وقتی یکی از رگ های مغز پاره یا مسدود شود سکته مغزی رخ می دهد.در سکته مغزی بخشی از مغز آسیب می بینید. مشکلات بعدی که پس از سکته مغزی برای فرد. بوجود می اید، براساس محل آسیب مغزی مشخص می شود. اگر بخشی از مغز، که مسيول گفتار است آسیب ببیند فرد ممکن است مشکلات گفتاری را تجربه کند. برخی از شایع ترین مشکلاتی که افراد پس از سکته مغزی تجربه می کنند عبارتند از : مشکلات تعادل و حرکتی ، مشکلات شناختی ، درکی و گفتاری است. توانبخشی ، شامل راهکارها و درمانهایی برای بهبود و یا کم کردن عوارض این مشکلات پس از سکته است. در این مقاله می خواهیم در این باره صحبت کنیم لطفا با ما همراه باشید.
خدمات توانبخشی پس از سکته مغزی
فهرست عناوین این نوشته
- گفتار درمانی: برای افرادی که در تکلم و بلع مشکل دارند.
- فیزیوتراپی : به فرد کمک می کند تا مهارت های حرکتی و تعادل خود را که ممکن است به دلیل سکته از دست داده باشد را بهبود ببخشد.
- کار درمانی: تاثیر زیادی بر بهبود فعالیت های روزانه مانند لباس پوشیدن، حمام کردن، خوردن، نوشیدن، خواندن، نوشتن و… دارد.
بهبودی پس از سکته مغزی یک فرآیند تدریجی است که برای هر فرد متفاوت به نظر می رسد. در ادامه تاثیر زیاد هر کدام از این موارد بر بازیابی عملکرد افراد پس از سکته مغزی را به طور جداگانه برای شما آورده ایم. همچنین وب سایت سلام درمانگر لیستی از متخصصان باتجربه و با مدرک معتبر را جمع آوری کرده است که در صورت نیاز به خدمات توانبخشی می توانید بر روی لینک های مربوط به هر کدام از مراکز کلیک کنید. با ما همراه باشید تا با این رشته ها و متخصصان مربوطه آشنا شویم.
گفتار درمانی
در صورتی که فرد پس از سکته مغزی دچار مشکلات زبانی و بلع شود، شروع جلسات گفتار درمانی یک راه حل بسیار عالی برای یادگیری و بهبود مهارت های از دست رفته است. انجام جلسات گفتار درمانی می تواند در شرایط مختلفی از جمله خانه، بیمارستان یا مراجعه به کلینیک انجام شود.
آسیب شناس گفتار و زبان به آموزش و تمرین فعالیت های زیر می پردازد:
- تکرار کلمات
- خوندن و نوشتن
- دنبال کردن دستورالعمل ها
- ارائه آموزش مکالمه
- شبیه سازی صدا
- ارائه آموزش برای بالا بردن توانایی قورت دادن در فرد
بعد از سکته مغزی برای بالارفتن مهارت های ارتباطی، موارد گفته شده در زیر انجام می شود:
- استفاده از کتاب های کودکان برای تمرین خواندن و نوشتن
- تمرین صداهای گفتاری مانند مصوت ها و صامت ها
- خواندن شعر
- نام بردن اسامی چهره های معروف
- تشویق فرد برای هجی کردن یک کلمه
در برقراری ارتباط با فردی که سکته کرده است توجه داشته باشید که اگرچه توانایی فرد در برقراری ارتباط تغییر کرده است ولی شما به رفتار با فرد به عنوان یک بزرگسال باهوش ادامه دهید.
دراولین جلسه فرد توسط آسیب شناس گفتار و زبان با تجربه ارزیابی می شود و در نهایت متناسب با شرایط فرد برنامه درمانی مناسب در نظر گرفته می شود. با کلیک بر روی مراکز گفتار درمانی کشور، لیستی از آسیب شناسان گفتار و زبان را در شهرهای مختلف مشاهده می کنید.
ممکن است توانایی حرف زدن فرد بعد از یک سکته مغزی خفیف با چند جلسه گفتار درمانی بهبود یابد. اما درصورت سکته های شدید جلسات مداوم گفتاردرمانی برای آموزش و بهبود تکلم ضروری است. بعد از سکته مغزی، بیشتر مشکلات گفتاری برطرف می شوند اما پیش بینی اینکه چه مدت زمان طول می کشد و یا اینکه تا چه اندازه این مشکلات برطرف می شوند، برای هر فرد متفاوت است.
فیزیوتراپی
سکته مغزی می تواند منجر به اختلال در انجام فعالیت های روزانه شود. در این حالت مغز نمی تواند سلول های جدیدی را برای جایگزین کردن سلول های آسیب دیده رشد دهد اما این توانایی را دارد که سلول های آسیب دیده خود را سازماندهی کند، که این روند با انجام توانبخشی پس از سکته مغزی امکان پذیر است و به خوبی هدایت می شود. در صورتی که فرد دچار مشکلات حرکتی شده است، شروع جلسات فیزیوتراپی بسیار کمک کننده است تا فرد بتواند استقلال خود در انجام کارها را بدست بیاورد. هنگام یادگیری مهارت های حرکتی، ممکن است نیاز باشد از تجهیزات کمکی برای راه رفتن استفاده کنید.
انواع مشکلات حرکتی پس از سکته مغزی که با فیزیوتراپی درمان می شوند:
- ضعف یا فلج در یک طرف
- عدم تعادل
- احساس سنگینی اندام ها
- بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن
- درد مفاصل
- و…
بعد از سکته مغزی و بستری شدن در بیمارستان باید فرد بلافاصله توسط فیزیوتراپیست ارزیابی شود. شروع جلسات فیزیوتراپی در ابتدا برای جلوگیری از عوارض سکته مغزی است که ممکن است حرکات شما را با مشکل مواجه کند و در بازیابی توانایی های از دست رفته است. در صورت نیاز به کلینیک های فیزیوتراپی بر روی لینک مراکز فیزیوتراپی کشور کلیک کنید.
تعداد جلسات فیزیوتراپی مورد نیاز برای بازیابی عملکرد با توجه به شدت سکته و عوارض مرتبط با آن متفاوت است. برای برخی افراد بین 8 تا 12 هفته فیزیوتراپی کافی است. در حالی که برخی دیگر ممکن است به مدت 6 ماه یا حتی بیشتر به جلسات درمانی نیاز داشته باشند.
کار درمانی
مزایای کار درمانی برای سکته مغزی
- انجام فعالیت های روزمره: بعد از سکته مغزی ممکن است انجام کارهای روزانه از جمله نظافت، لباس پوشیدن، حمام کردن، بلند شدن از رختخواب و … برای فرد دشوار شود. کاردرمانگران استراتژی هایی را به بیماران سکته مغزی آموزش می دهند تا از خود مراقبت کنند و تا حد امکان بتوانند کارهای شخصی خود را انجام دهند.
- ایجاد قدرت و استقامت: کاردرمانگر با ارائه تمرینات و فعالیت ها مانند آشپزی یا شستن لباس ها به فرد کمک می کند تا چابکی، استقامت و نیروی خود را بهبود ببخشد.
- رفع مشکلات شناختی: ممکن است فرد پس از سکته مغزی دچار مشکلات شناختی مانند اختلال در حافظه و تمرکز شود که شروع جلسات کاردرمانی می تواند در بهبود آن بسیار موثر باشد.
- سبک زندگی سالم: کاردرمان به فرد کمک می کند تا سبک زندگی خود را تغییر دهد و با تحرک بیشتر، سیگار کشیدن کمتر، حفظ سلامت روانی و … از بروز سکته دوم جلوگیری کند. چرا که احتمال بروز سکته در افرادی که به تازگی دچار سکته مغزی شده اند، بیشتر است.
- و …
کار درمانگران فرد را ارزیابی می کنند و با شروع جلسات درمانی، منجر به بهبود فعالیت های فرد و مشارکت در نقش ها می شوند. کاردرمانگر همچنین عوارض بعد از سکته را به حداقل می رساند و به بیمار و اطرافیان او آموزش های لازم را می دهد. در صورت نیاز به مراکز کاردرمانی بر روی لینک مراکز کار درمانی کشور کلیک کنید.
به صورت کلی میزان موفقیت آمیز بودن توانبخشی بعد از سکته مغزی به عوامل زیر بستگی دارد:
- شدت سکته مغزی
- داشتن انگیزه
- حمایت خانواده و اطرافیان
- شروع زود هنگام توانبخشی
- انتخاب متخصصان با تجربه و با سطح علمی بالا
- میزان سلامتی فرد قبل از سکته مغزی
- و …
به صورت کلی شروع جلسات توانبخشی بعد از سکته مغزی ضروری است و تاثیر زیادی در بهبود عملکرد فرد دارد. اما بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی از این خدمات مدام از این مطب به آن مطب می روند. مجله توانبخشی و روانشناسی سلام درمانگر با معرفی فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی و … پیدا کردن متخصصان مورد نیاز را بسیار آسان کرده است. این مجله توانبخشی همچنین با انتشار مقالات معتبر، به تعریف صحیح این اختلالات و نقش هر متخصص در بهبود آن ها پرداخته است.
وب سایت سلام درمانگر همچنین با انتشار مقالات معتبر به تعریف اختلالات رایج پرداخته و متخصصان مربوطه برای درمان هر اختلال را به صورت جداگانه معرفی کرده است.