لوكوپلاكيا (به انگلیسی Leukoplakia) پینه ها و یا لکه های سفید رنگی هستند که در غشای سطحی هر جای بدن ممکن است رشد کنند. لوكوپلاكيا در حنجره عموما بر روی غشای سطحی تارهای صوتی رشد می کند. اغلب این وضعیت بر اثر مصرف طولانی مدت سیگار و یا التهاب مزمن حنجره ایجاد می شود. در مقاله پس از تعریف کاملتر لوکوپلاکیا به بیان علل، علائم و راههای تشخیص و درمان آن می پردازیم.
تعریف لوکوپلاکیا
فهرست عناوین این نوشته
لوکوپلاکیا وضعیتی است که در آن یک یا چند لکه سفید یا لکه (ضایعات) در داخل دهان ایجاد می شود. این بیماری با سایر لکه های سفید مانند برفک یا پلان که در دهان ایجاد می شوند، متفاوت است. زیرا لوکوپلاکیا می تواند به مرور به سرطان دهان تبدیل شود. در عرض 15 سال، حدود 3 تا 17.5 درصد از افراد مبتلا به لوکوپلاکیا به کارسینوم سلول سنگفرشی، یک نوع شایع سرطان پوست، مبتلا شده اند.
به طور کلی دو نمونه لوکوپلاکیا وجود دارد که عبارتند از:
- همگن: در این نمونه یک لکه نازک عمدتاً سفید و یکنواخت وجود دارد که ممکن است سطحی صاف، چروکیده یا برآمدگی داشته باشد.
- ناهمگن: در نمونه ناهمگن، لکه ای عمدتاً سفید یا سفید و قرمز با شکل نامنظم که ممکن است مسطح یا گره دار (دارای برجستگی) باشد، ایجاد می شود. همچنین ممکن است طبقهبندیهای فرعی دیگری مانند زخمدار و خالدار نیز ایجاد شود که میتواند به پیشبینی احتمال سرطانی شدن لکه کمک کند.
احتمال ابتلا به سرطان از لوکوپلاکیا به اندازه، شکل و ظاهر سلول های غیر طبیعی بستگی دارد. همچنین احتمال ابتلا به سرطان در نمونه های ناهمگن هفت برابر بیشتر از همگن می باشد.
در ادامه با علل ایجاد این بیماری بیشتر آشنا می شویم.
علل
َشایع ترین علت لوکوپلاکیا مصرف بیش از حد سیگار و دخانیات است. دیگر علل آن می تواند موراد زیر باشد:
- مصرف سیگار و دخانیات
- مصرف مشروبات الکلی
- برگشت اسید معده
- پاپیلوما
در بیشتر موارد لوکوپلاکیا مردان بین 50 تا 70 سال رخ می دهد. کمتر از 1% موارد در بیماران زیر 30 سال است
علائم لوکوپلاکیا
لوکوپلاکیا تارهای صوتی معمولا باعث تغییر کیفیت صدا و علائمی شبیه گرفتگی صدا می شود. برخی از علائم و نشانه های لکوپلاکیا عبارتند از :
- گرفتگی صدا
- بم شدن صدا
- دو رگه شدن صدا
- گاهی اوقات بی صدایی
در صورت مشاهده علائم ذکر شده و مشکلات کلامی برای بررسی های بیشتر به مراکز گفتاردرمانی مراجعه کنید. از طریق لیست زیر میتوانید آدرس مراکز گفتاردرمانی در شهر خود را پیدا کنید:
مراکز گفتار درمانی | لیست کلینیک ها و مراکز گفتاردرمانی کشور
تشخیص
معمولا بیمار به دلیل تغییر کیفیت صدا به پزشک گوش حلق و بینی مراجعه می کند. پزشک ent جهت بررسی دقیق بیمار را به کلینیک تصویربرداری از حنجره ارجاع می دهد. در استروبوسکوپی و ویدیو لارنگسکوپی بسیار مهم است که تصویر نزدیکی از تارهای صوتی گرفته شود.
پس از استربوسکوپی برای تشخیص دقیق مشکل، احتمالا نیاز به بیوپسی ( نمونه برداری) باشد. لکوپلاکیا به دلیل تجمع کراتین در تارهای صوتی ایجاد می شود و برخی از مواقع این بخاطر تغییرات سلولی است.
این تغییرات سلولی می تواند به دلایل زیر باشد :
- دیسپلازی (Dysplasia )
- کارسینوما Carcinoma in situ
- سرطان
دیسپلازی، کارسینوما و سرطان همه لیستی از سلولهای غیرطبیعی است که بر اثر شدت مرتب شده اند. دسیپلازی یک تغییر سلولی است که سرطان نیست. ( هرچند می تواند به سمت سرطان برود)
به طور میانگین 50 درصد از لوکوپلاکیا پینه های خوش خیم است. همینطور 50 درصد دیگر به دلیل تغییرات سلولی غیرطبیعی ( از دیپلازی تا سرطان متغیر است) است.
درمان لوکوپلاکیا
هدف اصلی درمان لکوپلاکیا پیشگیری از سرطانی شدن آن است و به صورت دارو یا جراحی انجام می شود. البته درمان ممکن است ضایعات را از بین ببرد، اما تعداد قابل توجهی از آنها برمی گردند. راهکارهای زیر در درمان لکوپلاکیا میتوانند موثر باشند:
درمان غذایی و دارویی:
- از یک رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات استفاده کنید.
- مصرف تنباکو و الکل را متوقف کنید.
- درمانهای مبتنی بر ویتامین A که برای درمان آکنه و پسوریازیس استفاده میشوند، ممکن است به کاهش ضایعات کمک کنند. اما به علت ایجاد عوارض حتما تحت نظر پزشک استفاده شوند.
- مکملهای خوراکی ویتامین A و بتاکاروتن میتوانند به پاک کردن لکههای سفید کمک کنند، اما پس از قطع مصرف مکملها دوباره ظاهر میشوند.
- مکمل های ایزوترتینوئین در پیشگیری از تغییرات سرطانی موثرتر از بتاکاروتن هستند.
درمان با جراحی:
- از بین بردن ضایعات با جراحی. با این حال، هنوز 10 تا 20 درصد احتمال بازگشت ضایعات و 3 تا 12 درصد احتمال ابتلا به سرطان در نواحی تحت درمان وجود دارد.
- رفع ضایعات با لیزر.
- درمان فوتودینامیک (استفاده از داروهای سرطان فعال شده با نور).
- کرایوتراپی (استفاده از انجماد برای از بین بردن ضایعات).
- الکتروکوتریزاسیون (استفاده از سوزن گرم شده الکتریکی یا ابزار دیگر برای برداشتن ضایعات).
ویدیو
نتیجه گیری
ما در این مقاله لکوپلاکیا تارهای صوتی یا حنجره را به طور مفصل بررسی کردیم. علل، علائم و راههای تشخیص و درمان آن را نیز بیان کردیم. امیدواریم با مطالعه این نوشته به اطلاعات خوبی درباره لکوپلاکیا رسیده باشید. درصورتیکه سوالی در رابطه با این بیماری دارید از طریق قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید. در فرصت های آتی حتما پاسخگوی شما خواهیم بود.
برخی منابع
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان