بیش فعالی کودکان | کاملترین مقاله علائم، تشخیص، درمان و جلوگیری از بیش فعالی کودکان

بیش فعالی کودکان یک اختلال رایج محسوب می شود. کودک بیش فعال تفاوت هایی در رشد مغز و فعالیت های مغز با سایر افراد دارد. این اختلال می تواند تا سنین بالاتر هم ادامه دار باشد.

زندگی برای کودکان دچار بیش فعالی سخت از حالت طبیعی است. این کودکان ممکن است در مدرسه و درس خواندن دچار شکست شوند زیرا توانایی توجه کردن برای آنها مشکل است. از علائم مشترک بین همه کودکان بیش فعال می‌توان به نقص در توجه، بیش فعالی و رفتارهای پر جنب و جوش اشاره کرد.

بیش فعالی کودکان چگونه است؟

کودکان بیش فعال اعتماد بنفس کمتری نسبت به هم سن و سالان خود دارند. ADHD یا بیش فعالی، کودک را در دوستی ها،‌ درس خواندن، فعالیت های روزانه، ورزش کردن، یادگیری، بازی کردن و.. تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ADHD یا بیش فعالی کودکان ۳ نوع است:

1. کودک عمدتا بی توجه است: علائمی که از کودک سر می‌زند اکثرا مربوط به بی توجهی هستند. بی توجهی به اسم خود،‌ حرف های اطرافیان یا اتفاقات محیط و … . به طور کلی می‌توان گفت کودک تمایلی به دریافت اطلاعات از محیط ندارد و علائمی شبیه انزوا و گیجی دارد و سر و صدای زیادی از کودک نمی‌شنوید.
2. عمدتا بیش فعال یا پرجنب و جوش است:‌ علائمی که کودک از خود بروز می‌دهد،‌رفتارهایی شبیه به پرانرژی بودن و اصطلاحا یک جا‌بند نشدن است. این علامت در ظاهر بیشتر شبیه به افراد پر انرژی و گاها بسیار شاد است و با جنب و جوش و سر و صدا همراه است.
3. ترکیبی از دو مورد بالا: رفتار های کودک تلفیقی از موارد اول و دوم است.

بی توجهی ناشی از بیش فعالی کودکان

کودکانی که بیشتر علائم آنها زیر مجموعه بی توجهی قرار می‌گیرد،‌ به صورت زیر هستند:

1. در مدرسه یادگیری خوبی ندارند زیرا توانایی توجه کردن به درس ها را ندارند. همینطور اشتباهات دور از انتظاری در انجام تکالیف از آنها سر می زند.
2. بچه های بیش فعال در توجه کردن به بازی ها و کارهای مختلف ضعف دارند و رفتاری مانند افراد بی حوصله دارند.
3. زمانیکه اطرافیان با او صحبت می‌کنند توجهی نمی‌کند، گویا اصلا کسی صحبتی نکرده است!
4. علاقه ای به کارهایی که نیاز به توجه و تمرکز دارند از خود نشان نمی‌دهند و در آنها شرکت نمی‌کنند.
5. به راحتی حواسشان پرت می‌شود و .

پرجنب و جوش و فعال بودن در کودکان ADHD

کودکان بیش فعال از نوع تکانشی معمولا نمی‌توانند مدت زیادی را در جای ثابتی بمانند. از این رو با علامت های زیر همراه هستند:

1. بیش فعالی در کودکان به آنها اجازه نمی‌دهد تا زمان زیادی را در یکجا بمانند (مثلا بیشتر از چند دقیقه روی صندلی نمی‌مانند).
2. در هر موقعیتی دوست دارد که بپرد،‌ بدود یا سر و صدا کند. (مثلا در مهمانی ها و با دیدن کودکان فامیل شروع به دویدن می‌کند).
3. به طور کلی در انجام فعالیت های بی سر و صدا مشکل دارد (مثلا نمی‌تواند در سکوت بازی کند).
4. حرف ها و مکالمات دیگران را قطع می‌کند (در اجرای نوبت گیری مشکل دارد و نمی‌تواند صبر کند).
5. کودک زیاد صحبت می‌کند و ممکن است (ممکن است قبل از تمام شدن سوال شما،‌ شروع به پاسخ دادن کند)

همه کودکان بی توجه یا پرجنب و جوش دچار بیش فعالی هستند؟

پاسخ کوتاه به این سوال خیر است! همه کودکان و حتی بزرگسالان ممکن است درجاتی از حواس پرتی،‌ کمبود توجه در یادگیری، بی‌قراری در ثابت بودن مکان در مدت طولانی را از خود نشان دهند. این علائم به تنهایی نشان دهند بیش فعال بودن کودک نیست.

ممکن است به طور طبیعی یک کودک نسب به هم‌سن و سالانش انرژی بیشتری داشته باشد. هرگز نباید به این دلیل بسنده کرد. بنابراین چون رفتار یک کودک با خواهر یا برادر بزرگتر از خودش متفاوت بود، دلیلی بر بیش فعال بودن آن نیست و این دلیل به تنهایی کافی نیست.

چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟

اگر در مورد کودک خود شک دارید که مبتلا به بیش فعالی است یا خیر، میتوانید علائم آن را بررسی کنید. در صورتی که کودک شما علائم نزدیکی به همه موارد گفته شده در این نوشته دارد،‌ بدون نگرانی به یک روانشناس کودک مراجعه کنید. در ادامه لیستی از روانشناسان منتخب سراسر کشور را به تفکیک شهر آماده کردیم که به راحتی می‌توانید به نزدیک‌ترین مرکز در محل زندگی خود مراجعه کنید.

لیست مراکز روانشناسی سراسر کشور

بیش فعالی در بچه ها چگونه تشخیص داده می شود؟

زمان مراجعه شما به یک متخصص برای معاینه‌ی کودک خود، ممکن است با سوالاتی از رفتارها و عملکرد کودک خود مواجه شوید. این سوالات در کنار معاینات دیگر مانند تست های شنوایی، بینایی، گفتاری و .. به ما اطمینان می‌دهد که این رفتارها ناشی از یک وضعیت دیگر نباشد.

علائمی مانند موارد زیر می‌توانند به تشخیص بیش فعالی کمک کنند:

• مشکل کودک در توجه، بیش فعالی و جنب و جوش، فراتر از حالت عادی سن او باشد.
• این رفتارها موقتی نبوده و از کودکی تا کنون ادامه دار باشند.
• این رفتارها در یک محیط یا زمان خاص نباشد. به عنوان مثال در مدرسه، خانه، جمع دوستان یا مهمانی ها این رفتار ها (نقص توجه و جنب و جوش بالا) تکرار شود.
• عامل اثرگذار دیگری دخیل نباشید. به عنوان مثال نقص یادگیری کودک، ناشی از یک مشکل بینایی یا شنوایی نباشد.

بیش فعالی در بچه ها چگونه درمان می‌شود؟

درمان های رایج برای بیش فعالی شامل مواردی مانند دارو، رفتاردرمانی، مربیگری والدین، پشتیبانی در مدرسه توسط معلمان و .. است.

دارو درمانی برای درمان بیش فعالی در کودکان: برخی دارو ها باعث تغییراتی در مغز کودک می‌شوند که کودک می‌تواند کنترل بیشتری روی رفتار های خود داشته باشد.

مطلب پیشنهادی: درمان بیش فعالی کودکان | کاملترین مقاله درمانی بیش فعالی

رفتاردرمانی: درمانگران و متخصصان این حوزه می‌توانند با آموزش های خاص،‌رفتار اجتماعی و عاطفی این کودکان را تقویت و اصلاح کنند.

مدرسه و معلمان: با ایجاد یک محیط دلپذیر برای بچه های مبتلا به بیش فعالی، میتوان کاری کرد که آنها از محیط لذت ببرند،‌ به درس توجه بیشتری پیدا کنند و تمایل بیشتری برای ماندن در محیط کلاس پیدا کنند.

والدین چگونه می‌توانند به کودک خود کمک کنند؟

نقش والدین بسیار اثرگذار و تعیین کننده است. باید سعی کنید داروهای تجویز شده را بر اساس دوز و زمان گفته شده توسط متخصص به کودک بدهید.
با مدرسه‌ی فرزندتان رایزنی کنید و آنها را از شرایط کودک خود آگاه کنید. همینطور می‌توانید از یک معلم خصوصی برای جبران یادگیری های ناقص استفاده کنید.
با سایر والدینی که بچه های مبتلا به بیش فعالی دارند در ارتباط باشید و سعی کنید رفتارهای مثبت را از آنها تقلید کنید.

عوارض بیش فعالی کودکان

عوارض ناشی از بیش فعالی کودکان شامل موارد زیر است:

• ضعف در ارتباط: کودک دارای اختلال بیش فعالی در ارتباط برقرار کردن با هم سن و سالان خود دچار ضعف می شود.
• کاهش اعتماد به نفس: پذیرش کودک مبتلا به بیش فعالی از سوی دوستان و همکلاسی ها کمتر صورت می‌پذیرد و این اتفاق باعث کاهش اعتماد بنفس کودک می شود.
• اعتیاد در نوجوانی: در نوجوانی و بزرگسالی احتمال اعتیاد افرادی که درجاتی از بیش فعالی را تجربه کردند، بیشتر است.
• و ..

جلوگیری از بیش فعالی کودکان

برای جلوگیری از ابتلای کودک به ADHD راهکار های مختلفی وجود دارد. در ادامه به آنها می‌پردازیم:

مراقبت های دوران بارداری

در دوران بارداری، از سیگار و مواد مخدر دوری کنید. نوشیدن الکل و موادی که رشد جنین را دچار اختلال می‌کنند می‌توانند ریسک ابتلای کودک به بیش فعالی را افزایش دهند.

مراقبت های دوران کودکی

همینطور در دوران کودکی، از کودک در برابر دودسیگار و رنگ ها محافظت کنید. سرب یک ماده اثرگذار بر بیش فعالی است که در رنگ ها و اجسام سربی وجود دارد. این مواد را از کودک خود دور کنید تا از ابتلای بچه ها به بیش فعالی جلوگیری کنید.

مراقبت های محیطی

تحقیقات زیادی انجام شد اما ارتباط مستقیمی بین زمان تماشای فیلم و یا کارکردن با گوشی در بچه ها و بیش فعالی پیدا نشد. اما به طور قطع تلفن همراه و بازی های ویدئویی فایده چندانی برای کودکان ندارند، به همین دلیل سعی کنید آنها را محدود کنید.

سوالات متداول در مورد بیش فعالی

جمع بندی

در این نوشته از سلام درمانگر به بیش فعالی در کودکان و بچه ها پرداختیم. در ابتدا انواع بیش فعالی را تشریح کردیم. سپس راه ها و علائمی برای تشخیص این عارضه گفتیم و تاکید کردیم که بروز یک علامت به تنهایی برای بیش فعالی کافی نیست و نباید این موضوع شما را نگران کند. در مورد روش های درمان صحبت کردیم و به نقش والدین و مدرسه در روند درمان اشاره کردیم. در آخر هم عوارض و راه های جلوگیری از این عارضه را بیان کردیم. امیدوارم که همه کودکان در سلامت کامل باشند و همیشه به شادی زندگی کنند.

برخی منابع:

adhd-symptoms-causes
kidshealth