گفتار درمانی (به انگلیسی speech therapy) یکی از شاخه های علوم پزشکی است که از طریق تکنیک های مشخصی به افراد دارای مشکلات ارتباطی (گفتار و زبان) کمک می کند. متخصص این رشته را آسیب شناس گفتار و زبان یا گفتاردرمانگر می نامیم. در این نوشته به زبان ساده می گوییم که گفتار درمانی چیست ؟ و سوالات شایع شما را در این رابطه پاسخ می دهیم. با ما همراه باشید.
در همین زمینه قطعا این مطلب به شما کمک میکند: بهترین مرکز گفتار درمانی کودکان در تهران
گفتار درمانی چیست و چه کسانی نیاز دارند؟
فهرست عناوین این نوشته
- گفتار درمانی چیست و چه کسانی نیاز دارند؟
- بهترین زمان برای مراجعه به گفتار درمانی چه وقت است ؟
- آیا واقعا گفتار درمانی جواب می دهد ؟
- جلسات چقدر طول می کشد ؟
- هزینه جلسات گفتاردرمانی چیست ؟
- گفتار درمانی چیست و جلسات آن چطور انجام می شود؟
- اهداف گفتار درمانی چیست؟
- تکنیک های گفتار درمانی چیست؟
- اهمیت گفتار درمانی
- چطور می توانم یک گفتاردرمانگر را پیدا کنم ؟
- سوالات شایع شما
- گفتار درمانی چیست ؟
- آیا گفتاردرمانی موثر است ؟
- چطور می توانم در خانه گفتار درمانی انجام بدهم ؟
- بهترین سن برای شروع جلسات کی است ؟
- در چه سنی باید نسبت به حرف نزدن فرزندم نگران باشم؟
- هزینه جلسات گفتاردرمانی چقدر است ؟
- دیگران متوجه صحبت فرزندم نمی شوند آیا باید نگران باشم ؟
- جمع بندی
گفتاردرمانی به افرادی که مشکلاتی در صحبت کردن دارند کمک می کند. برای دریافت پکیج گفتاردرمانی محدودیت سنی وجود ندارد. بدین معنا که نوزادان ، کودکان ، نوجوانان ، جوانان و بزرگسالان براساس مشکل خود به کلینیک های گفتاردرمانی مراجعه می کنند.
برخی از شایع ترین اختلالاتی که گفتاردرمانی به آنها کمک می کند عبارتند از :
کودکان
- مشکل در بیان کلمات
- مشکل در جمله بندی
- مشکل در تعریف وقایع و داستان
- مشکل در تلفظ حروف ( نوک زبانی حرف زدن )
- لکنت ( تکرار ، کشیده گویی و گیر کردن کردن روی صداها )
- مشکل در بلع
- مشکلات صوتی مانند گرفتگی صدا و..
- سایر مشکلاتی ارتباطی
بزرگسالان
- مشکل در تلفظ حروف
- مشکل لکنت
- تندگویی
- مشکلات گفتاری پس از سکته مغزی
- مشکلات گفتاری پس از آسیب و ضربه به مغزی
- مشکلات صوتی مانند گرفتگی صدا و..
- مشکلات گفتاری به دلیل بیماریها
بهترین زمان برای مراجعه به گفتار درمانی چه وقت است ؟
برخی از مشکلات ارتباطی در دوران کودکی دیده می شوند و برخی در بزرگسالی به واسطه بیماری در صحبت فرد دیده می شود. در هر دو حالت بهترین زمان برای مراجعه به گفتاردرمانی ، همان ابتدای تشخیص مشکل است. والدین با مقایسه کودک خود با سایر هم سن سالان می توانند متوجه تاخیر کلامی کودک خود بشوند.
ما قبلا در نوشته سن حرف زدن کودکان گفتیم که کودکان در یک سالگی توانایی بیان کلمات و در سن 18 ماهگی توانایی بیان جملات دو کلمه ای را بدست می آورند.
هر چقدر از زمان به روز مشکل بگذرد درمان گفتاردرمانی سخت تر و بیشتر طول خواهید کشید. برای نمونه کودک 18 ماهه که هنوز صحبت نمی کند اگر در سن 18 ماهگی به گفتاردرمانی مراجعه کند طول دوره درمان آن ممکن است فقط چند جلسه طول بکشد ولی اگر همین کودک در سن سه سالگی برای درمان مراجعه کند ممکن است دوره درمان او حتی تا یکسال طول بکشد.
در خصوص افراد بزرگسالی که به دلیل بیماری دچار مشکلات گفتاری شده اند بهتر زمان مراجعه ، یک یا دو هفته پس از بروز مشکل است. معمولا سرعت پیشرفت پس از یکسال کند خواهد شد.
برخی از بزرگسالان از ما سوال می پرسند که آیا در سن بزرگسالی مشکل تلفظ و یا مشکل لکنت آنها قابل درمان است؟ این دو مشکل در هر سنی با مراجعه به گفتاردرمانگر قابل درمان است. هر چند دوره درمانی انها به نسبت کودکان بیشتر طول خواهد کشید.
آیا واقعا گفتار درمانی جواب می دهد ؟
در بالا در پاسخ به سوال گفتار درمانی چیست ؟ ، گفتیم که گفتاردرمانی یکی از رشته های علوم پزشکی است. فارغ التحصیلان آن در دوره های کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری فارغ التحصیل می شوند و همه ساله در سراسر جهان تحقیقیات متعددی در این حوزه انجام می شود که نتیجه آن قوی تر شدن این رشته دانشگاهی است. بنابراین گفتاردرمانی یک رشته دانشگاهی معتبر و دارای بازدهی بسیار بالایی است.
میزان تاثیر و طول جلسات گفتاردرمانی براساس فاکتورهای زیر مشخص می شود:
- سن مراجعه کننده : هر چقدر سن مراجع کننده کمتر باشد تاثیر کلاسهای گفتاردرمانی بیشتر خواهد بود.
- نوع مشکل : در هر حالیکه برخی از مشکلات با چند جلسه به درمان صد درصدی می رسند برخی از مشکلات تا چند سال نیاز به این جلسات دارند.
- شدت مشکل : شدت مشکل پس از جلسه اول مشخص می شود.
- انگیزه فرد : هر چقدر انگیزه فرد برای همکاری در جلسات و انجام تمرینات خانه بالاتر باشد طول دوره درمان کمتر خواهد بود.
- همکاری اطرافیان : بخش مهمی از درمان برعهده اطرافیان براساس کار درمنزل است.
جلسات چقدر طول می کشد ؟
قبل از اینکه دیر بشه کار اصولی و درست رو انجام بده
می خوای یکبار برای همیشه بهترین برنامه درمانی مختص فرزندت رو دریافت کنی ؟
می خوای با یکی از بهترین گفتار درمانگرهای ایران جلسه ارزیابی داشته باشی؟
ارزیابی دقیق مهم ترین قسمت برای نتیجه گرفتن است.
برای رزو نوبت گفتار درمانی با آسیب شناس گفتار و زبان مصطفی قاسمی ( شماره نظام پزشکی ۱۲۵۸)
همین الان به این شماره پیامک بده
۰۹۲۱-۵۱۳-۰۰۸۷
آدرس : فلکه دوم صادقیه – خیابان آیت الله کاشانی – نبش نجف زاده فروتن – طبقه ۳ واحد ۱۱
فقط تا پایان این هفته فرصت دارید که سن فرزندتان را به شماره بفرستید.
با در نظر گرفتن فاکتورهای فوق به طور میانگین طول جلسات براساس نوع مشکل به شرح ذیل است:
نوع مشکل | طول جلسات براساس میانگین |
مشکل در بیان کلمات | از یک جلسه مشاوره تا چند ماه |
مشکل در جمله بندی | از یک تا چند ماه |
لکنت کودکان | 3 تا 6 ماه |
لکنت بزرگسالان | 3 ماه تا یکسال |
مشکل تلفظ کودکان | به ازای هر واج 4 جلسه |
مشکل تلفظ بزرگسالان | به ازای هر واج 8 تا 10 جلسه |
مشکلات صدا | 8 تا 20 جلسه |
طول دوره درمان به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. گفتاردرمانگر در جلسات اول پس از ارزیابی فاکتورهای مختلف ، دوره درمان را بصورت حدودی مشخص می کند. در افرادی که علاوه بر مشکلات فوق ، مشکلات دیگر و یا بیماریهای همراه مانند اوتیسم ، کم شنوایی و.. را نیز دارند دوره درمانی بیشتر خواهد بود.
هزینه جلسات گفتاردرمانی چیست ؟
هزینه هر جلسه گفتاردرمانی براساس شدت مشکل متفاوت است. ولی به طور میانگین تعرفه جلسات 30 دقیقه ای در سال 98 به شرح ذیل است :
در صورت نیاز می توانید هزینه کلاس های گفتاردرمانی را با دانلود فایل pdf زیر مشاهده کنید.
گفتار درمانی چیست و جلسات آن چطور انجام می شود؟
جلسات گفتاردرمانی توسط متخصص این رشته یعنی آسیب شناس گفتار و زبان انجام می شود. معمولا جلسات بصورت انفرادی و در زمانهای 30 تا 45 دقیقه ای برگزار می شود. جلسه اول معمولا آسیب شناس گفتار و زبان اقدام به ارزیابی و تست جنبه های مختلف گفتار و ارتباط فرد می نماید. شروع جلسه فرد یا اطرافیان او ، در خصوص مشکل گفتاری صحبت می کنند. ارزیابی براساس مشکلات مطرح شده خواهد بود.
نوشته پیشنهادی : گفتار درمانی کودکان ۳۰ تمرین کاربردی
جلسات گفتار درمانی کودکان
تمرینات جلسات گفتاردرمانی کودکان براساس سن ، نوع مشکل و نیازهای کودک متفاوت خواهد بود. برای نمونه نوزادان 6 ماهه بیش از نیمی از جلسه آنها به مشاوره والدین اختصاص می یابد تا والدین تمرینات ارائه داده شده را در خانه پیاده کنند. در خصوص کودکانی 2 ساله و بیشتر ، وقت بیشتری از جلسه بین درمانگر و کودک اختصاص می یابد.
بسیاری والدین نگران هستند که فرزندشان در جلسه با گفتاردرمانگر همکاری نکند. این هنر یک درمانگر خوب است که بتواند در جلسات اول با کودک ارتباط برقرار کند و تمرینات را به پیش ببرد. بنابراین نباید از این بابت نگرانی زیادی داشت.
در طول جلسات گفتاردرمانی برای کودکان ، درمانگر ممکن است :
- تمرینات را از طریق تعامل با کودک با روش بازی کردن ، استفاده از کتاب ، تصاویر ، اشیا و.. پیاده کند و با ارائه محرک هایی به برطرف کردن مشکل کودک کمک کند.
- از طریق ابرازهایی محل دقیق صداها و شیوه درست تلفظ صداها را به کودک نشان دهد و کودک را تشویق کند تا آنها را پس از او تقلید کند.
- در صورت ضعف عضلات اندامهای گویایی ، ماساژهای صورت را بر روی کودک انجام دهد.
- اهداف درمانی را به اهداف کوچک، تمرینات ساده و لذت بخش و قابل اجرا برای کودک تبدیل کند و به او کمک کند تا گام به گام به اهداف درمانی دست یابد.
- مشاورات لازم را به والدین ارائه بدهد و تمرینات کار درخانه و نحوه اجرای آنها را توضیح دهد.
جلسات گفتار درمانی بزرگسالان
گفتاردرمانی بزرگسالان معمولا شامل چهار دسته زیر است :
- بزرگسالانی که مشکلات تلفظ دارند : در این حالت گفتاردرمانگر پس از ارزیابی اندامهای دهان ، تعداد واج خطا و.. اقدام به طراحی برنامه درمانی می کند. درمانگر نحوه تلفظ هر صدا را از تحریک تمییز شنیداری ، تحریک صدا ، نمایش جایگاه و سایر تکنیک به فرد اموزش می دهد. ترتیب تلفظ هر صدا در ابتدا در سطح واج ، سپس هجا و درنهایت کلمه و جمله است. به طور میانگین یادگیری هر صدا بین 8 تا 12 جلسه طول می کشد.
- بزرگسالان دارای لکنت : گفتاردرمانگر علاوه بر آموزش تکنیک های گفتاری برای روان تر صحبت کردن می بایست به درمان ترس ها ، اضطراب های ناشی از لکنت نیز بپردازد. ما قبلا در نوشته درمان لکنت بزرگسالان به تفصیل در این رابطه نوشتیم.
- مشکلات گفتاری پس از بیماری : برخی از بزرگسالان به واسطه بیماریهایی نظیر سکته مغزی ، سرطان دهان یا حنجره و.. مشکلات گفتاری ، زبانی ، بلع و شناختی را تجربه می کنند. تمرینات این افراد می تواند شامل تقویت اندامهای گفتاری ، تمرینات شناختی ، حافظه ، مانورهای بلع و.. باشد.
- مشکلات صدا : گفتاردرمانگر برای تشخیص علت مشکل صوتی با استفاده از دستگاه استروبوسکوپی اقدام به عکس برداری از حنجره می نماید. پس از براساس مشکل تشخیصی اقدامات و توصیه درمانی تجویز می شود.
اهداف گفتار درمانی چیست؟
هدف از گفتار درمانی افزایش توانایی فرد برای برقراری ارتباط موثر و در نتیجه کیفیت کلی زندگی آنها را بهبود می بخشد.
اهداف اولیه گفتار درمانی عبارتند از:
بهبود مهارت های ارتباطی: هدف گفتاردرمانی تقویت مؤلفه های مختلف ارتباط از جمله توانایی بیان واضح کلمات، درک زبان و استفاده مؤثر از مهارت های ارتباط اجتماعی است.
تسهیل رشد زبان: چه در کودکان و چه در بزرگسالان، درمان از رشد زبان بیانی (توانایی برقراری ارتباط با افکار و احساسات خود) و زبان دریافتی (توانایی درک و پردازش اطلاعات) پشتیبانی می کند.
رفع اختلالات روانی: شرایطی مانند لکنت زبان می تواند به طور قابل توجهی ارتباط را مختل کند. درمانگران برای توسعه تکنیک هایی کار می کنند که گفتار روان و روان را ترویج می کند.
افزایش کیفیت صدا: اختلالات مربوط به تولید صدا، از جمله گرفتگی صدا و کشیدگی صدا، ارزیابی و درمان میشوند و به افراد در دستیابی به صدای مؤثرتر و راحتتر کمک میکنند.
درمان مشکلات بلع (دیسفاژی): گفتار درمانگران همچنین در تشخیص و درمان اختلالات بلع تخصص دارند که می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی مانند خفگی، پنومونی آسپیراسیون یا سوء تغذیه شود.
تکنیک های گفتار درمانی چیست؟
درمان بیانی: شامل تمرین صداها و استفاده از وسایل کمکی برای کمک به افراد در تلفظ صحیح کلمات است.
فعالیت های مداخله زبانی: مشارکت دادن مراجعه کننده در فعالیت هایی که رشد زبان را تحریک میکنند، مانند داستانگویی، خواندن و بازیهای تعاملی.
برنامه های شکل دهی روان: تکنیک هایی مانند گفتار آهسته یا تنفس کنترل شده برای مدیریت لکنت و بهبود روانی آموزش داده میشوند.
صدا درمانی: تکنیک هایی برای بهبود کیفیت صدا، از جمله کنترل تنفس و تمرینات صوتی که تولید صدای سالم را ارتقا می دهند.
درمان دیسفاژی: تمرینها و استراتژیهای مناسب برای بهبود ایمنی و کارایی بلع، که ممکن است شامل تغییراتی در رژیم غذایی و روشهایی برای تقویت ماهیچههای بلع باشد.
استفاده از فناوری: گفتار درمانی مدرن اغلب با استفاده از نرم افزار و برنامه های کاربردی طراحی شده برای تسهیل مهارت های ارتباطی و ردیابی پیشرفت، از فناوری استفاده می کند. دستگاه های ارتباطی تقویتی و جایگزین (AAC) می توانند به افراد مبتلا به اختلالات شدید گفتار یا زبان کمک کنند.
اهمیت گفتار درمانی
گفتار درمانی نقش مهمی در زندگی بسیاری از افراد دارد. اهمیت آن را می توان در چندین زمینه مهم برجسته کرد:
- بهبود کیفیت زندگی: ارتباط موثر برای تعامل اجتماعی، آموزش و اشتغال اساسی است. گفتار درمانی با پرداختن به اختلالات ارتباطی، روابط بین فردی را تقویت می کند و افراد را در حوزه های مختلف زندگی توانمند می کند.
- پشتیبانی آموزشی: کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری و زبانی اغلب در محیط های تحصیلی با چالش هایی مواجه می شوند. گفتار درمانی می تواند برای کمک به موفقیت آنها در مدرسه با بهبود مهارت های زبانی و حمایت از یادگیری آنها حیاتی باشد.
- سلامت و امنیت: برای افرادی که مشکلات بلع دارند، گفتار درمانی برای جلوگیری از خفگی و آسپیراسیون، کمک به سلامت و ایمنی کلی هنگام مصرف غذا و نوشیدنی بسیار مهم است.
- ادغام مجدد و توانبخشی: در موارد تروما یا اختلالات عصبی (مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی تروماتیک)، گفتار درمانی بخشی ضروری از توانبخشی است که به افراد در بازیابی توانایی های ارتباطی و بلع از دست رفته کمک می کند.
چطور می توانم یک گفتاردرمانگر را پیدا کنم ؟
مجله توانبخشی هوش کالا لیستی از متخصص های گفتاردرمانی به تفکیک شهر را جمع آوری کرده است که می توانید با کلیک بر روی لینک زیر به آن دسترسی پیدا کنید.
سوالات شایع شما
گفتار درمانی چیست ؟
گفتاردرمانی یکی از رشته های علوم پزشکی است که متخصص آن ، به درمان اختلالات گفتار و زبان و بلع در کودکان و بزرگسالان می پردازد. جلسات بصورت انفرادی و در زمانهای 30 تا 45 دقیقه ای می باشد. در این مقاله به تفصیل به سوال شما درباره گفتار درمانی چیست پاسخ دادیم.
آیا گفتاردرمانی موثر است ؟
جواب این سوال براساس مشکل بیمار و شدت اختلال متفاوت است. در جلسه اول پس از مراجعه به کلینیک گفتار درمانی پس از ارزیابی به شما گفته خواهد شد که چقدر برای شما موثر است. گفتاردرمانی در بسیاری از مشکلات بصورت معجزه امیزی موثر است.
چطور می توانم در خانه گفتار درمانی انجام بدهم ؟
بسیار مهم است که تمرینات را تحت نظر یک متخصص گفتار درمانی انجام بدهید. در مقاله تمرینات گفتاردرمانی ، تمرینات مختلف خانگی را ذکر کردیم.
بهترین سن برای شروع جلسات کی است ؟
از زمان تشخیص مشکل می توانید از این جلسات بهره ببرید. هر چقدر سن پایین تری داشته باشید تاثیر جلسات بیشتر است. از 6 ماهگی تا بزرگسالی امکان بهره از این جلسات وجود دارد.
در چه سنی باید نسبت به حرف نزدن فرزندم نگران باشم؟
نوزادان در سه ماهگی لبخند اجتماعی دارند. در 6 ماهگی صداهای گفتاری شبیه به بابا ، دادا ، قاقا تولید می کنند و در یکسالگی اولین کلمه معنا دار را بیان می کند. در 18 ماهگی توانایی ترکیب کلمات و ساخت جملات ساده را دارند و در دو سالگی بیش از 200 کلمه بیانی دارند. در هر زمان اگر فرزندتان این توانایی ها را بدست نیاورد بدون نگرانی به متخصص گفتار و زبان مراجعه کنید.
هزینه جلسات گفتاردرمانی چقدر است ؟
بر طبق تعرقه سال 1398 هزینه جلسه 30 دقیقه ای 54 هزار تومان است. این جلسات بصورت انفرادی با رعایت کامل زمان برگزار می شود.
دیگران متوجه صحبت فرزندم نمی شوند آیا باید نگران باشم ؟
کودکان در سن 4.5 تا 5 سالگی توانایی بیان صحیح تمامی حروف را بدست می آورند. برخی از صداها در دو سالگی و برخی دیرتر بدست می آیند. بصورت طبیعی در دو سالگی 50 درصد از صحبت کودکان توسط غربیه ها قابل فهم است در سه سالگی 75 درصد و در چهار سالگی 100 گفته ، در صورتیکه وضوح گفتار فرزند شما کمتر است می توانید برای ارزیابی مراجعه کنید.
جمع بندی
ما در این نوشته سعی کردیم با ارائه تعریف گفتاردرمانی به سوال شایع شما درباره گفتار درمانی چیست پاسخ بدهیم. همچنین دیگر سوالات شما را به زبان ساده پاسخ دادیم. اگر در این رابطه هنوز سوالی دارید می توانید در قسمت دیدگاه ها در پایین همین نوشته مطرح کنید تا به شما پاسخ بدهیم.
برخی از منابع :
healthline
kidshealth
خبرگزاری جوان
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان
میشه با یک جلسه مشاوره تعداد جلسات لازم رو تشخیص داد؟
خیلی جامع بود ممنونم
ممنون از مقاله بی نظیرتون