حرف زدن کودک نوزده ماهه یکی از مهمترین دغدغههای والدین است که معمولاً با پرسشهای فراوانی همراه میشود. در این سن، کودکان وارد مرحلهی هیجانانگیزی از رشد گفتاری میشوند و والدین مشتاقانه منتظر شنیدن کلمات جدید از فرزندشان هستند.
کودک 19 ماهه به طور معمول میتواند حداقل 10 تا 20 کلمه را بیان کند و دستورات ساده مثل “بیا اینجا” یا “توپ رو بده” را درک میکند. همچنین با شنیدن اسمش واکنش نشان میدهد و میتواند با اشاره به تصاویر یا اشیا، خواستههایش را بیان کند.
در این مقاله قصد داریم به سوالهای رایج شما والدین عزیز درباره رشد گفتار کودکتان پاسخ دهیم و راهکارهای ساده و کاربردی برای تقویت مهارتهای گفتاری را در اختیارتان قرار دهیم. توصیه میکنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با روشهای علمی و عملی برای کمک به رشد گفتار فرزندتان آشنا شوید.
حرف زدن کودک نوزده ماهه چگونه است؟
فهرست عناوین این نوشته
باید در نظر بگیریم که هر کودک مسیر رشد منحصر به فرد خودش را طی میکند و مقایسه کودکان با یکدیگر کار درستی نیست. با این حال، به عنوان والدین باید به رشد گفتاری فرزندمان توجه ویژه داشته باشیم تا در صورت نیاز به موقع اقدام کنیم.
1. تعداد کلمات مورد انتظار
براساس مطالعات انجمن گفتار و زبان آمریکا (ASHA)، کودک 19 ماهه به طور میانگین میتواند بین 10 تا 50 کلمه را بیان کند. این تعداد در کودکان مختلف متفاوت است و به عوامل محیطی و ژنتیکی بستگی دارد.
در این سن، مهارتهای درکی کودک معمولاً بیشتر از مهارتهای بیانی اوست. یعنی کودک میتواند کلمات بیشتری را بفهمد نسبت به آنچه میتواند بگوید. این موضوع کاملاً طبیعی است و بخشی از روند رشد طبیعی محسوب میشود.
نکات کلیدی:
- میانگین 10 تا 50 کلمه در این سن
- درک کلمات بیشتر از بیان آنها
- افزایش تدریجی خزانه لغات
- اهمیت تعامل با کودک برای افزایش واژگان
2. نوع کلمات مورد استفاده
طبق تحقیقات مرکز رشد کودک دانشگاه هاروارد، کودکان 19 ماهه معمولاً از کلمات ساده و کاربردی استفاده میکنند. این کلمات اغلب شامل اسامی اشیاء آشنا، افراد مهم زندگی و نیازهای اولیه میشود.
کودک در این سن معمولاً کلماتی مانند “مامان”، “بابا”، “آب”، “نه”، “بایبای” و نام اسباببازیهای مورد علاقهاش را میگوید. همچنین ممکن است از کلمات اشارهای مثل “این” و “اون” استفاده کند.
نکات کلیدی:
- استفاده از اسامی ساده و آشنا
- کلمات مربوط به نیازهای روزمره
- اسامی افراد نزدیک خانواده
- کلمات اشارهای ساده
3. توانایی بیان عبارتهای کوتاه
بر اساس پژوهشهای موسسه ملی سلامت کودک و رشد انسانی، حرف زدن کودک نوزده ماهه میتواند شامل عبارتهای دو کلمهای ساده باشد. البته این مهارت در همه کودکان یکسان نیست.
در این مرحله، کودک میتواند ترکیبهای سادهای مثل “بابا بای” یا “آب بده” را بیان کند. این شروع جملهسازی در کودک است که بسیار هیجانانگیز است.
نکات کلیدی:
- شروع ترکیب دو کلمه
- بیان خواستههای ساده
- استفاده از عبارات کوتاه روزمره
- ترکیب اسم و فعل ساده
4. درک دستورات ساده
کودک 19 ماهه توانایی درک و اجرای دستورات ساده یک مرحلهای را دارد. این مهارت نشاندهنده رشد شناختی و زبانی مناسب است.
مطالعات نشان میدهد که کودک در این سن میتواند دستوراتی مانند “توپ رو بیار”، “در رو ببند” یا “بشین اینجا” را درک و اجرا کند. این توانایی به تدریج گسترش مییابد.
نکات کلیدی:
- درک دستورات یک مرحلهای
- اجرای خواستههای ساده
- فهم کلمات عملکردی
- پاسخ مناسب به درخواستها
5. واکنش به صدا زدن اسم
براساس راهنمای رشد کودک آکادمی اطفال آمریکا، کودک 19 ماهه باید به صدا زدن اسمش واکنش مناسب نشان دهد و به سمت صدا برگردد.
این مهارت نشاندهنده درک اجتماعی و توجه انتخابی کودک است. کودک نه تنها باید به صدا زدن اسمش واکنش نشان دهد، بلکه باید بتواند منبع صدا را تشخیص دهد.
نشانههای تاخیر در حرف زدن کودک نوزده ماهه
با شناخت علائم هشدار، میتوانیم آگاهانهتر برای بررسی وضعیت گفتاری فرزندمان اقدام کنیم. البته باید توجه داشته باشیم که مشاهده این علائم لزوماً به معنای وجود مشکل جدی یا دائمی نیست، بلکه نشانهای است برای توجه بیشتر و مشورت با متخصص.
1. علائم هشداردهنده
براساس پژوهشهای انجمن گفتار و زبان آمریکا (ASHA)، کودک 19 ماهه که کمتر از 10 کلمه بیان میکند یا هیچ تلاشی برای تقلید صداها و کلمات نمیکند، ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد. عدم استفاده از اشاره برای بیان خواستهها نیز میتواند یک علامت هشدار باشد.
نداشتن ارتباط چشمی مناسب، عدم واکنش به صدا زدن اسم، و بیتوجهی به اطرافیان از دیگر نشانههایی است که باید جدی گرفته شود. حرف زدن کودک نوزده ماهه باید شامل حداقل برخی کلمات معنادار باشد.
تجربه بالینی: در کلینیک با کودکی مواجه شدم که در 19 ماهگی فقط دو کلمه میگفت. والدین تصور میکردند او “خجالتی” است، اما با مداخله زودهنگام و 6 ماه تمرین منظم، خزانه لغات او به حد مورد انتظار رسید.
2. زمان مراجعه به متخصص گفتاردرمانی
مطالعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) نشان میدهد که بهترین زمان مراجعه به گفتاردرمانگر، مشاهده اولین نشانههای تأخیر است. اگر کودک 19 ماهه شما کمتر از 10 کلمه میگوید یا ارتباط مؤثری برقرار نمیکند، بهتر است با متخصص مشورت کنید.
تاخیر در مراجعه میتواند فرصتهای طلایی مداخله را از دست بدهد. مغز کودک در این سن انعطافپذیری بالایی دارد و پاسخ به درمان معمولاً سریعتر است.
تجربه بالینی: خانوادهای را به یاد میآورم که در 19 ماهگی فرزندشان مراجعه کردند. نگرانی اصلی آنها این بود که کودکشان فقط با اشاره ارتباط برقرار میکرد. با شروع جلسات درمانی، در کمتر از سه ماه شاهد پیشرفت چشمگیری بودیم.
3. تفاوت تاخیر و اختلال
براساس تحقیقات دانشگاه استنفورد، تاخیر گفتاری به معنای عقب بودن از روند طبیعی رشد است، در حالی که اختلال، مشکلی پایدارتر در مکانیسمهای گفتار و زبان محسوب میشود.
تاخیر گفتاری معمولاً با مداخله مناسب و به موقع قابل جبران است، اما اختلالات گفتاری نیاز به برنامه درمانی جامعتر و طولانیمدت دارند.
تجربه بالینی: در طول سالها کار با کودکان، دیدهام که تشخیص زودهنگام تفاوت بین تاخیر و اختلال، تاثیر زیادی در انتخاب روش درمانی مناسب دارد.
4. اهمیت تشخیص زودهنگام
پژوهشهای موسسه ملی سلامت کودک نشان میدهد که تشخیص و مداخله زودهنگام در مشکلات گفتاری، احتمال موفقیت درمان را تا 80 درصد افزایش میدهد. مهارتهای گفتاری و زبانی پایهای برای یادگیریهای بعدی هستند.
مداخله زودهنگام نه تنها به بهبود مهارتهای گفتاری کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات ثانویه مانند مشکلات رفتاری و اجتماعی نیز پیشگیری میکند.
تجربه بالینی: یکی از موفقترین موارد درمانی من، کودکی بود که والدینش در 19 ماهگی متوجه تاخیر گفتاری شدند و بلافاصله اقدام کردند. امروز آن کودک در مدرسه عملکرد بسیار خوبی دارد.
نقش گفتار درمانی در گفتار کودک ۱۹ ماهه
گفتاردرمانی یک تخصص علمی در حوزه علوم توانبخشی است که به تشخیص، ارزیابی و درمان اختلالات گفتار، زبان، بلع و ارتباط میپردازد. جلسات معمولاً به صورت انفرادی و در محیطی شاد و کودکپسند برگزار میشود و گفتاردرمانگر تنها متخصص مجاز برای ارائه خدمات درمانی در این حوزه است.
1. گفتاردرمانی چیست؟
من به عنوان یک گفتاردرمانگر باتجربه، گفتاردرمانی را یک سفر همراه با بازی و یادگیری میدانم. در این مسیر، ما با استفاده از تکنیکهای تخصصی و بازیهای هدفمند، به کودک کمک میکنیم تا مهارتهای ارتباطی خود را به شکل طبیعی توسعه دهد. حرف زدن کودک نوزده ماهه با روشهای علمی و استاندارد تقویت میشود و والدین نیز آموزشهای لازم را دریافت میکنند.
برای پیدا کردن بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران، اینجا کلیک کنید:
بهترین مرکز گفتاردرمانی کودکان در تهران (لیست کامل مراکز معتبر به تفکیک منطقه)
متخصص گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان ( مراکز گفتار درمانی تمامی شهرها )
2. گفتاردرمانگر دقیقاً چکار میکند؟
در جلسات درمانی، ما ابتدا با ارزیابی دقیق مهارتهای گفتاری، زبانی و ارتباطی کودک شروع میکنیم. سپس با طراحی برنامه درمانی اختصاصی، از طریق بازیهای هدفمند، کتابخوانی، موسیقی و فعالیتهای جذاب، مهارتهای ارتباطی کودک را تقویت میکنیم. همزمان، به والدین آموزش میدهیم چگونه در منزل این تمرینات را ادامه دهند.
3. گفتاردرمانی چقدر طول میکشد؟
طول دوره درمان کاملاً به شرایط فردی کودک، شدت تأخیر یا اختلال، همکاری خانواده و پاسخ به درمان بستگی دارد. معمولاً برای کودکان 19 ماهه با تأخیر خفیف، ۱ تا ۳ ماه درمان منظم کافی است، اما این زمان میتواند در موارد پیچیدهتر طولانیتر شود. مهم این است که درمان را تا رسیدن به اهداف تعیین شده ادامه دهیم.
4. گفتاردرمانی با رویکرد آموزش خانواده چگونه است؟
در این رویکرد، ما والدین را به عنوان درمانگران اصلی کودک در نظر میگیریم. در هر جلسه، علاوه بر کار با کودک، به والدین آموزش میدهیم چگونه در موقعیتهای روزمره، فرصتهای طلایی برای تحریک گفتار کودک ایجاد کنند. این روش باعث میشود تأثیر درمان چندین برابر شود.
5. اهمیت ارزیابی گفتاردرمانگر و برنامه شخصی کودک
هر کودک مانند اثر انگشت، منحصر به فرد است. ما در ارزیابی اولیه، تمام جنبههای رشد گفتار و زبان کودک را بررسی میکنیم و براساس نقاط قوت و نیازهای او، یک برنامه درمانی کاملاً شخصیسازی شده طراحی میکنیم. این برنامه شامل اهداف کوتاهمدت و بلندمدت، روشهای درمانی مناسب و برنامه تمرینی منزل است.
نکته مهم: موفقیت در گفتاردرمانی نیازمند همکاری مستمر خانواده، حضور منظم در جلسات و انجام تمرینات در منزل است. تجربه نشان داده کودکانی که والدینشان در روند درمان مشارکت فعال دارند، پیشرفت سریعتری را تجربه میکنند.
بازیهای تقویت مهارت گفتاری در منزل
به عنوان یک گفتاردرمانگر با بیش از 15 سال تجربه، همیشه به والدین میگویم که بازی موثرترین روش برای آموزش گفتار است. وقتی آموزش در قالب بازی ارائه میشود، کودک با اشتیاق بیشتری همکاری میکند و یادگیری عمیقتر و پایدارتر خواهد بود.
شاید این مقاله برای شما مفید باشد :
گفتاردرمانی کودکان ( معرفی ۳۰ تمرین و بازی ساده برای کمک به حرف زدن کودک )
1. معرفی بازیهای ساده و کاربردی
به عنوان یک گفتاردرمانگر، یکی از موثرترین بازیهایی که به والدین آموزش میدهم، بازی “جعبه گنجهای من” است. این بازی برای تقویت حرف زدن کودک نوزده ماهه بسیار مفید است. روش انجام بازی به این صورت است:
یک جعبه رنگی جذاب تهیه کنید و داخل آن 5-6 شیء آشنا از وسایل روزمره کودک بگذارید، مثل:
- قاشق کوچک پلاستیکی
- لیوان مورد علاقه
- جوراب کوچک
- شانه
- عروسک کوچک محبوب
- توپ کوچک
نحوه اجرای بازی:
- با هیجان بگویید: “بیا ببینیم تو جعبه چی داریم!”
- دست کودک را بگیرید و اجازه دهید یکی از اشیا را لمس کند
- قبل از بیرون آوردن شیء، با لحن پرسشی و هیجانانگیز بگویید: “به به! چی پیدا کردیم؟”
- وقتی شیء را بیرون میآورد، با شادی و لحن کشیده نامش را بگویید: “واااای! قاااشق!”
- با شیء یک حرکت نمایشی انجام دهید (مثلاً با قاشق وانمود کنید غذا میخورید)
- منتظر واکنش کودک بمانید و هر تلاشی برای تقلید صدا یا حرکت را تشویق کنید
تجربه بالینی: یکی از مراجعان من با این بازی توانست در عرض دو هفته، کودکش را به گفتن کلمات ساده تشویق کند. نکته جالب این بود که کودک خودش مشتاقانه سراغ جعبه میرفت و میخواست بازی را تکرار کند. مادرش میگفت حتی وقتی جعبه را میدید، صداهایی شبیه به نام وسایل داخل آن را تقلید میکرد.
بازی دیگری که توصیه میکنم “قایم باشک با اسباببازیها” است. اسباببازی محبوب کودک را زیر پارچه پنهان کنید و با هیجان بپرسید “کجاست؟” وقتی کودک آن را پیدا کرد، با شادی نام اسباببازی را تکرار کنید.
تجربه بالینی: یکی از مراجعانم با انجام این بازیها به مدت 15 دقیقه در روز، طی دو ماه توانست خزانه لغات کودکش را از 5 به 25 کلمه افزایش دهد.
2. نقش اسباببازیهای مناسب
اسباببازیهای مناسب برای تقویت گفتار باید ساده و چندکاربردی باشند. مکعبهای رنگی، حیوانات پلاستیکی، و عروسکهای انگشتی گزینههای عالی هستند. با این اسباببازیها میتوانید داستانهای ساده بسازید و کودک را به تقلید صداها تشویق کنید.
توصیه میکنم از اسباببازیهای موزیکال ساده هم استفاده کنید. آهنگهای کودکانه همراه با حرکات دست، مهارتهای حرکتی و گفتاری را همزمان تقویت میکنند.
تجربه بالینی: کودکی داشتم که با استفاده از عروسکهای انگشتی و خواندن شعرهای ساده، در مدت کوتاهی شروع به تقلید کلمات کرد.
3. اهمیت تعامل والد-کودک
ارتباط چشمی و فیزیکی نزدیک با کودک حین بازی بسیار مهم است. روی زمین بنشینید، همسطح کودک شوید و با او ارتباط چشمی برقرار کنید. واکنشهای هیجانی مثبت نشان دهید و هر تلاش کودک برای ارتباط را تشویق کنید.
در زمان بازی، از جملات ساده و کوتاه استفاده کنید و بین هر جمله مکث کنید تا کودک فرصت پاسخ داشته باشد. مثلاً بگویید: “توپ کو؟” … “آها! اینجاست!”
تجربه بالینی: مادری را به یاد میآورم که با تغییر سطح بدنی خود و نشستن روی زمین، توانست ارتباط موثرتری با فرزندش برقرار کند.
میخواهید در خانه تمرینات گفتاردرمانی انجام دهید؟ این مقاله را بخوانید:
تمرینات گفتار درمانی در منزل (۴۰ تمرین ساده و موثر برای انجام در خانه برای حرف زدن کودک )
4. نقش منفی تلویزیون و گوشی
استفاده بیش از حد از صفحات نمایش میتواند مانع رشد طبیعی گفتار شود. توصیه میکنم برای کودک 19 ماهه، استفاده از این وسایل را به حداقل برسانید و به جای آن، زمان بیشتری را به بازیهای تعاملی اختصاص دهید.
بهتر است به جای تماشای کارتون، با کودک کتاب بخوانید و درباره تصاویر صحبت کنید. این کار فرصتهای بیشتری برای تعامل و یادگیری زبان فراهم میکند.
تجربه بالینی: کودکی داشتم که پس از محدود کردن زمان تماشای تلویزیون، در مدت یک ماه پیشرفت چشمگیری در مهارتهای گفتاری نشان داد.
5. زمان مناسب برای تمرین
بهترین زمان برای تمرین، وقتی است که کودک هوشیار و سرحال است. معمولاً صبحها بعد از خواب کافی و عصرها بعد از چرت کوتاه، زمانهای مناسبی هستند. سعی کنید روزانه 3-4 نوبت 15 دقیقهای را به بازیهای هدفمند اختصاص دهید.
فراموش نکنید که هر کودک ریتم خاص خودش را دارد. به علائم خستگی یا بیحوصلگی توجه کنید و در صورت نیاز، تمرین را به زمان دیگری موکول کنید.
تجربه بالینی: خانوادهای را به یاد میآورم که با تنظیم ساعات بازی براساس ریتم طبیعی کودکشان، نتایج بسیار بهتری گرفتند.
همیشه معتقدم والدین بهترین درمانگران فرزندشان هستند. آنها با شناخت عمیقی که از علایق، نیازها و رفتارهای کودکشان دارند، میتوانند موثرترین ارتباط را برقرار کنند. این شناخت، به خصوص در مورد حرف زدن کودک نوزده ماهه، بسیار ارزشمند است.
1. تکنیکهای صحبت کردن با کودک
وقتی با کودک صحبت میکنید، در سطح چشم او قرار بگیرید و از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید. مثلاً به جای “میخواهی این توپ قرمز را به من بدهی؟” بگویید “توپ بده”. از لحن آهنگین استفاده کنید و کلمات مهم را با تاکید بیشتری ادا کنید. در طول روز، فعالیتهای روزمره را با صدای بلند توصیف کنید: “دست میشوریم”، “غذا میخوریم”، “کفش میپوشیم”.
2. اهمیت خواندن کتاب
خواندن کتاب یکی از موثرترین راههای تقویت مهارتهای زبانی است. روزانه حداقل 15 دقیقه را به کتاب خواندن اختصاص دهید. کتابهای مصور با تصاویر بزرگ و واضح انتخاب کنید. هنگام کتاب خواندن، به تصاویر اشاره کنید و درباره آنها صحبت کنید. مثلاً بگویید: “نگاه کن! گربه… گربه میو میو میکنه”. بگذارید کودک صفحات را ورق بزند و به تصاویر مورد علاقهاش اشاره کند.
3. نحوه واکنش به اشتباهات گفتاری
هرگز اشتباهات گفتاری کودک را مستقیم تصحیح نکنید یا او را مجبور به تکرار کلمه صحیح نکنید. در عوض، از تکنیک “بازگویی” استفاده کنید. مثلاً اگر کودک میگوید “تو” (به جای توپ)، شما با لحن تاییدآمیز بگویید: “بله، توپ! توپ قشنگ!”. این روش باعث میشود کودک بدون احساس فشار یا ناامیدی، شکل صحیح کلمات را یاد بگیرد.
4. ایجاد محیط غنی زبانی
محیط خانه را به فضایی پر از محرکهای زبانی تبدیل کنید. اسباببازیها و وسایل کودک را در دسترس اما کمی دور از دستش قرار دهید تا مجبور شود برای درخواست آنها ارتباط برقرار کند. موقع بازی، آواز بخوانید و شعرهای کودکانه را با حرکات بدن همراه کنید. در فعالیتهای روزمره مثل غذا خوردن، لباس پوشیدن و حمام کردن، مدام با کودک صحبت کنید و نام اشیاء و اعمال را تکرار کنید.
نکته مهم: به یاد داشته باشید که هر کودکی سرعت رشد خاص خود را دارد. با صبر و حوصله، مهارتهای گفتاری کودکتان را تقویت کنید و از مقایسه او با سایر کودکان بپرهیزید. اگر نگران تاخیر در گفتار کودک هستید، حتماً با یک گفتاردرمانگر مشورت کنید.
ترجیح میدهید خدمات آنلاین دریافت کنید؟ این مقاله را بخوانید:
گفتاردرمانی آنلاین (راهنمای کامل دریافت خدمات گفتاردرمانی از راه دور)
سوالات متداول والدین درباره رشد گفتار کودک نوزده ماهه
1. کودک من در 19 ماهگی فقط چند کلمه میگوید، آیا باید نگران باشم؟
پاسخ: نه لزوماً. در این سن، داشتن حداقل 10-15 کلمه طبیعی است. مهمتر از تعداد کلمات، درک زبان و تلاش برای برقراری ارتباط است. اگر کودک شما دستورات ساده را میفهمد و با اشاره و صداسازی ارتباط برقرار میکند، جای نگرانی نیست. البته مشورت با متخصص همیشه مفید است.
2. چرا کودکم بعضی کلمات را خوب میگوید ولی بعد فراموش میکند؟
پاسخ: این پدیده کاملاً طبیعی است و به آن “رفت و برگشت واژگانی” میگویند. کودکان در این سن در حال تمرین و یادگیری هستند و ممکن است گاهی کلمات را فراموش کنند. با تکرار منظم و استفاده مداوم، این کلمات دوباره به خزانه لغات دائمی کودک اضافه میشوند.
3. آیا استفاده از تبلت و تلویزیون به رشد گفتار کودکم کمک میکند؟
پاسخ: خیر، تعامل رو در رو با والدین و اطرافیان بسیار موثرتر از صفحات نمایش است. توصیه میشود استفاده از وسایل الکترونیکی در این سن به حداقل برسد و به جای آن، زمان بیشتری را به بازی و گفتگوی مستقیم اختصاص دهید.
4. کودک من به جای کلمات از اشاره استفاده میکند، چطور او را به حرف زدن تشویق کنم؟
پاسخ: وقتی کودک اشاره میکند، شما کلمه مورد نظر را بگویید و کمی منتظر بمانید. مثلاً اگر به آب اشاره میکند، بگویید “آب؟ آب میخوای؟” و قبل از دادن آب، چند ثانیه صبر کنید تا فرصت تقلید کلمه را داشته باشد. هرگز او را مجبور به گفتن کلمه نکنید.
5. چه زمانی باید برای مشکلات گفتاری به متخصص مراجعه کنیم؟
پاسخ: اگر کودک شما در 19 ماهگی:
- هیچ کلمهای نمیگوید
- به نام خودش واکنش نشان نمیدهد
- دستورات ساده را نمیفهمد
- تماس چشمی برقرار نمیکند
- علاقهای به ارتباط با دیگران نشان نمیدهد
در این موارد، بهتر است برای ارزیابی دقیقتر به گفتاردرمانگر مراجعه کنید.
منابع :
CDC: مراحل رشد کودکان ۱۸ ماهه
این مرجع اطلاعاتی درباره پیشنیازهای گفتاری تا سن ۱۸ ماهگی ارائه میدهد که میتواند برای سن ۱۹ ماهه نیز راهنما باشد. به طور مثال، کودکان در این سن باید بتوانند چند کلمهی ساده بگویند و دستورات ساده را درک کنند.
مشاهده مطلب در CDC
NE Early Development Network
توضیحاتی در رابطه با مهارتهای گفتاری در ۱۹ تا ۲۴ ماهگی، مانند ترکیب دو یا سه کلمه و تلاش برای استفاده از کلمات مودبانه مثل “لطفاً”.
مشاهده مطلب در NE
HealthyChildren.org (تحت نظر انجمن پزشکی کودکان آمریکا)
این وبسایت توسط پزشکان کودک تهیه شده و به والدین اطلاعاتی درباره رشد طبیعی گفتار و زبان ارائه میدهد. کودکان در این سن معمولاً حدود ۵۰ کلمهی قابل درک استفاده میکنند.
مشاهده مطلب در HealthyChildren
Speech and Language Development Milestones (ASHA)
منبعی تعیینشده توسط انجمن شنواشناسی و گفتاردرمانی برای بررسی رشد گفتاری و شناسایی هرگونه تاخیر در زبان.
مشاهده مطلب در ASHA
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان