توانبخشی شنوایی فرآیندی است که به افراد دچار کم‌شنوایی کمک می‌کند تا به حداکثر توانایی‌های ارتباطی خود دست یابند. در طول سال‌ها فعالیت در این حوزه، شاهد بوده‌ام که چگونه یک برنامه توانبخشی مناسب می‌تواند زندگی افراد را متحول کند. به یاد دارم کودک چهار سالهای که با کم‌شنوایی متوسط به کلینیک مراجعه کرده بود و والدینش نگران آینده تحصیلی و ارتباطی او بودند. پس از شش ماه توانبخشی منظم، پیشرفت چشمگیری در مهارت‌های گفتاری و درک شنیداری‌اش مشاهده شد، به گونه‌ای که توانست با اعتماد به نفس بیشتری وارد مدرسه شود.
براساس تحقیقات، توانبخشی شنوایی مجموعه‌ای از خدمات تخصصی است که شامل ارزیابی‌های دقیق شنوایی، تجویز و تنظیم وسایل کمک شنوایی مانند سمعک و کاشت حلزون، و ارائه تمرینات هدفمند برای بهبود مهارت‌های شنیداری می‌شود. این فرآیند به افراد کمک می‌کند تا صداها را بهتر تشخیص دهند، گفتار را دقیق‌تر درک کنند و مهارت‌های ارتباطی خود را ارتقا بخشند. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که توانبخشی منظم می‌تواند به کاهش قابل توجه مشکلات ناشی از کم‌شنوایی، بهبود عملکرد تحصیلی و شغلی، و افزایش کیفیت زندگی منجر شود.
رها، دختر هشت سالهای بود که با کم‌شنوایی شدید به کلینیک باران مراجعه کرد. او در مدرسه با مشکلات متعددی مواجه بود و از برقراری ارتباط با همسالان خود اجتناب می‌کرد. در فرآیند توانبخشی شنوایی رها، ابتدا یک سمعک مناسب برایش تجویز شد و سپس جلسات منظم تقویت مهارت‌های شنیداری آغاز گردید. یکی از نکات کلیدی در موفقیت رها، مشارکت فعال والدینش در ادامه تمرینات در منزل بود. آنها هر روز با استفاده از بازی‌های صوتی و داستان‌خوانی، محیط غنی شنیداری برای رها فراهم می‌کردند. پس از هشت ماه، رها توانست با اعتماد به نفس بیشتری در فعالیت‌های کلاسی شرکت کند و روابط اجتماعی بهتری با دوستانش برقرار نماید.
توصیه می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با روش‌های مؤثر توانبخشی شنوایی بیشتر آشنا شوید.
توانبخشی شنوایی: اصول و روش‌های نوین
فهرست عناوین این نوشته
تعریف ساده و کاربردی توانبخشی شنوایی
توانبخشی شنوایی مجموعه‌ای از خدمات تخصصی است که هدف آن کمک به افراد دارای مشکلات شنوایی برای دستیابی به حداکثر توانایی شنیداری و ارتباطی ممکن می‌باشد. این فرآیند فراتر از تجویز صرف سمعک یا کاشت حلزون است و شامل ارزیابی‌های دقیق، تمرینات هدفمند، آموزش استراتژی‌های ارتباطی و پشتیبانی مستمر می‌شود. به بیان ساده‌تر، توانبخشی شنوایی مانند آموزش مغز برای درک بهتر و استفاده مؤثرتر از سیگنال‌های صوتی است که از طریق گوش یا وسایل کمک شنوایی دریافت می‌شود.
برای درک بهتر، تصور کنید فردی بعد از سال‌ها کم‌شنوایی، سمعک دریافت می‌کند. این فرد ناگهان با انبوهی از صداها مواجه می‌شود که قبلاً نمی‌شنیده است. بدون توانبخشی شنوایی مناسب، مغز او نمی‌داند چگونه این اطلاعات را پردازش کند، کدام صداها مهم هستند و کدام صداها باید نادیده گرفته شوند. فرآیند توانبخشی به او کمک می‌کند تا بتواند بین صدای گفتار و نویز محیطی تمایز قائل شود، به صداهای معنادار توجه کند و مهارت‌های شنیداری خود را به صورت پیشرونده بهبود بخشد.
اهمیت مداخله زودهنگام در کم‌شنوایی
مداخله زودهنگام در کم‌شنوایی، به‌ویژه برای کودکان، از اهمیت حیاتی برخوردار است. مغز انسان در سالهای اولیه زندگی بیشترین انعطاف‌پذیری (پلاستیسیته) را دارد و پنجره‌های طلایی برای رشد مهارت‌های زبانی و شنیداری در این دوران وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که قبل از ۶ ماهگی تشخیص داده شده و مداخلات لازم را دریافت می‌کنند، عملکرد زبانی بسیار بهتری نسبت به کودکانی دارند که دیرتر تشخیص داده می‌شوند. به عنوان مثال، کودکی که در ۳ ماهگی با کم‌شنوایی تشخیص داده شده و بلافاصله وارد برنامه توانبخشی شنوایی می‌شود، در سن مدرسه می‌تواند عملکرد گفتاری و زبانی تقریباً مشابه همسالان شنوای خود داشته باشد.
برای بزرگسالان نیز، شروع زودهنگام توانبخشی پس از تشخیص کم‌شنوایی یا تجویز وسایل کمک شنوایی، به نتایج بهتری منجر می‌شود. مغز بزرگسالان هرچند انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به کودکان دارد، اما همچنان قادر به سازگاری و یادگیری است. فردی که بلافاصله پس از تشخیص افت شنوایی، برنامه توانبخشی را آغاز می‌کند، در مقایسه با کسی که سال‌ها بدون مداخله مناسب سپری کرده، سازگاری بهتری با وسایل کمک شنوایی خواهد داشت و از آنها منفعت بیشتری خواهد برد. به یاد داشته باشید که هر روز تأخیر در شروع توانبخشی، یک روز از دست رفته برای یادگیری و بهبود است.
معرفی کلی روش‌های نوین توانبخشی و تفاوت آنها با روش‌های سنتی
روش‌های نوین توانبخشی شنوایی شامل:
- درمان شنیداری با کمک نرم‌افزارهای تعاملی و بازی‌محور
- توانبخشی از راه دور (تله‌رهابیلیتیشن) با نظارت آنلاین متخصص
- سیستم‌های FM و میکروفون‌های جهت‌دار برای بهبود نسبت سیگنال به نویز
- واقعیت مجازی برای شبیه‌سازی محیط‌های چالش‌برانگیز
- توانبخشی مبتنی بر موسیقی و ریتم
- تمرینات شناختی-شنیداری برای تقویت همزمان مهارت‌های شنیداری و شناختی
- روش‌های مبتنی بر بازخورد زیستی (بیوفیدبک)
تأثیر توانبخشی شنوایی بر کیفیت زندگی افراد
- کاهش خستگی شنیداری و استرس ناشی از تلاش برای شنیدن
- بهبود عملکرد تحصیلی و شغلی
- افزایش استقلال فردی و کاهش وابستگی به دیگران
- بهبود روابط بین فردی و خانوادگی
- کاهش خطر انزوای اجتماعی و افسردگی
- بهبود عملکرد شناختی و کاهش خطر زوال شناختی
- افزایش لذت از فعالیت‌های تفریحی مانند موسیقی و تماشای فیلم
- بهبود امنیت و ایمنی با افزایش آگاهی از محیط اطراف
تجربه شخصی
در طول سال‌ها کار در حوزه توانبخشی شنوایی، شاهد تغییرات شگفت‌انگیزی در زندگی بیماران بوده‌ام. به یاد دارم مردی میانسال که پس از سال‌ها مقاومت در برابر استفاده از سمعک، سرانجام تصمیم به دریافت خدمات گرفت. او ابتدا از صداهای بلند و ناآشنا شکایت داشت و حتی سمعک‌ها را در کشو می‌گذاشت. پس از شش هفته برنامه منظم توانبخشی، نه تنها به صداها عادت کرد، بلکه از بازگشت به فعالیت‌هایی که سال‌ها کنار گذاشته بود – مانند رفتن به رستوران با دوستان و شرکت در جلسات کاری – اظهار شگفتی می‌کرد.
توانبخشی شنوایی مسیری است که با همکاری نزدیک متخصص و بیمار طی می‌شود. هر قدم کوچک در این مسیر، به سوی زندگی غنی‌تر و ارتباطات مؤثرتر است. باور دارم که با رویکرد صحیح و پیگیری منظم، هر فرد با هر درجه‌ای از کم‌شنوایی می‌تواند به سطح قابل توجهی از بهبود دست یابد. آنچه مهم است، صبر، پشتکار و نگرش مثبت در این مسیر می‌باشد.
نوشته پیشنهادی : تعریف ناشنوایی و کم شنوایی چیست؟
نقش خانواده در موفقیت برنامه‌های توانبخشی
راهکارهای عملی برای والدین در همراهی با کودکان کم‌شنوا
همراهی مؤثر والدین با کودکان کم‌شنوا نیازمند صبر، آگاهی و تعهد است. والدین نقش کلیدی در تقویت و تعمیم مهارت‌های آموخته شده در جلسات توانبخشی شنوایی به محیط طبیعی زندگی کودک دارند. برخلاف تصور رایج، این همراهی نیازی به تخصص یا تجهیزات پیچیده ندارد، بلکه بیشتر بر تعامل مداوم و هدفمند با کودک تمرکز دارد. به عنوان مثال، یک مادر می‌تواند حین فعالیت‌های روزمره مانند آشپزی، نام مواد غذایی و ابزار آشپزخانه را با صدای واضح به کودک بگوید و از او بخواهد آنها را تکرار کند. یا پدری که هنگام بازی با اسباب‌بازی‌ها، صداهای مرتبط را تقلید می‌کند و کودک را به پاسخ تشویق می‌نماید، در واقع یک جلسه غیررسمی اما مؤثر بازتوانی شنوایی را اجرا می‌کند.
راهکارهای عملی برای والدین شامل:
- استفاده از روش گفتاری-شنیداری در تعاملات روزمره (صحبت واضح همراه با تماس چشمی)
- بازی‌های هدفمند برای تقویت مهارت‌های شنیداری (مثل “صدا کجاست؟” یا “چه صدایی می‌شنوی؟”)
- خواندن کتاب داستان با صدای بلند و واضح همراه با اشاره به تصاویر
- تشویق کودک به درخواست کلامی به جای اشاره یا حرکات غیرکلامی
- استفاده از آهنگ‌ها و ترانه‌های کودکانه همراه با حرکات ریتمیک
- نصب و نگهداری صحیح وسایل کمک شنوایی (سمعک یا کاشت حلزون)
- حضور منظم در جلسات توانبخشی شنوایی و یادگیری تکنیک‌های کاربردی
- ایجاد فضای ارتباطی مثبت و بدون استرس برای کودک
- ثبت پیشرفت‌ها و چالش‌های کودک برای گزارش به متخصص
چگونگی ایجاد محیط غنی شنیداری در خانه
محیط غنی شنیداری، فضایی است که در آن تنوع صداها به شکلی هدفمند و کنترل شده برای فرد کم‌شنوا فراهم می‌شود. این محیط به مغز فرصت می‌دهد تا صداهای مختلف را پردازش کرده و مهارت‌های شنیداری را تقویت کند. تصور کنید مغز همانند یک ماهیچه است که با تمرین و استفاده قوی‌تر می‌شود.
راهکارهای ایجاد محیط غنی شنیداری در خانه:
- کاهش نویز پس‌زمینه با استفاده از فرش، پرده و مبلمان مناسب
- استفاده از منابع صوتی متنوع مانند موسیقی، پادکست یا کتاب‌های صوتی
- معرفی صداهای جدید به صورت هدفمند (مثلاً معرفی صدای آلات موسیقی مختلف)
- استفاده از فناوری‌های کمکی مانند سیستم‌های FM در محیط خانه
- ایجاد فضاهای مکالمه در نقاط مختلف خانه (میز ناهارخوری، اتاق نشیمن)
- تنظیم نور کافی برای امکان لب‌خوانی به عنوان مکمل شنیدن
- کاهش انعکاس صدا با استفاده از پانل‌های جاذب صدا یا پرده‌های ضخیم
- استفاده از اپلیکیشن‌های توانبخشی شنوایی در زمان‌های مشخص
- تعیین زمان‌های “گوش دادن فعال” در برنامه روزانه خانواده
نحوه پیگیری تمرینات توانبخشی در زندگی روزمره
ادغام تمرینات توانبخشی شنوایی در جریان زندگی روزمره، کلید موفقیت در این مسیر است. برخلاف تصور رایج، لازم نیست زمان‌های طولانی و مجزایی را به تمرینات اختصاص دهید، بلکه می‌توان فعالیت‌های معمول روزانه را به فرصت‌هایی برای تقویت مهارت‌های شنیداری تبدیل کرد. برای مثال، زمان رانندگی یا پیاده‌روی می‌تواند فرصت خوبی برای بازی‌های تشخیص صدا باشد: “این صدای چیست؟” یا “از کدام سمت صدای موتورسیکلت می‌آید؟”. وقت خرید در فروشگاه را می‌توان به تمرین شنیدن در محیط شلوغ تبدیل کرد. زمان آماده شدن برای خواب، فرصت مناسبی برای تمرین تشخیص صدای حروف یا کلمات مشابه است. این رویکرد یکپارچه، نه تنها باعث پیشرفت سریع‌تر می‌شود، بلکه از خستگی و دلزدگی از تمرینات تکراری جلوگیری می‌کند.
راهکارهای پیگیری تمرینات توانبخشی در زندگی روزمره:
- تبدیل فعالیت‌های روزمره به فرصت‌های آموزشی (مانند نام بردن مواد غذایی حین آشپزی)
- استفاده از “لحظات قابل آموزش” برای تقویت مهارت‌های شنیداری
- ایجاد جدول برنامه هفتگی برای تنوع بخشیدن به تمرینات
- ثبت پیشرفت‌ها در یک دفترچه یادداشت یا اپلیکیشن
- تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی برای هر هفته
- تشویق و پاداش برای تلاش و پیشرفت (نه فقط نتیجه)
- استفاده از بازی‌های خانوادگی برای تقویت مهارت‌های شنیداری
- برگزاری جلسات کوتاه و منظم تمرین (۱۰-۱۵ دقیقه، چند بار در روز)
- درگیر کردن سایر اعضای خانواده در فرآیند بازتوانی
تجربه شخصی
در طول سال‌ها کار با بیماران کم‌شنوا، شاهد تفاوت چشمگیر در پیشرفت افرادی بوده‌ام که از حمایت خانوادگی قوی برخوردار بودند. به یاد دارم دختر هشت سالهای که با وجود کاشت حلزون، پیشرفت چندانی در مهارت‌های گفتاری نداشت. پس از یک جلسه آموزشی با والدین و ارائه راهکارهای عملی برای درگیر کردن کل خانواده در فرآیند بازتوانی، تغییر محسوسی در روند پیشرفت او مشاهده شد. مادرش تعریف می‌کرد که حتی مادربزرگ و عموهایش نیز در بازی‌های شنیداری مشارکت می‌کردند و این امر انگیزه دختر را برای تمرین و تلاش بیشتر افزایش داده بود.
فناوری‌های کمکی در توانبخشی شنوایی
انواع سمعک‌ها و کاشت حلزون برای گروه‌های سنی مختلف
سمعک‌ها و کاشت حلزون، اصلی‌ترین فناوری‌های کمکی در توانبخشی شنوایی محسوب می‌شوند. برخلاف تصور رایج، این ابزارها صرفاً تقویت‌کننده صدا نیستند، بلکه سیستم‌های هوشمندی هستند که صدا را پردازش کرده و متناسب با نیازهای شنیداری فرد، آن را بهینه‌سازی می‌کنند. به عنوان مثال، سمعک‌های مدرن می‌توانند صدای گفتار را از نویز پس‌زمینه جدا کرده، صداهای مزاحم را حذف کنند و حتی در محیط‌های پرسروصدا مانند رستوران، صدای فرد مقابل را تقویت نمایند. کاشت حلزون نیز برای افرادی که کم‌شنوایی شدید تا عمیق دارند و سمعک برایشان کارآمد نیست، گزینه‌ای حیاتی است که می‌تواند دنیای صداها را به آنها بازگرداند.
انتخاب نوع فناوری مناسب به عوامل متعددی مانند سن، درجه کم‌شنوایی، آناتومی گوش، سبک زندگی و نیازهای ارتباطی فرد بستگی دارد. برای مثال، کودکان نوپا به سمعک‌هایی نیاز دارند که در برابر ضربه مقاوم باشند، به راحتی گم نشوند و قابلیت اتصال به سیستم‌های کمکی در مهدکودک را داشته باشند. در مقابل، یک بزرگسال شاغل ممکن است به سمعکی نیاز داشته باشد که بتواند به تلفن همراه و سیستم کنفرانس ویدیویی متصل شود، ظاهر نامحسوسی داشته باشد و در محیط‌های شغلی پرسروصدا عملکرد خوبی ارائه دهد. بازتوانی شنوایی موفق، مستلزم تطبیق فناوری با نیازها و شرایط خاص هر فرد است.
انواع سمعک‌ها و کاشت حلزون:
- سمعک‌های پشت گوشی (BTE): مناسب برای انواع کم‌شنوایی، محبوب برای کودکان به دلیل مقاومت بیشتر
- سمعک‌های داخل گوشی (ITE): مناسب برای کم‌شنوایی خفیف تا متوسط، با قابلیت پنهان‌سازی نسبی
- سمعک‌های کاملاً داخل کانال (CIC): تقریباً نامرئی، مناسب برای بزرگسالان با کم‌شنوایی خفیف
- سمعک‌های دریچه باز (Open Fit): مناسب برای کم‌شنوایی در فرکانس‌های بالا، با احساس راحت‌تر
- سمعک‌های CROS و BiCROS: برای افرادی با کم‌شنوایی یک‌طرفه
- کاشت حلزون: برای کم‌شنوایی شدید تا عمیق که با سمعک بهبود نمی‌یابد
- کاشت میانی گوش: برای افرادی که نمی‌توانند از سمعک استفاده کنند (مشکلات کانال گوش)
- سیستم‌های هدایت استخوانی: برای افراد با مشکلات گوش خارجی یا میانی
سیستم‌های FM و دیگر تکنولوژی‌های کمکی در کلاس و محیط‌های آموزشی
- سیستم‌های FM فردی: میکروفون برای معلم و گیرنده متصل به سمعک برای دانش‌آموز
- سیستم‌های FM کلاسی: میکروفون معلم به بلندگوهای کلاس متصل می‌شود (مناسب برای کلاس‌های با چند دانش‌آموز کم‌شنوا)
- سیستم‌های حلقه القایی (Induction Loop): برای سالن‌های اجتماعات و فضاهای بزرگ‌تر
- سیستم‌های مادون قرمز: انتقال صدا از طریق امواج نوری (برای فضاهای کوچک‌تر و خصوصی)
- تخته‌های هوشمند با قابلیت نمایش متن همزمان با گفتار
- نرم‌افزارهای تبدیل گفتار به متن برای دستگاه‌های الکترونیکی دانش‌آموز
- میکروفون‌های جهت‌دار برای بهبود نسبت سیگنال به نویز
- سیستم‌های بلوتوث با قابلیت اتصال مستقیم به سمعک یا کاشت حلزون
اپلیکیشن‌های موبایل مفید برای تقویت مهارت‌های شنیداری
اپلیکیشن‌های موبایل، انقلابی در توانبخشی شنوایی ایجاد کرده‌اند و امکان تمرین مستمر و هدفمند مهارت‌های شنیداری را در هر زمان و مکان فراهم کرده‌اند. این اپلیکیشن‌ها با استفاده از بازی‌ها، چالش‌های شنیداری و تمرینات تعاملی، فرآیند توانبخشی را لذت‌بخش‌تر و مؤثرتر می‌کنند. تصور کنید کودکی که هر روز ۱۵ دقیقه با اپلیکیشنی بازی می‌کند که در آن باید صداهای مختلف حیوانات را تشخیص دهد یا بزرگسالی که در زمان انتظار در مطب پزشک، با اپلیکیشنی تمرین تشخیص کلمات مشابه (مانند “شیر” و “سیر”) را انجام می‌دهد. این تمرینات مداوم، مهارت‌های شنیداری را به مرور زمان تقویت می‌کنند و مکمل جلسات رسمی توانبخشی هستند.
اپلیکیشن‌های موبایل مفید برای تقویت مهارت‌های شنیداری:
- اپلیکیشن‌های تشخیص صدا: تمرین شناسایی صداهای محیطی، حیوانات، موسیقی و گفتار
- اپلیکیشن‌های تمایز شنیداری: تمرین تشخیص تفاوت بین صداها و کلمات مشابه
- اپلیکیشن‌های درک گفتار در نویز: تمرین شنیدن و درک جملات در حضور صداهای پس‌زمینه
- اپلیکیشن‌های حافظه شنیداری: تقویت توانایی به خاطر سپردن اطلاعات شنیداری
- اپلیکیشن‌های موسیقی‌درمانی: استفاده از موسیقی برای تقویت مهارت‌های شنیداری
- اپلیکیشن‌های داستان‌خوانی تعاملی: ترکیب تصویر، متن و صدا برای تقویت درک شنیداری
- اپلیکیشن‌های کنترل و تنظیم سمعک: کنترل ویژگی‌های سمعک از طریق تلفن همراه
- اپلیکیشن‌های شبیه‌ساز محیط: تمرین در محیط‌های مجازی مانند رستوران یا خیابان شلوغ
- اپلیکیشن‌های ثبت و پیگیری پیشرفت: ثبت عملکرد و نمایش روند پیشرفت در طول زمان
چگونگی انتخاب فناوری مناسب برای هر فرد با توجه به نیازهای خاص او
انتخاب فناوری مناسب برای هر فرد، فرآیندی تخصصی و چندبعدی است که باید با دقت و با در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف زندگی او انجام شود. توانبخشی شنوایی موفق، مستلزم تطابق دقیق فناوری با نیازها، محدودیت‌ها و اهداف فرد است. عواملی مانند نوع و درجه کم‌شنوایی، سن، توانایی‌های دستی (برای تعویض باتری یا تنظیم سمعک)، سبک زندگی، محیط کار یا تحصیل، وضعیت مالی و حتی زیبایی‌شناسی و ترجیحات شخصی، همگی در این انتخاب نقش دارند. به عنوان مثال، برای کودکی که فعالیت بدنی زیادی دارد و در محیط آموزشی نیاز به شنیدن واضح صدای معلم دارد، ممکن است ترکیبی از سمعک پشت گوشی مقاوم با قابلیت اتصال به سیستم FM مناسب باشد. در مقابل، برای یک مدیر شرکت که جلسات متعدد دارد و نیاز به ظاهری حرفه‌ای دارد، سمعک داخل کانال با قابلیت اتصال بلوتوث به تلفن همراه و سیستم کنفرانس، گزینه بهتری خواهد بود.
فرآیند انتخاب فناوری مناسب، نباید به صورت یک‌طرفه و تنها توسط متخصص انجام شود، بلکه باید در گفتگویی دوطرفه، خواسته‌ها و نگرانی‌های فرد نیز شنیده و لحاظ شود. همچنین، پس از انتخاب فناوری، دوره آزمایشی و جلسات تنظیم متعدد ضروری است تا اطمینان حاصل شود که فناوری انتخاب شده، بیشترین سودمندی را برای فرد دارد. گاهی ممکن است ترکیبی از چند فناوری، بهترین نتیجه را داشته باشد. برای مثال، یکی از بیمارانم، معلمی با کم‌شنوایی متوسط بود که در کلاس درس با چالش‌های متعددی مواجه می‌شد. پس از ارزیابی‌های دقیق، برای او ترکیبی از سمعک با قابلیت مدیریت نویز پیشرفته به همراه میکروفون جهت‌دار برای استفاده هنگام تدریس و سیستم بلوتوث برای اتصال به رایانه کلاس تجویز شد. این ترکیب، به او امکان داد تا هم صدای دانش‌آموزان را به خوبی بشنود و هم هنگام استفاده از محتوای چندرسانه‌ای، از کیفیت صدای مطلوبی بهره‌مند شود.
نوشته پیشنهادی : همه چیز درباره توانبخشی کودکان ناشنوا
منابع :
- Aural Rehabilitation/Communication Therapy – Gallaudet University Hearing and Speech Center : این منبع اطلاعات جامعی درباره برنامه‌های توانبخشی شنوایی ارائه می‌دهد که شامل جلسات تمرین شنیداری، خواندن لب، و استفاده از تکنولوژی‌های کمکی مانند سمعک و کاشت حلزون است.
- Aural Rehabilitation | Speech-Language and Hearing Clinic – East Carolina University : این سایت به تشریح چهار حوزه اصلی توانبخشی شنوایی می‌پردازد، از جمله راهکارهای ارتباطی مؤثر، تکنولوژی‌های کمکی شنیداری، و آموزش‌های مرتبط با شنوایی. همچنین نقش فناوری و خدمات آنلاین در ارائه برنامه‌های توانبخشی مورد بحث قرار می‌گیرد.