علت دورگه شدن صدا در مردان میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به عنوان یک گفتاردرمانگر با تجربه، در این مقاله به بررسی دقیق آنها میپردازم. صدای دورگه یا گرفته، حالتی است که در آن صدا خشن، زیر و بم، یا ضعیف به نظر میرسد و کیفیت طبیعی خود را از دست میدهد. این وضعیت میتواند موقتی یا دائمی باشد و به دلایل متعددی رخ دهد که شناخت آنها برای درمان مناسب ضروری است.
۱-التهاب تارهای صوتی یا لارنژیت
فهرست عناوین این نوشته
لارنژیت یا التهاب حنجره، یکی از شایعترین علل دورگه شدن صدا در مردان است. این عارضه معمولاً به دلیل عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد میشود. تارهای صوتی ملتهب شده و متورم میشوند، که باعث میشود صدا خشن و گرفته به گوش برسد.
علائم دیگر این عارضه میتواند شامل گلودرد، سرفه، احساس خارش در گلو و دشواری در بلع باشد. لارنژیت حاد معمولاً خود به خود بهبود مییابد، اما اگر گرفتگی صدا بیش از دو هفته طول بکشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشانهی لارنژیت مزمن یا مشکلات جدیتر باشد.
۲-ندولهای تارهای صوتی
ندولهای صوتی یا گرههای صوتی، برآمدگیهای کوچکی هستند که روی تارهای صوتی شکل میگیرند و معمولاً در اثر استفاده نادرست یا بیش از حد از صدا ایجاد میشوند.
این عارضه بیشتر در افرادی که به طور حرفهای از صدای خود استفاده میکنند مانند خوانندگان، معلمان و سخنرانان دیده میشود. علائم آن شامل صدای خشن و دورگه، خستگی صوتی، درد هنگام صحبت و کاهش دامنه صوتی است. درمان ندولهای صوتی معمولاً شامل استراحت صوتی، گفتاردرمانی برای اصلاح الگوهای نادرست استفاده از صدا و در موارد شدید، جراحی میباشد.
۳-استفاده نادرست یا بیش از حد از صدا
یکی دیگر از علل دورگه شدن صدا در مردان، استفاده نادرست یا بیش از حد از صدا است. فریاد زدن، صحبت طولانی مدت، صحبت کردن در محیطهای پر سر و صدا و یا حتی صحبت کردن با صدای غیرطبیعی (مانند تقلید صدا) میتواند باعث خستگی و آسیب به تارهای صوتی شود.
نشانههای آن شامل خشونت صدا پس از استفاده طولانی، درد در ناحیه گلو و بهبودی صدا پس از استراحت است. استراحت صوتی، هیدراتاسیون مناسب و یادگیری تکنیکهای صحیح صحبت کردن میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
نوشته پیشنهادی : برای تقویت حنجره چه بخوریم ؟
۴-ریفلاکس معده یا GERD
ریفلاکس اسید معده (GERD) میتواند یکی از علل غیرمنتظره دورگه شدن صدا در مردان باشد. در این حالت، اسید معده به سمت مری و گاهی تا حنجره بالا میآید و باعث التهاب و تحریک تارهای صوتی میشود.
علائم دیگر میتواند شامل سوزش سر دل، احساس جسم خارجی در گلو، سرفه مزمن به خصوص در شب، و طعم ترش در دهان باشد. تغییرات در رژیم غذایی، مصرف دارو و در برخی موارد جراحی، از روشهای درمان ریفلاکس معده هستند.
۵-مصرف دخانیات و الکل
سیگار کشیدن و مصرف الکل از عوامل مهم ایجاد صدای خشن و دورگه در مردان هستند. دود سیگار باعث تحریک و التهاب مستقیم تارهای صوتی میشود و مصرف طولانی مدت آن میتواند منجر به تغییرات دائمی در حنجره گردد.
الکل نیز با خشک کردن مخاط حنجره، باعث تحریک تارهای صوتی میشود. ترک سیگار و الکل مهمترین گام در بهبود صدای ناشی از این عوامل است.
۶-حساسیتها و آلرژیها
آلرژیها میتوانند باعث التهاب مجاری تنفسی فوقانی شوند که شامل حنجره نیز میشود. آلرژی به گرده گیاهان، غبار، مواد شیمیایی و حتی برخی غذاها میتواند باعث تورم و التهاب تارهای صوتی شود.
علائم همراه معمولاً شامل عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و گلو، و سرفه است. درمان آلرژی با آنتی هیستامینها، اجتناب از مواد آلرژیزا و در موارد شدیدتر با داروهای استروئیدی انجام میشود.
۷-تغییرات هورمونی
هرچند تغییرات هورمونی بیشتر در دوران بلوغ باعث تغییر صدا در پسران میشود، اما تغییرات هورمونی در بزرگسالان نیز میتواند بر کیفیت صدا تأثیر بگذارد.
مشکلات تیروئید، کاهش تستوسترون و برخی بیماریهای غدد درونریز میتوانند باعث دورگه شدن صدا در مردان شوند. معمولاً این تغییرات با سایر علائم بیماری همراه هستند و درمان بیماری زمینهای به بهبود صدا کمک میکند.
نوشته پیشنهادی : علت دورگه شدن صدا در زنان چه می تواند باشد؟
۸-اختلالات عصبی
برخی اختلالات عصبی مانند فلج تارهای صوتی، میاستنی گراویس، پارکینسون و ALS میتوانند بر عملکرد تارهای صوتی تأثیر گذاشته و باعث دورگه شدن صدا شوند.
در این موارد، ضعف عضلات حنجره یا اختلال در اعصاب کنترلکننده آنها باعث بروز مشکلات صوتی میشود. درمان این حالات به نوع و شدت بیماری زمینهای بستگی دارد و معمولاً شامل دارودرمانی، گفتاردرمانی و در برخی موارد جراحی میباشد.
۹-سرطان حنجره
اگرچه نادر است، اما سرطان حنجره میتواند یکی از علل جدی دورگه شدن صدا در مردان باشد. گرفتگی صدای پایدار که بیش از سه هفته طول بکشد، به خصوص در افراد سیگاری یا مصرفکنندگان الکل، باید جدی گرفته شود.
سایر علائم هشداردهنده میتواند شامل درد گلو، مشکل در بلع، احساس توده در گلو، سرفه خونی و کاهش وزن ناخواسته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمیدرمانی میتواند پیشآگهی این بیماری را بهبود بخشد.
نوشته پیشنهادی : عکس گلو و سرطان حنجره
تشخیص علت دورگه شدن صدا در مردان
برای تشخیص دقیق علت دورگه شدن صدا، معاینه دقیق حنجره و تارهای صوتی ضروری است. یکی از روشهای پیشرفته برای بررسی عملکرد تارهای صوتی، استروبوسکوپی است. در این روش، یک دوربین مخصوص همراه با نور فلاش مانند به درون حلق وارد میشود و ارتعاش تارهای صوتی را به صورت آهسته نمایش میدهد. این روش به پزشک امکان میدهد حرکت تارهای صوتی، وجود ضایعات کوچک، التهاب و عملکرد ناهماهنگ آنها را بررسی کند. علاوه بر استروبوسکوپی، آزمایشهای خون، تصویربرداری و بررسیهای دیگر نیز ممکن است برای تشخیص علت زمینهای لازم باشد.
نوشته پیشنهادی : استروبوسکوپی چیست ؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
گرفتگی صدا یا دورگه شدن آن که بیش از دو هفته طول بکشد، باید توسط پزشک بررسی شود. همچنین در موارد زیر توصیه میشود سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- گرفتگی صدا همراه با درد شدید گلو
- مشکل در تنفس یا بلع
- وجود توده قابل لمس در گردن
- سرفه خونی
- کاهش وزن ناخواسته
- گرفتگی صدا در افراد سیگاری یا مصرفکننده الکل
اگر برای معاینه دقیق حنجره در تهران به دنبال مراکز معتبر استروبوسکوپی هستید توصیه می کنیم بر روی لینک زیر کلیک کنید:
مراکز استروبوسکوپی حنجره در تهران
جمعبندی
علت دورگه شدن صدا در مردان میتواند از یک مشکل ساده و موقتی مانند سرماخوردگی تا بیماریهای جدیتر مانند سرطان حنجره متغیر باشد. شناخت علائم هشداردهنده و مراجعه به موقع به پزشک یا گفتاردرمانگر میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند. بسیاری از علل دورگه شدن صدا با روشهای ساده مانند استراحت صوتی، هیدراتاسیون کافی، ترک سیگار و الکل و درمان بیماریهای زمینهای قابل بهبود هستند. استفاده از روشهای تشخیصی پیشرفته مانند استروبوسکوپی نیز به تشخیص دقیقتر مشکلات حنجره کمک میکند.
برخی از منابع : https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4458789/

آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان