آفازی ورنیکه ( به انگلیسی Wernicke’s Aphasia ) در نتیجه آسیب به مناطقی از مغز که مسئول درک صحبت دیگران هستند بوجود می آید. آفازی ورنیکه بعنوان یک مشکل زبانی شناخته می شود. افرادی که این مشکل را دارند درک صحبت دیگران ( جملات و واژگانی که می شنوند) برایشان سخت و همراه با مشکل است.
این بیماری هم چنین می تواند مشکلاتی در خواندن و نوشتن نیز برای فرد ایجاد کند. در این نوشته می خواهیم به زبان ساده درباره این اختلال صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
[ نوشته پیشنهادی : آفازی چیست ؟ معرفی انواع آفازی ها ]
علائم آفازی ورنیکه:
فهرست عناوین این نوشته
از انجائیکه بیشترین مشکل افرادی داری افازی ورنیکه ، مشکل در درک واژگان و صحبت دیگران است. شایع ترین علائم این اختلال مربوط به همین بخش زبان است. در ادامه معمول ترین علائم این مشکل را ذکر کردیم:
- قادر به درک معانی واژگان نیست
- می تواند جملات طولانی را بیان کند ولی معمولا بدون دلیل و انگیزه ای بیان می کنند.
- از کلمات اشتباه در مکالماتش استفاده می کند
- نمی تواند کلماتی که نوشته شده اند را درک کند.
- در نوشتن مشکل دارد.
- زود خسته می شود.
علل :
- سکته مغزی
- ضربه سر
- عفونت مغز
- در مواردی بیماریهای پیش رونده
درمان آفازی ورنیکه:
از آنجائیکه هر بیمار می تواند شرایط منحصر به فردی داشته باشد بنابراین نمی توان برای هر بیمار یک نسخه واحد پیچید. پزشک براساس شرایط بیمار می تواند راهکارهای زیر را بعنوان درمان بیمار تجویز کند.
- درمان مشکلات همراه پزشکی دیگر: براساس مشکلات پزشکی دیگر فرد – مانند عفونت مغزی – پزشک دارو تجویز می کند.
- گفتاردرمانی : گفتاردرمانی یکی از گزینه های مهم برای درمان و مدیریت این مشکل است. گفتاردرمانگر در جلسات اول اقدام به ارزیابی مهارتهای گفتاری و زبانی بیماری می کند و براساس آن ارزیابی برنامه درمانی او را طرح ریزی می کند. ( گفتاردرمانی )
درک ماهیت آفازی ورنیکه
آفازی ورنیکه یک اختلال زبانی است که در آن بیمار در درک گفتار دیگران و تولید گفتار معنادار مشکل دارد. این بیماران معمولاً متوجه اشتباهات گفتاری خود نمی‌شوند و تصور می‌کنند آنچه می‌گویند دقیقاً همان چیزی است که قصد بیان آن را داشته‌اند.
برای بیماران سکته مغزی و خانواده‌هایشان، این مقاله ضروری است:
گفتار درمانی برای سکته مغزی (برنامه توانبخشی گفتار و زبان پس از سکته)
نکته مهم این است که این بیماران علی‌رغم مشکل در درک کلامی، توانایی درک نشانه‌های غیرکلامی مانند لبخند، اخم و سایر حالات چهره را دارند. همین موضوع گاهی باعث می‌شود خانواده‌ها سطح درک کلامی بیمار را بیشتر از واقعیت تخمین بزنند.
۱۰ توصیه کاربردی در ارتباط در خانه
۱. استفاده از ژست‌ها و علائم غیرکلامی
استفاده از حرکات دست و ژست‌های مناسب هنگام صحبت کردن، یکی از موثرترین روش‌های برقراری ارتباط با بیماران آفازی ورنیکه است. این ژست‌ها می‌توانند شامل اشاره به اشیاء، نمایش عملکردها یا بیان احساسات باشند.
برای مثال، هنگام صحبت درباره نوشیدن آب، می‌توانید حرکت لیوان را به سمت دهان نشان دهید، یا هنگام صحبت درباره خواب، می‌توانید سر خود را روی دست‌هایتان قرار دهید. این حرکات به درک بهتر منظور شما کمک می‌کنند.
۲. نوشتن کلمات کلیدی
استفاده از نوشتار به عنوان پشتیبان گفتار، روش موثری برای افزایش درک بیمار است. کلمات کلیدی را می‌توان با خط درشت روی کاغذ نوشت یا از تصاویر مرتبط استفاده کرد.
برای مثال، اگر می‌خواهید درباره برنامه روزانه صحبت کنید، می‌توانید کلماتی مانند “صبحانه”، “دارو”، “دکتر” را بنویسید یا تصاویر مربوط به آنها را نشان دهید. این روش به خصوص برای برنامه‌ریزی روزانه و یادآوری وظایف مفید است.
۳. تمرکز بر موقعیت حال
صحبت درباره اتفاقات و موضوعات حال حاضر، درک را برای بیمار آسان‌تر می‌کند. این روش به بیمار کمک می‌کند تا با استفاده از محیط اطراف و موقعیت فعلی، منظور شما را بهتر متوجه شود.
مثلاً اگر در آشپزخانه هستید، می‌توانید درباره غذا، ظروف و فعالیت‌های مرتبط صحبت کنید. یا در پارک، درباره درختان، هوا و فعالیت‌های اطراف گفتگو کنید. این ارتباط مستقیم بین گفتار و محیط، به درک بهتر کمک می‌کند.
۴. تنظیم صدا
بلند صحبت کردن کمکی به درک بهتر بیمار نمی‌کند، زیرا مشکل اصلی در پردازش معنای کلمات است، نه شنیدن صدا. باید با تن صدای عادی و واضح صحبت کنید.
نکته مهم این است که به جای بلند صحبت کردن، بر وضوح گفتار و استفاده از جملات ساده تمرکز کنید. همچنین می‌توانید از تغییرات آهنگ صدا برای تاکید بر کلمات مهم استفاده کنید.
۵. کاهش سرعت گفتار
کاهش سرعت گفتار و استفاده از مکث‌های مناسب، به بیمار فرصت می‌دهد تا اطلاعات را پردازش کند. این به معنای کش دادن کلمات یا صحبت کردن به شیوه کودکانه نیست.
برای مثال، به جای گفتن “امروز می‌خواهیم به دکتر برویم و بعد خرید کنیم”، می‌توانید بگویید: “امروز… می‌رویم دکتر [مکث] بعد… می‌رویم خرید.” این مکث‌ها به بیمار فرصت پردازش می‌دهد.
۶. اهمیت تماس چشمی
تماس چشمی مناسب و قرار گرفتن در موقعیت مناسب نسبت به بیمار، به درک بهتر پیام کمک می‌کند. این موضوع به بیمار اجازه می‌دهد تا علاوه بر شنیدن، از حرکات چهره و لب‌های شما نیز برای درک بهتر استفاده کند.
برای برقراری تماس چشمی موثر، در فاصله مناسب (حدود یک متر) از بیمار بنشینید و هم‌سطح او باشید. از نشستن در مکان‌های پر سر و صدا یا با نور نامناسب خودداری کنید.
۷. استفاده از عکس‌های روزمره
یکی از روش‌های موثر برای برقراری ارتباط، استفاده از آلبوم عکس یا تصاویر روزمره است. می‌توانید یک دفترچه یا آلبوم دیجیتال از تصاویر افراد خانواده، مکان‌های آشنا، و فعالیت‌های روزمره تهیه کنید.
به عنوان مثال:
- عکس اعضای خانواده با نام آنها
- تصاویر غذاهای مورد علاقه
- عکس‌هایی از مکان‌های معمول مانند پارک محله، داروخانه، یا مطب پزشک
- تصاویری از وسایل شخصی پرکاربرد
این تصاویر می‌توانند به عنوان نقطه شروع مکالمه یا وسیله‌ای برای بیان خواسته‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
۸. ایجاد روتین‌های منظم ارتباطی
برقراری روتین‌های منظم و قابل پیش‌بینی می‌تواند به بیمار کمک کند تا احساس امنیت و کنترل بیشتری داشته باشد. این روتین‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- زمانهای مشخص برای صرف غذا
- ساعات معین برای مصرف دارو
- برنامه منظم برای فعالیت‌های روزانه
- زمانهای مشخص برای تماس با خانواده یا دوستان
وقتی بیمار بداند چه انتظاری باید داشته باشد، استرس کمتری را تجربه می‌کند و ارتباط راحت‌تر می‌شود.
۹. استفاده از تکنیک “نشان دادن و گفتن”
این تکنیک ترکیبی از نمایش عملی و توضیح کلامی است. به جای اینکه فقط توضیح دهید، همزمان عمل را نیز نشان دهید.
مثال‌هایی از این تکنیک:
- هنگام آموزش مسواک زدن، همزمان با توضیح، حرکات را نشان دهید
- برای نشان دادن نحوه استفاده از وسایل، همراه با توضیح، عملاً آن را انجام دهید
- در هنگام آموزش فعالیت‌های جدید، مراحل را گام به گام نشان دهید
این روش به خصوص برای آموزش مهارتهای جدید یا یادآوری فعالیت‌های فراموش شده مفید است.
۱۰. ایجاد محیط حمایتی و پذیرا
محیط اطراف بیمار باید حمایت‌کننده و عاری از قضاوت باشد. این شامل موارد زیر می‌شود:
- تشویق تلاش‌های ارتباطی بیمار، حتی اگر ناموفق باشند
- اجتناب از تصحیح مداوم اشتباهات گفتاری
- دادن زمان کافی برای پاسخگویی
- ایجاد فضای امن برای بیان احساسات
- پذیرش روش‌های مختلف ارتباطی که بیمار ترجیح می‌دهد
مهم است که خانواده و مراقبین درک کنند که هر بیمار منحصر به فرد است و ممکن است به روش‌های متفاوتی پاسخ دهد. آنچه برای یک بیمار موثر است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد.
نکات تکمیلی مهم:
- از تمام حواس برای برقراری ارتباط استفاده کنید
- انعطاف‌پذیر باشید و روش‌های مختلف را امتحان کنید
- موفقیت‌های کوچک را جشن بگیرید
- با متخصصین گفتاردرمانی در ارتباط باشید و از راهنمایی‌های آنها استفاده کنید
- به سلامت روانی خود و بیمار توجه کنید
- در صورت خستگی یا ناامیدی، استراحت کنید و دوباره تلاش کنید
[ نوشته پیشنهادی : درمان تکلم در بیماران سکته مغزی ]
معجزه گفتار درمانی:
گفتار درمانی معمولا در جلسات انفرادی و در زمانهای 30 یا 45 دقیقه ای برگزار می شود. تنها متخصص برای درمان اختلالات گفتار و زبان و مشکلات گفتاری ناشی از بیماری آفازی ورنیکه گفتاردرمانگر است. در برگه مراکز گفتار درمانی ما لیستی از بهترین مطب های گفتار درمانی جمع آوری کردیم که می توانید براساس شهر و تخصص مورد نظر خود مطب گفتار درمانی را به همراه آدرس و شماره تلفن پیدا کنید
به دنبال متخصص گفتاردرمانی بزرگسالان هستید؟ این راهنما را ببینید:
متخصص گفتار درمانی بزرگسالان تهران (معرفی برترین متخصصان به همراه آدرس و شماره تماس)
. ( متخصص گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان) .
در برگه گفتار درمانی نیز می توانید مطالب مفید گفتار درمانی را بصورت طبقه بندی شده مشاهده کنید.
منبع:
http://www.theaphasiacenter.com/2013/12/6-strategies-help-comprehension-wernickes-aphasia/
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان