سلام به پدر و مادرهای عزیز! نگران حرف زدن کودک ۱۶ ماهه خودتون هستید؟ می‌دونید تو این سن بچه‌ها باید چه مهارت‌هایی داشته باشن؟ یا اینکه اصلاً کی باید نگران بشیم و به فکر کمک باشیم؟ نگران نباشید، من اینجام تا به همه سوالاتتون جواب بدم!
من به عنوان یه گفتاردرمانگر با سال‌ها تجربه، می‌دونم که این نگرانی‌ها چقدر برای پدر و مادرها جدیه. تو این مقاله، قراره با هم قدم به قدم پیش بریم و هر چی لازم دارید در مورد حرف زدن کودک ۱۶ ماهه بدونید رو به زبون ساده و کاربردی براتون توضیح بدم. پس با من همراه باشید!
چرا حرف زدن تو این سن انقدر مهمه؟
فهرست عناوین این نوشته
- چرا حرف زدن تو این سن انقدر مهمه؟
- کودک ۱۶ ماهه من باید چه مهارت‌هایی داشته باشه؟
- کی باید نگران حرف زدن کودک ۱۶ ماهه باشیم؟
- گفتاردرمانی چیه و چه زمانی بهش نیاز داریم؟
- ۲ تمرین طلایی برای تقویت حرف زدن کودک ۱۶ ماهه تو خونه
- داستان محمد: یه تجربه موفق از کلینیک باران
- حرف آخر: شما بهترین کمک برای کودکتون هستید!
شاید فکر کنید زوده و بچه‌تون وقت داره. اما باور کنید، هر چی زودتر به فکر رشد زبانی کودکتون باشید، به نفعشه. مهارتهای زبانی تو این سن، پایه و اساس ارتباطات، یادگیری و رشد اجتماعی بچه‌تون رو می‌سازه. یه بچه با مهارتهای زبانی قوی، راحت‌تر می‌تونه با بقیه ارتباط برقرار کنه، چیزهای جدید یاد بگیره و تو زندگی موفق‌تر باشه.
کودک ۱۶ ماهه من باید چه مهارت‌هایی داشته باشه؟
یه کودک ۱۶ ماهه نرمال، یه سری مهارتهای ارتباطی، زبانی درکی و بیانی داره. بیاید با هم ببینیم این مهارت‌ها چیا هستن:
نوشته پیشنهادی : کلماتی که کودکان تا دو سالگی باید بدانند
مهارتهای ارتباطی کودک ۱۶ ماهه
- ارتباط چشمی: موقع صحبت کردن، به چشم‌های شما نگاه می‌کنه.
- تقلید: حرکات و صداهای شما رو تقلید می‌کنه (مثلاً دست زدن، بای بای کردن).
- اشاره کردن: برای نشون دادن چیزی که می‌خواد، انگشتش رو به سمتش می‌گیره.
- بیان احساسات: با خنده، گریه یا اخم، احساساتش رو نشون می‌ده.
مهارت های زبانی درکی کودک ۱۶ ماهه
مهارتهای درکی یعنی اینکه بچه‌تون چقدر حرف‌های شما رو می‌فهمه. یه کودک ۱۶ ماهه باید:
- اسم خودش رو بشناسه: وقتی اسمش رو صدا می‌زنید، واکنش نشون بده.
- دستورات ساده رو متوجه بشه: مثلاً وقتی میگید “بیا اینجا”، “بده به من”، بفهمه منظورتون چیه.
- اسم اشیاء آشنا رو بشناسه: وقتی ازش می‌پرسید “توپ کجاست؟”، بتونه بهش اشاره کنه.
- مصداق: اگه بهش بگید “برو توپ رو بیار”، باید بفهمه کدوم شیء رو باید بیاره.
مهارت های زبانی بیانی کودک ۱۶ ماهه
مهارتهای بیانی یعنی اینکه بچه‌تون چطور حرف میزنه و منظورش رو بیان می‌کنه. یه کودک ۱۶ ماهه باید:
- بتونه چند تا کلمه بگه: مثل “مامان”، “بابا”، “آبه”، “بده”.
- صدای حیوانات رو تقلید کنه: مثلاً صدای گاو (ما)، سگ (هاپ هاپ).
- با اشاره و صدا، منظورش رو برسونه.
- مصداق: اگه تشنه باشه، با اشاره به لیوان و گفتن “آبه”، منظورش رو به شما برسونه.
کی باید نگران حرف زدن کودک ۱۶ ماهه باشیم؟
اگه فرزندتون:
- اصلاً حرف نمیزنه یا خیلی کم حرف میزنه (حتی کلمات ساده).
- اسم خودش رو نمیشناسه.
- دستورات ساده رو متوجه نمیشه.
- ارتباط چشمی برقرار نمیکنه.
- به نظر میرسه که صداها رو نمیشنوه.
اینا می‌تونن علائم هشدار باشن. البته این به این معنی نیست که حتماً یه مشکلی وجود داره، اما بهتره برای اطمینان با یه گفتاردرمانگر مشورت کنید. یادتون باشه تشخیص به موقع، خیلی مهمه!
گفتاردرمانی چیه و چه زمانی بهش نیاز داریم؟
گفتاردرمانی یه روش درمانیه که به کودکانی که تو زمینه گفتار و زبان مشکل دارن، کمک می‌کنه. یه گفتاردرمانگر با ارزیابی دقیق مهارتهای کودک، یه برنامه درمانی مناسب با نیازهای اون طراحی می‌کنه.
چه زمانی باید به گفتاردرمانی فکر کنیم؟
- وقتی علائم هشدار رو تو فرزندتون دیدید.
- وقتی نگران رشد زبانی فرزندتون هستید و احساس می‌کنید نسبت به همسالانش عقب‌تره.
- وقتی پزشک اطفال یا متخصص کودک، شما رو به گفتاردرمانگر ارجاع داده.
برای پیدا کردن بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران، اینجا کلیک کنید:
بهترین مرکز گفتار درمانی کودکان در تهران (لیست کامل مراکز معتبر به تفکیک منطقه)
مراکز گفتاردرمانی ( مراکز گفتار درمانی تمامی شهرها )
۲ تمرین طلایی برای تقویت حرف زدن کودک ۱۶ ماهه تو خونه
حالا بریم سراغ تمرین‌های عملی! این دو تا تمرین رو می‌تونید به راحتی تو خونه با کودکتون انجام بدید و به بهبود حرف زدن کودک ۱۶ ماهه تون کمک کنید:
تمرین اول: “اسم بذاریم” (تقویت دایره لغات)
هدف: تقویت مهارتهای بیانی، افزایش دایره لغات، تشویق به تکرار کلمات
وسایل مورد نیاز: یه سری اشیاء مختلف (توپ، عروسک، کتاب، میوه و…)
روش انجام:
- انتخاب اشیاء: چند تا از اشیاء آشنا برای کودکتون رو انتخاب کنید.
- معرفی اشیاء: هر شیء رو به کودکتون نشون بدید و اسمش رو واضح و شمرده بگید. مثلاً “این توپه”، “این عروسکه”.
- تکرار: از کودکتون بخواید که اسم اون شیء رو تکرار کنه. اگه نتونست، شما دوباره اسمش رو بگید و تشویقش کنید که تلاش کنه.
- بازی: با اون اشیاء بازی کنید و اسمشون رو مدام تکرار کنید. مثلاً با توپ بازی کنید و بگید “توپ رو بنداز”، “توپ رو بگیر”.
- تنوع: هر روز اشیاء جدیدی رو به بازی اضافه کنید تا دایره لغات کودکتون گسترده‌تر بشه.
- اجازه بدهید کودک کلمات را به زبان خودش تلفظ کند و در صدد اصلاح نباشید . بگذارید اعتماد به نفس کودک حفظ شود
- برای اینکه تمرین موثرتر باشه، هر وقت اسم یک شی رو میگید، اون رو لمس کنید. مثلاً وقتی میگید “سیب”، سیب رو بردارید و بهش دست بزنید. این کار باعث میشه ارتباط بین کلمه و شیء تو ذهن کودک بهتر شکل بگیره. این روش رو “غنی‌سازی حسی” می‌نامند.
چرا این تمرین مفیده؟
این تمرین به کودکتون کمک می‌کنه تا:
- اسم اشیاء رو یاد بگیره.
- تلفظ کلمات رو تمرین کنه.
- دایره لغاتش گسترده‌تر بشه.
- اعتماد به نفسش تو صحبت کردن بیشتر بشه.
تمرین دوم: “کجا رفت؟” (آموزش مفاهیم)
هدف: تقویت مهارتهای شنیداری، افزایش دایره لغات درکی، آموزش مفاهیم (بالا، پایین، داخل، بیرون و غیره)
وسایل مورد نیاز: یه سری اشیاء کوچک (مثل اسباب بازی های کوچک)، یه جعبه یا سبد، یه پارچه
روش انجام:
- مخفی کردن شی: یکی از اشیاء رو زیر پارچه یا داخل جعبه پنهان کنید.
- سوال پرسیدن: از کودکتون بپرسید “توپ کجاست؟”.
- راهنمایی: اگه کودکتون نمیدونست، بهش کمک کنید. مثلاً بگید “توپ زیر پارچه است”.
- نشان دادن شی: پارچه رو بردارید و توپ رو نشون بدید.
- تکرار: این بازی رو با اشیاء مختلف و مکان‌های مختلف تکرار کنید.
- تنوع: کم کم مفاهیم جدید رو به بازی اضافه کنید. مثلاً بگید “توپ رو بذار بالا”، “توپ رو بذار داخل جعبه”.
- برای اینکه این تمرین جذاب‌تر بشه، می‌تونید از یه شخصیت عروسکی استفاده کنید. عروسک رو مسئول پیدا کردن اشیاء کنید و از کودکتون بخواید به عروسک کمک کنه. اینجوری بچه‌ها بیشتر درگیر بازی می‌شن و انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا می‌کنند.
چرا این تمرین مفیده؟
این تمرین به کودکتون کمک می‌کنه تا:
- مفاهیم جدید رو یاد بگیره.
- دستورات رو بهتر متوجه بشه.
- مهارتهای شنیداریش تقویت بشه.
داستان محمد: یه تجربه موفق از کلینیک باران
یه روز یه خانم جوونی با پسرش محمد اومد کلینیک باران. محمد ۱۶ ماهه بود و مادرش نگران بود که اصلاً حرف نمیزنه. می‌گفت “محمد حتی مامان و بابا هم نمیگه!”.
بعد از ارزیابی، متوجه شدیم که محمد یه کم تاخیر تو رشد زبانی داره. یه برنامه درمانی براش طراحی کردیم که شامل تمرین‌های تحریک حواس، بازی‌های زبانی و آموزش مفاهیم بود.
یکی از تمرین‌هایی که به مادر محمد یاد دادیم، این بود که موقع غذا دادن به محمد، همیشه در مورد غذا حرف بزنه. مثلاً بگه “این سیبه”، “سیب شیرینه”، “سیب رو بخور”.
مادر محمد خیلی با انگیزه بود و هر روز تمرین‌ها رو تو خونه با محمد انجام می‌داد. یه روز بهم گفت که محمد بعد از چند هفته شروع کرده به تکرار کردن کلمه “آب”. این یه پیشرفت خیلی بزرگ بود! می‌تونستم خوشحالی رو تو چشماش ببینم.
بعد از چند ماه، محمد تونست چند تا کلمه دیگه هم بگه و با اشاره و صدا، منظورش رو به مادرش برسونه. مادرش می‌گفت “زندگی محمد کاملاً تغییر کرده. حالا می‌تونم باهاش ارتباط برقرار کنم و بفهمم چی می‌خواد!”.
نکته کاربردی: مادر محمد یه آلبوم عکس درست کرده بود و عکس‌های اشیاء مختلف رو توش چسبونده بود. هر روز با محمد این آلبوم رو ورق می‌زد و اسم اشیاء رو با صدای بلند می‌گفت. این کار باعث می‌شد محمد کلمات جدید رو راحت‌تر یاد بگیره.
حرف آخر: شما بهترین کمک برای کودکتون هستید!
پدر و مادرهای عزیز، شما مهم‌ترین فرد تو زندگی فرزندتون هستید. با عشق، صبر و تلاش، می‌تونید بهش کمک کنید تا به تمام پتانسیل‌های خودش برسه. اگه نگران حرف زدن کودک ۱۶ ماهه خودتون هستید، اصلاً ناامید نشید و با یه گفتاردرمانگر مشورت کنید. یادتون باشه، تشخیص و درمان به موقع، می‌تونه آینده کودکتون رو تغییر بده.
امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه. منتظر شنیدن نظرات و تجربه‌هاتون هستم. و از اینکه این نوشته رو با عنوان حرف زدن کودک ۱۶ ماهه در وبسایتتون منتشر می کنید، بسیار خوشحالم.
منابع مفید :
https://www.healthyyoungminds.com/child-development/milestones-16-18-months
https://huckleberrycare.com/
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان