مشکل در بلع یعنی چه؟

مشکل در بلع یعنی چی؟ دشواری در بلع یا دیسفاژی وضعیتی است که در آن فرد نمی‌تواند غذا، مایعات یا حتی بزاق دهان خود را به‌راحتی از دهان به معده منتقل کند. این مشکل می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در سالمندان شایع‌تر است. نشانه‌های آن شامل احساس گیر کردن غذا در گلو، سرفه یا خفگی هنگام غذا خوردن، بازگشت غذا به دهان، و در موارد شدیدتر، ناتوانی در بلعیدن است. گاهی اوقات، بیماران درد در ناحیه گلو یا سینه را نیز گزارش می‌کنند.

ادامه دادن مشکل در بلع بدون درمان می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. کاهش وزن و سوء تغذیه، ورود غذا به ریه‌ها (آسپیراسیون) و در نتیجه عفونت‌های ریوی مانند پنومونی، کم‌آبی بدن و حتی اضطراب و افسردگی ناشی از ترس از غذا خوردن در جمع، از جمله این عواقب هستند. بنابراین، تشخیص و درمان به‌موقع این مشکل بسیار مهم است.

علل مشکل در بلع متنوع هستند و می‌توانند مربوط به اختلالات عصبی مانند سکته مغزی، پارکینسون یا آلزایمر، مشکلات ساختاری مانند تنگی مری یا تومورها، و یا اختلالات عضلانی باشند. همچنین برخی داروها و حتی استرس شدید می‌توانند منجر به مشکل در بلع شوند. گاهی اوقات، این مشکل می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد، بنابراین مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق علت آن ضروری است.

درمان مشکل در بلع به علت آن بستگی دارد. گفتاردرمانگران با تکنیک‌های خاصی مانند تمرینات تقویت عضلات درگیر در بلع، آموزش روش‌های ایمن غذا خوردن، و تغییر در بافت و قوام غذاها به بیماران کمک می‌کنند. در برخی موارد، جراحی یا دارودرمانی نیز ممکن است لازم باشد. همچنین، تغییر در شیوه زندگی مانند خوردن آهسته‌تر، نشستن صاف هنگام غذا خوردن و پرهیز از صحبت کردن هنگام غذا خوردن می‌تواند به بهبود این مشکل کمک کند.

مراحل بلع کدامند؟

• مرحله دهانی : اتفاقاتی که در دهان اتفاق افتاد.
• مرحله حلقی :  اتفاقاتی که طی آن غذا از دهان وارد مری می شود.
• مرحله مروی : در این مرحله غذا از مری وارد معده می شود.

یک فرد می تواند در یک یا همه این مراحل مشکل داشته باشد و در خودرن آب و عذا مشکل داشته باشد. اگر فردی به میزان کافی آب و غذا نخورد دچار مشکلات تغذیه ای مش ود.

 

در بلع طبیعی چه اتفاقاتی می افتد؟

بلعیدن غذا شامل یکسری اتفاقات پیچیده است که به  بدون فکر کردن و بصورت اتوماتیک وار انجام می شود. در طی عمل بلع تقریبا 50 جفت ماهیچه و تعدادی عصب ،  بصورت کاملا هماهنگ و دقیق کار می کنند تا یک تکه  از غذا  و یا آب  از دهان به مری و از مری وارد معده شود.

چه تفاوتی بین مراحل بلع وجود دارد؟

فاز دهانی  جائیست که غذا جویده و اماده می شود / آب کنترل و جمع و  به  عقب دهان فرستاده می شود.

در فاز حلقی : با بسته شدن راه هوایی و جلوگیری از ورود غذا و اب به مسیر هوایی ، غذا به پایین و به مری فرستاده می شود.

در فاز مروی : لقمه و یا آب ( بلعه ) ، توسط عضلات مری به سمت معده فرستاده می شود. مکانسیم فرستادن غذا به پایین بصورت انقباض عضلات بالای بلعه و شل شدن عضلات پایین بلع است.

آسپبریشن چیست؟

اگر غذا و آب اشتباها وارد مسیر هوایی و شش ها شوند آسپریشن رخ می دهد و فرد احساسی شبیه به سرفه کردن به او دست می دهد. بسیاری از افرادی که آسپیریشن می کنند،  احساس ورود اشتباهی بلعه به مسیر هوایی را نمی کنند. آسپیریشن می توانند سبب پنومونی شود.

آسپبریشن خاموش چیست؟

اگر غذا و آب اشتباها وارد مسیر هوایی و شش ها شوند و فرد هیچ گونه احساسی مانند سرفه کردن نداشته باشد ، آسپیریشن خاموش رخ داده است.

علل آسپیریشن در کودکان و نوزدان چیست؟

آسپریشن اغلب در نتیجه مشکلات بلع یا دیسفاژی ایجاد می‌گردد.  موارد زیر می‌تواند باعث ایجاد این مشکل شود:

• آناتومی غیرعادی : مانند شکاف کام و لب  یا مشکلات مربوط به مری
• تاخیر در  رشد :  تولد زودتر از موعد یا ابتلا به سندرم داون
• آسیب های مغزی و مشکلات مشابه : همچون فلج مغزی یا عفونت
• ضعف و یا فلجی عصب : مشکلات مربوط به اعصابی که کنترل عضلات بلع را بر عهده دارند
• بیماری های عصبی عضلانی : ابتلا به بیماری‌های عصبی عضلانی همچون آتروفی عضلانی نخاعی
• شرایط درمانی : همچون استفاده از لوله بینی و یا لوله تراکوستومی

علاوه بر این، ابتلا به بیماری رفلکس اسیدی معده می‌تواند باعث ایجاد مشکل آسپریشن شود.

علایم بیماری  اختلال بلع در نوزدان و بزرگسالان چیست ؟

• سرفه و خفگی در حین غذا خوردن و یا نوشیدن آب
• کیفیت صوتی شبیه گیر کردن مابعات در گلو
• احساسی شبیه به اینکه غذا گیر کرده و پایین نرفته است
• ماندن غذا در دهان حتی بعد از بلع
• افتادن بلعه  از دهان
• کم شدن وزن و کاهش اشتها
• بیرون آمدن غذا و یا آب از دماغ
• احساس توده در گلو

چرا بیماری اختلال بلع کودکان و بزرگسالان می تواند خطرناک باشد؟

اگر فردی نتواند بخوبی غذا بخورد و غذای مورد نیاز بدنش تامین نشود ممکن است دچار مشکلات تغذیه ای شود. اگر آب به میزان کافی ننوشد ، باعث کم شدن آب بدن و مشکلات جدی شود. یکی از شکایتهای اصلی اختلال در بلع ، پنومی ناشی از آسپیریشن است. آسپریشین باعث ورود غذا و آب به شش ها و عفونت شش ها می شود.

درمان بیماری  اختلال بلع در نوزدان و بزرگسالان

آسیب شناس گفتار و زبان و بلع  ( گفتار درمانگر ) ، تنها متخصص جهت ارزیابی و درمان دیسفاژی می باشد. در نوشته  رشته گفتار درمانی چیست ؟  در مورد این رشته دانشگاهی و تخصصی صحبت کردیم.  آسیب شناس گفتار و زبان همچنین ممکن است در کنار خود کار درمانگر ، فیزیوتراپیست ، پرستار ، متخصص تغذیه بعنوان کمک کننده داشته باشد.

درمان اختلال بلع در نوزدان و بزرگسالان بسته به علت ، علایم و.. متفاوت است. براساس ارزیابی که آسیب شناس گفتار و زبان از وضعیت فرد دارای دیسفاژی انجام می دهد ممکن راهکارهایی زیر را ارائه دهد:

• تقویت عضلات دهان
• تقویت حرکات زبان
• بهیود جویدن
• افزایش تمییز بین غذا و نوشیدنی
• توقیت مهارت بلعیدن و نوشیدن
• هماهنگی الگوهای suck-swallow-breath
• …

جستجوی مطب گفتار درمانی

در  برگه  مراکز گفتاردرمانی   ما لیستی از بهترین مطب های گفتار درمانی جمع آوری کردیم که می توانید براساس شهر و تخصص مورد نظر خود مطب گفتار درمانی را به همراه آدرس و شماره تلفن پیدا کنید. همچنین در برگه ای دیگر به نام  گفتار درمانی جدیدترین مطالب گفتاردرمانی و مطالب طبقه بندی شده را آوردیم . این برگه مطالب گفتار درمانی کودکان و گفتار درمانی بزرگسالان را نیز شامل می شود.

کانال گفتار درمانی هوش کالا

کانال گفتار درمانی بر روی تلگرام راه اندازی شد. اکنون می توانید برای دریافت اخبار، مطالب مفید گفتار درمانی ، معرفی محصولات جدید گفتار درمانی و اطلاع از تخفیف ها  به سادگی و رایگان، عضو کانال گفتار درمانی هوش کالا شوید و دوستان خود را نیز به کانال تلگرام گفتار درمانی هوش کالا  دعوت کنید. بعد از ورود به لینک زیر   بر روی دکمه Join  کلیک کنید!