زمان برگشت تکلم در سکته مغزی بسته به شدت آسیب مغزی، محل ضایعه و شرایط فردی بیمار متفاوت است. در بسیاری از موارد، بهبودی اولیه در چند هفته نخست پس از سکته آغاز میشود و بیشترین پیشرفت معمولاً در شش ماه اول رخ میدهد. این روند بهبودی به دلیل انعطافپذیری مغز (نوروپلاستیسیتی) است که به نواحی سالم مغز اجازه میدهد تا عملکرد نواحی آسیبدیده را به تدریج بر عهده بگیرند.
عوامل متعددی بر سرعت و میزان بازگشت تکلم تأثیر میگذارند. سن بیمار (افراد جوانتر معمولاً بازیابی سریعتری دارند)، وسعت و محل آسیب مغزی، وضعیت سلامت عمومی قبل از سکته، و شروع به موقع توانبخشی گفتاری همگی نقش مهمی ایفا میکنند. همچنین عواملی مانند انگیزه بیمار، حمایت خانواده، و پیگیری منظم تمرینات گفتاردرمانی در تسریع روند بهبودی بسیار تأثیرگذار هستند.
علائمی که نشان میدهند مشکل تکلم احتمالاً موقتی است شامل بهبودی تدریجی و مداوم در تواناییهای گفتاری، افزایش واژگان قابل استفاده، کاهش تعداد خطاها در بیان کلمات، بهبود درک زبان و افزایش توانایی در ساختن جملات کامل است. همچنین توانایی خواندن و نوشتن که به تدریج بهتر میشود و کاهش خستگی هنگام صحبت کردن، میتواند نشانههای امیدوارکنندهای باشند.
برای کمک به بازگشت تکلم، شروع زودهنگام گفتاردرمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. تمرینات منظم و روزانه زبانی که توسط گفتاردرمانگر تجویز میشود، ایجاد محیط آرام و حمایتگر برای ارتباط، استفاده از روشهای ارتباطی جایگزین در صورت نیاز، و تشویق بیمار به تلاش مداوم همگی ضروری هستند. همچنین تغذیه مناسب، فعالیت بدنی متناسب با وضعیت بیمار، کنترل عوامل خطرزای سکته (مانند فشار خون و دیابت) و پرهیز از استرس میتواند به بهبود کلی وضعیت بیمار و در نتیجه بهبود تکلم کمک کند. خانواده باید صبور باشند و بدانند که روند بهبودی میتواند طولانی و گاهی همراه با نوسان باشد.

فهرست عناوین این نوشته
- داستان بازگشت تکلم پس از سکته مغزی
- زمان برگشت تکلم در سکته مغزی کی است ؟
- آیا ممکن است حرف زدن بیماران سکته مغزی خود به خود درمان شود؟
- زمان مناسب گفتار درمانی سکته مغزی کی است ؟
- چه عواملی در زمان برگشت تکلم بعد از سکته مغزی موثر است؟
- درمان تکلم پس از سکته مغزی چقدر طول می کشد؟
- در خانه چه تمریناتی برای سریع تر برگشتن گفتار می توانیم انجام بدهیم؟
داستان بازگشت تکلم پس از سکته مغزی
آقای محمدی، مردی ۵۸ ساله، به دلیل انسداد ناگهانی در یکی از عروق مغزی دچار سکته مغزی شد و به بیمارستان امام رضا منتقل گردید. پس از ثبات وضعیت جسمانی، پزشکان و خانواده متوجه شدند که او در برقراری ارتباط کلامی دچار مشکل جدی شده است. او قادر به بیان افکارش نبود و کلمات را با سختی و به صورت ناقص ادا میکرد. این وضعیت برای آقای محمدی که معلم بازنشسته بود و به سخنوری معروف بود، بسیار دشوار و ناامید کننده بود. خانواده او شاهد افسردگی و گوشهگیری تدریجی او بودند.
یکی از همکاران سابق آقای محمدی که با کلینیک گفتاردرمانی باران آشنایی داشت، خانواده را برای مشاوره به این مرکز راهنمایی کرد. در ارزیابیهای اولیه، گفتاردرمانگران تشخیص دادند که او دچار آفازی بروکا شده است، یعنی میفهمید اما در بیان کلامی مشکل داشت. تیم درمانی برنامهای جامع شامل تمرینات روزانه تکرار کلمات، استفاده از تصاویر برای تقویت ارتباط، و جلسات منظم گفتاردرمانی را طراحی کردند. نکته کاربردی مهمی که درمانگران به خانواده آموختند این بود که هرگز جملات را برای بیمار کامل نکنند و به او فرصت کافی برای تلاش در بیان دهند، چرا که این صبر و حوصله به تقویت مسیرهای عصبی کمک میکند.
پس از سه ماه تمرین مداوم، پیشرفتهای قابل توجهی در گفتار آقای محمدی مشاهده شد. او توانست جملات کوتاه را با سرعت بیشتری بیان کند و واژگان بیشتری را به خاطر آورد. تا پایان شش ماه، حدود ۷۰ درصد توانایی گفتاری خود را بازیافت و این روند بهبودی تا یک سال پس از سکته ادامه داشت. تجربه آقای محمدی نشان داد که ترکیبی از درمان تخصصی زودهنگام، پشتکار شخصی و حمایت خانواده میتواند نقش بسزایی در زمان برگشت تکلم در سکته مغزی داشته باشد. توصیه میکنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با راهکارهای بیشتر برای کمک به بیماران سکته مغزی آشنا شوید.
زمان برگشت تکلم در سکته مغزی کی است ؟
اگر بخواهیم به این سوال یک جواب کوتاه بدهیم: باید بگوییم در سه ماه تا شش ماه بعد از سکته مغزی ما در تمامی زمینه ها بهبودی سریع را می بینیم. بنابراین بهترین زمان برگشت تکلم در سکته مغزی ۶ ماه اول است.
اما بگذارید همینجا یک نکته مهم را به شما بگوییم این بهبودی ممکن است بصورت کامل نباشد. بخصوص اگر مناطق گفتاری ( نیمکره سمت چپ ) آسیب دیده باشد.
حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از افرادی که سکته مغزی کردند ممکن مشکلاتی از گفتار را همراه داشته باشند.
در اینصورت مهم است که در این ۶ ماه دوران طلایی حتما از متخصص گفتار و زبان ( گفتاردرمانگر ) کمک بگیرید.
آیا ممکن است حرف زدن بیماران سکته مغزی خود به خود درمان شود؟
بله ممکن است به خصوص اگر آسیب در نیمکره سمت چپ نباشد. در این حالت به احتمال زیاد تکلم بعد از سکته مغزی، بصورت خود به خودی و بدون هیچ گونه درمانی بر می گردد.

اگر نیمکره سمت چپ مغز آسیب دیده باشد زمان برگشت طولانی تر و فرد نیاز به گفتار درمانی دارد
این برگشت خود به خودی تکلم معمولا پس از یک سکته کوچک یا یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) اتفاق می افتد(سکته مغزی خفیف) . اگر قرار بر بازگشت خود به خودی حرف زدن بیماران سکته مغزی باشد.
مطلب پیشنهادی: بهترین دارو برای بیماران سکته مغزی
در مورد این بیماران پاسخ درست سوال زمان برگشت تکلم : اغلب در عرض چند روز پس از سکته، است.
برای درمان تکلم سکته های شدید و آسیب های قابل توجه، توانبخشی ( گفتار درمانی سکته مغزی) برای آموزش و درمان تکلم ضروری است.
زمان مناسب گفتار درمانی سکته مغزی کی است ؟
اگر مناطق گفتاری آسیب دیده باشند توصیه می شود حداکثر یک ماه پس از سکته مغزی ، گفتار درمانی را شروع کنید.
در این حالت هر چه زودتر برنامه گفتار درمانی را شروع کنید زمان برگشت تکلم در سکته مغزی سریع خواهد بود.
برای دسترسی سریعتر وراحتر به مراکز و متخصص های گفتاردرمانی در شهر خود از لینک های پایین استفاده کنید:
متخصص و مراکز گفتاردرمانی کشور
مرکز گفتاردرمانی بزرگسالان تهران
چه عواملی در زمان برگشت تکلم بعد از سکته مغزی موثر است؟
عومل موثر در زمان برگشت تکلم بعد از سکته مغزی موارد زیر است :
- سن
- علت آسیب مغزی
- محل آسیب مغزی
- اندازه ضایعه مغزی
به عنوان مثال، فرد مبتلا به آفازی ( بیماری که به دلیل سکته مغزی گفتار خود را از دست داده است )ممکن است یک تومور بر روی مناطق گفتاری در مغز داشته باشد که در این حالت جراحی برای درمان تومور مغزی ، می تواند سبب بهبود حرف زدنش شود.

درمان تکلم پس از سکته مغزی چقدر طول می کشد؟
بدانید که آموزش حرف زدن بیماران سکته مغزی می تواند مدت زمان زیادی طول بکشد .
در اینجا بهتر است به جای واژه درمان از واژه “بهبودی ” استفاده کنیم . تمرینات سخت ، شرکت در جلسات گفتار درمانی سکته مغزی ، تمرین منظم با دوستان و خانواده در خانه همه بر مدت زمان تاثیر دارد. نباید انتظار داشته باشید که پس از چند هفته گفتار درمانی مشکل حرف زدن رفع شود.
درمان تلکم در سکته مغری نباز به صبر دارد . صبر داشته باشید و مطمعن باشید تلاش و صبر نتایج خوبی را برای شما رقم خواهد زد.
در خانه چه تمریناتی برای سریع تر برگشتن گفتار می توانیم انجام بدهیم؟
در کنار مراجعه به گفتار درمانی در خانه نیز می توانید موارد زیر را جهت ارتباط بهتر انجام دهید.
- قبل از اینکه با او صحبت کنید ، او را متوجه خودتان کنید.( توجه او را جلب کنید)
- تماس چشمی تان را حفظ کنید و به حرکات بدن و ژست هایش توجه کنید.
- سر و صدای زمینه را کم و یا حذف کنید. ( صدای تلویزیون ، رادیو و یا صحبت دیگران..)
- بلندی صدای تان را در یک سطح معمولی حفظ کنید. برای اینکه کاری را انجام دهد صدایتان را بلند نکنید.( حداقل تا زمانیکه خودش از شما نخواسته
- ارتباط را ساده کنید. بصورت تحکم آمیز با او صحبت نکنید.
- از جملات با ساختار ساده استفاده کنید و بر روی کلمات کلیدی تاکبد کنید.
- سرعت گفتارتان را کم کنید.
- به او فرصت کافی برای صحبت کردن بدهید. تا اتمام صحبتش صبور باشید.
- علاوه بر گفتار، از رسم کردن، ژست ها، نوشتن و حالات چهره برای برقراری ارتباط کمک بگیرید.
- او را کمک کنید که از نقاشی کردن ، ژست ها و نوشتن استفاده کند.
- بیشتر از سوالات با جواب بلی – خیر استفاده کنید تا سوالات با پاسخهای طولانی
- تلاش هایی که برای حرف زدن انجام میدهد را تشویق کنید و اصرار به تلفظ صحیح و یا کامل گفتن کلمات نداشته باشد.
- در صورت امکان او را در انجام کارهایش و.. تشویق کنید.
سخن نهایی
ما در این مقاله درباره زمان برگشت تکلم در سکته مغزی صحبت کردیم. گفتیم که با گفتار درمانی می توان روند درمان تکلم را سرعت بخشید. درصورتیکه شما عزیزان، در اطراف خود بیمار سکته مغزی دارید، برای بهبود وضعیت تکلم بیمار، حتما از یک گفتاردرمانگر کمک بگیرید.
برخی منابع
The Benefits of Speech Therapy for Stroke Patients

آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان
سلام تمرینات می بایست براساس وضعیت بیمار و پس از ارزیابی او ارائه شود. می توانید از گفتاردرمانی آنلاین استفاده کنید.
سلام .توی شهرستان ما گفتار درمان نیست و تا۱۰۰ کیلومتری گفتار درمان نیست .میشه چند تا تمرین برای یک بیمار سکته مغزی ۵۰ ساله پیشنهاد بدین؟
اهل کجایین شما؟
سلام ممنون از مطالب مفیدتون،منم پدرم پارسال سکته کرده بود و گفتارش رو از دست داده بود و غذا هم نموتونس بخوره .بردیمش کلینیک دکتر نادر غنی زاده توی جهان کودک،دو ماهه واقعا شاهکار کرد.پدرم الان میره سر کار
4.5
5