به عنوان یک کاردرمانگر، یکی از پرتکرارترین سوالاتی که از من پرسیده میشود این است: “نوزاد کی گردن میگیره؟” این سوال کاملاً طبیعی است، چرا که والدین همواره نگران رشد و تکامل فرزند خود هستند و میخواهند مطمئن شوند که همه چیز به درستی پیش میرود. در این مقاله، قصد دارم به این سوال مهم پاسخ دهم و اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهم تا با آگاهی کامل، از این مرحله مهم رشدی نوزادتان حمایت کنید.
زمان گردن گرفتن کودک کی است؟
به طور معمول، نوزادان از بدو تولد شروع به تقویت عضلات گردن خود میکنند. اما گردن گرفتن کامل، فرآیندی تدریجی است که معمولاً بین 3 تا 6 ماهگی اتفاق میافتد. در این بازه زمانی، نوزاد کمکم یاد میگیرد که سر خود را بالا نگه دارد، آن را به اطراف بچرخاند و کنترل بیشتری روی حرکات گردن خود داشته باشد.
- 1 تا 2 ماهگی: نوزاد میتواند برای مدت کوتاهی سر خود را بالا نگه دارد، به خصوص زمانی که روی شکم قرار دارد (Tummy Time).
- 3 تا 4 ماهگی: کنترل گردن بهبود مییابد و نوزاد میتواند سر خود را به صورت ثابت نگه دارد و آن را به اطراف بچرخاند.
- 5 تا 6 ماهگی: نوزاد میتواند به طور کامل سر خود را کنترل کند و در حالت نشسته نیز گردن خود را صاف نگه دارد.
اگر نوزاد در این زمان گردن نگرفت، به چه معناست؟
اگر نوزاد شما تا 6 ماهگی هنوز نتوانسته به طور کامل گردن خود را کنترل کند، بهتر است با پزشک متخصص اطفال یا یک کاردرمانگر مشورت کنید. این تاخیر میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:
- ضعف عضلات گردن: برخی نوزادان به دلیل ضعف عضلات، دیرتر گردن میگیرند.
- مشکلات عصبی: در موارد نادر، تاخیر در گردن گرفتن میتواند نشانهای از مشکلات عصبی باشد.
- نارس بودن: نوزادان نارس ممکن است دیرتر از نوزادان ترم گردن بگیرند.
- تاخیر رشدی: در برخی موارد، تاخیر در گردن گرفتن بخشی از یک تاخیر رشدی کلی است.
علت گردن نگرفتن چه میتواند باشد؟
همانطور که گفتیم، دلایل مختلفی میتواند باعث تاخیر در گردن گرفتن نوزاد شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
- کمبود فعالیت: نوزادانی که به اندازه کافی فعالیت ندارند و فرصت تمرین عضلات گردن خود را پیدا نمیکنند، ممکن است دیرتر گردن بگیرند.
- وضعیت نامناسب: قرار دادن نوزاد در وضعیتهای نامناسب، مانند استفاده بیش از حد از کریر یا صندلی ماشین، میتواند باعث ضعف عضلات گردن شود.
- بیماریهای زمینهای: برخی بیماریهای زمینهای، مانند سندرم داون یا فلج مغزی، میتوانند باعث تاخیر در گردن گرفتن شوند.
برای گردن گرفتن نوزاد چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
خوشبختانه، اقدامات زیادی وجود دارد که میتوانید برای کمک به نوزادتان در تقویت عضلات گردن انجام دهید:
- Tummy Time: روزانه چندین بار نوزاد را به مدت کوتاهی روی شکم قرار دهید. این کار به تقویت عضلات گردن و پشت کمک میکند.
- تشویق به چرخش سر: اسباب بازیها یا اشیاء رنگی را در اطراف نوزاد قرار دهید تا او را تشویق به چرخاندن سر خود کنید.
- حمایت از سر: هنگام بغل کردن نوزاد، حتماً از سر و گردن او حمایت کنید.
- تمرینات تقویتی: با مشورت یک کاردرمانگر، میتوانید تمرینات تقویتی مناسبی را برای نوزادتان انجام دهید.
نوشته پیشنهادی : تمرین مناسب برای گردن گرفتن کودک
7 توصیه به والدین
به عنوان یک کاردرمانگر، این 7 توصیه را به یاد داشته باشید:
- صبور باشید: گردن گرفتن فرآیندی تدریجی است و هر نوزادی با سرعت خاص خود پیش میرود.
- تشویق کنید: نوزاد خود را به فعالیت و تمرین تشویق کنید.
- محیط امن: محیطی امن و مناسب برای تمرین نوزاد فراهم کنید.
- مشورت با متخصص: در صورت نگرانی، حتماً با پزشک یا کاردرمانگر مشورت کنید.
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و کافی، نقش مهمی در رشد و تکامل نوزاد دارد.
- استراحت کافی: نوزاد به استراحت کافی نیاز دارد تا عضلاتش تقویت شوند.
- لذت ببرید: از این دوران شیرین و پر از تغییرات لذت ببرید و به نوزادتان عشق بورزید.
نقش کاردرمانی در گردن گرفتن چیست؟
کاردرمانگران نقش مهمی در کمک به نوزادان برای تقویت عضلات گردن و رسیدن به نقاط عطف رشدی دارند. یک کاردرمانگر میتواند:
- ارزیابی دقیقی از وضعیت نوزاد انجام دهد.
- برنامه درمانی مناسبی را طراحی کند.
- تمرینات تقویتی و حرکتی را به والدین آموزش دهد.
- تجهیزات و وسایل کمکی مناسب را تجویز کند.
- پیشرفت نوزاد را پیگیری کند و برنامه درمانی را در صورت نیاز تغییر دهد.
اگر به دنبال کلینیک کاردرمانی هستید از لینک زیر استفاده کنید:
مراکز کاردرمانی کشور
یک تمرین بیخطر برای اجرا در خانه
یکی از تمرینات ساده و بیخطر که میتوانید در خانه انجام دهید، تمرین “بالا بردن سر در حالت خوابیده به پشت” است:
- نوزاد را به پشت روی یک سطح صاف و نرم قرار دهید.
- با استفاده از یک اسباب بازی رنگی یا صدای خود، توجه نوزاد را جلب کنید.
- به آرامی اسباب بازی را به سمت بالا ببرید تا نوزاد سعی کند سر خود را بلند کند.
- این تمرین را چند بار در روز و هر بار به مدت کوتاهی انجام دهید.
نکته مهم: در حین انجام این تمرین، حتماً مراقب باشید که نوزاد احساس ناراحتی نکند و به او فشار وارد نشود.
تجربه من در کلینیک باران
در کلینیک باران، مراجعین زیادی داشتهایم که با مشکل تاخیر در گردن گرفتن نوزاد خود مواجه بودهاند. یکی از این مراجعین، مادری بود که با نوزاد 4 ماههاش به نام محمد به کلینیک مراجعه کرده بود. محمد در هنگام تولد کمی نارس بود و به همین دلیل، عضلات گردن ضعیفی داشت.
مادر محمد بسیار نگران بود و احساس میکرد که در حق فرزندش کوتاهی کرده است. من با او همدلی کردم و به او اطمینان دادم که با انجام تمرینات مناسب، محمد میتواند به زودی گردن خود را بگیرد.
ما در کلینیک، یک برنامه درمانی جامع برای محمد طراحی کردیم که شامل تمرینات تقویتی، حرکات کششی و تحریک حسی بود. همچنین، به مادر محمد آموزش دادیم که چگونه این تمرینات را در خانه انجام دهد. یکی از تمریناتی که به مادر محمد آموزش دادم، این بود که در هنگام شیر دادن به محمد، او را در وضعیتی قرار دهد که مجبور شود عضلات گردن خود را برای حفظ تعادل به کار گیرد.
پس از چند هفته، شاهد پیشرفت چشمگیری در وضعیت محمد بودیم. او میتوانست سر خود را برای مدت طولانیتری بالا نگه دارد و آن را به اطراف بچرخاند. مادر محمد بسیار خوشحال بود و احساس میکرد که دوباره امید پیدا کرده است.
داستان محمد و مادرش، یکی از صدها داستانی است که در کلینیک باران شاهد آن بودهایم. ما در کلینیک باران، با بهرهگیری از دانش و تجربه خود، به نوزادان و خانوادههایشان کمک میکنیم تا به بهترین نتایج ممکن دست یابند.
امیدوارم این مقاله توانسته باشد به سوالات شما در مورد “نوزاد کی گردن میگیره” پاسخ دهد و اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهد. در صورتی که سوالات بیشتری دارید، میتوانید در بخش نظرات مطرح کنید.
منابع مفید:
Pathways.org
https://www.healthline.com
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان