ویدئو فلوروسکوپی بلع یک روش برای ارزیابی توانایی بیمار در بلعیدن غدا با استفاده از تکنولوژی فلورسکوپی است. درحین بلعیدن مواد کنتراست زا (مثل باریم) توسط بیمار می توان نحوه حرکت بلع در مجاری گوارشی را به تصویر کشید. در این روش به جای فیلم، از صفحات شیشه‌ایِ فلورسانسِ قابل رؤیت استفاده می‌شود. این کار باعث مرئی کردن تصویر درهنگام تشعشع رادیوگرافی می‌شود.
با ما همراه باشید تا در این نوشته ویدئو فلوروسکوپی بلع را به طور کامل با هم بررسی کنیم.
تعریف اختلال بلع
فهرست عناوین این نوشته
بلعیدن غذا شامل یکسری اتفاقات پیچیده است که به بدون فکر کردن و بصورت اتوماتیک وار انجام می شود. در طی عمل بلع تقریبا ۵۰ جفت ماهیچه و تعدادی عصب، بصورت کاملا هماهنگ و دقیق کار می کنند تا یک تکه از غذا و یا آب از دهان به مری و از مری وارد معده شود. اختلال در بلع مشکل و یا ناتوانی در بلعیدن غذا است. در نوشته بیماری اختلال بلع در کودکان و بزرگسالان در این مورد توضیح دادیم.
ویدئو فلوروسکوپی
ویدیو فلورسکوپی بلع شایع ترین ابزار ارزیابی بکار گرفته شده برای تعیین ماهیت و میزان اختلال بلع دهانی حلقی است. نتایجی که از فلوروسکوپی با فرمت ویدئویی یا دیجیتال استفاده می کنند امکان تحلیل دقیق فرایند بلع دهانی حلقی را می دهند.
ویدیو فلورسکوپی بلع جزئیات بدعملکردی بلع دهانی حلقی را تعیین کرده و در خصوص تصمیم گیری در رابطه با رویکردهای رفتاری بلع درمانی بر پایه آن یافته ها کمک می نماید.
موارد کاربرد ویدئو فلوروسکوپی بلع
از جمله موارد استفاده از ویدئو فلوروسکوپی عبارتند از:
- شناسایی آناتومی و فیزیولوژی طبیعی و غیر طبیعی بلع
- ارزیابی یکپارچگی مراقبت از راه هوایی قبل، حین و پس از بلع
- ارزیابی اثر وضعیت ها، مانورها و تغیرات لقمه و افزایش حس در اصلاح سلامت و اثر بخشی بلع
- ارئه توصیه هایی در رابطه با ارائه مطلوب تغذیه و هیدراسیون (به طور مثال دهانی در مقابل غیر دهانی)
- ارائه تکنیکهای درمانی مناسب برای اختلالات دهانی، حلقی و/ یا حنجره ای
- گرفتن اطلاعات به منظور همکاری و آموزش دیگر اعضاء تیم، منابع ارجاع، مراقبین، و بیماران در خصوص توصیه برای سلامت و اثر بخشی بلع مطللوب.
در صورتیکه علاوه بر مشکلات بلع، با مشکلات کلامی نیز مواجه شدید، پیشنهاد می کنیم از یک آسیب شناس گفتار و زبان کمک بگیرید. به کمک لینک زیر آدرس مراکز گفتاردرمانی در شهر خود را پیدا کنید:
مراکز گفتاردرمانی کشور
موارد عدم کاربرد ویدئو فلوروسکوپی بلع
در شرایط زیر استفاده از ویدئو فلوروسکوپی توصیه نمی شود:
- بیماران بی ثبات، لتارژیک، غیر هوشیار، بی تاب و مواردی که همکاری ندارند.
- در مواردی که اطلاعات گرفته شده از معاینه غیر محتمل است وضعیت درمانی را تغییر دهد از قبیل بیماریهای مزمن یا موارد پایان زندگی.
- بیمار نمی تواند به طور مناسب در وضعیت قرار بگیرد.
- اندازه بیمار به گونه ای است که مانع از تصویر برداری مناسب می شود یا از محدوده وسیله فراتر می رود.
- حساسیت به باریم اگرچه بسیار نادر است
محدودیتهای ویدئو فلوروسکوپی بلع
فلوروسکوپی یک روش نمونه ای از عملکرد بلع است، کاملاًَ بازنمایی کننده عملکرد بلع وعده غذایی نیست. این روش موارد تباین از قبیل باریوم چسبندگی را افزایش داده و ترکیب غذای مایع و جامد را تغییر می دهد. بنابراین این مسئله می تواند منجر به ناهماهنگی بین نتایج ویدیو فلورسکوپی بلع و وعده های واقعی شود. همچنین در ارزیابی اثر خستگی بر بلع ممکن توانایی محدودی داشته باشد. مگر آنکه به طور تخصصی ارزیابی شود.
باریوم و یا یک ماده کنتراست زا، یک لقمه غذای غیر طبیعی است که پتانسیل عدم پذیرش را دارد.
روش اجرای ویدئو فلوروسکوپی بلع
هنگام انجام ویدئو فلوروسکوپی روند زیر طی می شود:
- بطور پیش فرض از صندلی تصویربرداری ویدئویی استفاده می شود. در برخی موارد اگر برای بیمار ممکن باشد می توان در حالت ایستاده این روش را اجرا کرد. وضعیت ایستاده در برخی شرایط پزشکی (قبیل فشار خون پایین، سکته حاد، آسیب طناب نخاعی یا دیگر محدودیتهای اسکلتی) برای بیمار منع می شود.
- بیمار همچنین می تواند در حالت دراز کشیده از پهلو یا در وضعیتی که بازنمایی کننده وضعیت خوردن است قرار بگیرد.
- با استفاده از فلوروسکوپی می توان، ساختارهای آناتومیکی و شاخص ها را در حالت استراحت و بدون استفاده از تباین مشاهده نمود.
- یک ماده رادیو اکتیو (معمولاً باریوم) با مایعات و غذاها با غلظت های متفاوت و مقادیر کم تا زیاد و چسبندگی های رقیق تا غلیظ مخلوط می شود.
- یک پروتکل معمول از مایعات رقیق، غلیظ (نکتار)، پوره، مواد جامد (کیک با آرد گندم، کلوچه) استفاده می نماید.
- زمان اجرا ممکن است بین 90 تا 120 ثانیه طول بکشد.
- به منظور حفظ سلامت مراجع مواجهه با پرتو باید تاحد امکان محدود باشد.
- تصاویر رادیوگرافیک حین اجرای روش بر روی صفحه نمایشگر مشاهده می شود. برخی از تصاویر ساکن گرفته می شود و تصاویر به صورت همزمان بر روی نوار ویدئویی یا به صورت دیجیتالی به منظور تحلیل جزئی تر ضبط می شوند.
سخن آخر
ما در این نوشته سعی کردیم ویدئو فلوروسکوپی را به طور کامل شرح دهیم. موارد کاربرد و عدم کاربرد آن را بیان کردیم. گفتیم که این روش با چه محدودیتهای همراه است و روش اجرای آن به چه نحوی انجام می شود. اگر هنوز سوالی در رابطه با ویدئو فلوروسکوپی دارید از طریق قسمت دیدگاه برای ما ارسال کنید. کارشناسان تیم توانبخشی هوش کالا در اولین فرصت پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.