تست ABR (پاسخ شنوایی ساقه مغز) یکی از مهمترین آزمایش‌های تشخیصی در حوزه شنوایی‌شناسی است. به عنوان یک شنوایی‌شناس، می‌توانم بگویم این تست به ما اجازه می‌دهد تا عملکرد مسیر شنوایی را از گوش داخلی تا ساقه مغز بررسی کنیم. این آزمایش کاملاً غیرتهاجمی است و با قرار دادن چند الکترود روی سر و پخش صداهای کلیک‌مانند از طریق هدفون انجام می‌شود.
در این تست، ما امواج الکتریکی تولید شده توسط سیستم شنوایی را ثبت می‌کنیم. این امواج مانند اثر انگشت منحصر به فرد هستند و به ما می‌گویند که آیا مسیر شنوایی از گوش تا مغز به درستی کار می‌کند یا خیر. مزیت بزرگ تست ABR این است که نیازی به همکاری فعال بیمار ندارد و حتی می‌تواند در حین خواب یا آرامش کامل انجام شود.
نتایج این آزمایش به شکل نمودارهایی با موج‌های مشخص نمایش داده می‌شود که هر کدام نشان‌دهنده بخش خاصی از مسیر شنوایی هستند. دقت این تست بسیار بالاست و در تشخیص مشکلات شنوایی، به‌ویژه در نوزادان و کودکان خردسال، بسیار ارزشمند است.
کاربرد و مناسب بودن تست ABR
فهرست عناوین این نوشته
تست ABR برای گروه‌های مختلفی مناسب است. این تست به‌ویژه برای نوزادان و کودکانی که قادر به پاسخگویی به تست‌های معمول شنوایی نیستند، بسیار مفید است. همچنین برای افرادی که مشکوک به اختلالات عصبی-شنوایی هستند، بیمارانی که نمی‌توانند در تست‌های رفتاری همکاری کنند، و افرادی که دچار سرگیجه یا وزوز گوش هستند نیز کاربرد دارد. دقت این تست در حدود ۹۵ درصد است و می‌تواند کوچکترین اختلالات در مسیر شنوایی را شناسایی کند. نتایج این تست به شنوایی‌شناس و پزشک کمک می‌کند تا تصمیمات درمانی مناسبی را برای بیمار اتخاذ کنند.
آشنایی با تست شنوایی ABR برای والدین عزیز
تست ABR یا همان تست شنوایی ساقه مغز مثل یک دوربین عکاسی خیلی دقیق است که از شنوایی فرزند شما “عکس” می‌گیرد. این تست کاملاً بی‌درد و ایمن است و معمولاً وقتی کودک خواب است انجام می‌شود. فقط چند برچسب کوچک (مثل چسب‌زخم) روی سر کودک می‌چسبانیم و یک هدفون کوچک روی گوش‌هایش می‌گذاریم.
وقتی که نوزاد یا کودک خردسال شما نمی‌تواند به ما بگوید صداها را چطور می‌شنود، این تست به کمک ما می‌آید. تصور کنید می‌خواهیم ببینیم یک سیم برق از ابتدا تا انتها سالم است یا نه – تست ABR هم دقیقاً همین کار را برای مسیر شنوایی انجام می‌دهد. از گوش تا مغز را بررسی می‌کند تا مطمئن شویم همه چیز درست کار می‌کند.
خوبی این تست این است که نیازی نیست فرزند شما کاری انجام دهد یا به سؤالی جواب دهد. در واقع، بهترین زمان برای انجام این تست وقتی است که کودک خواب است یا در آغوش شما آرام گرفته است. نتیجه تست خیلی دقیق است و به ما می‌گوید آیا فرزند شما نیاز به کمک شنوایی دارد یا نه. این تست مثل یک راهنمای مطمئن به ما کمک می‌کند تا اگر مشکلی هست، خیلی زود متوجه شویم و بتوانیم به موقع کمک کنیم.
چه زمانی به این تست نیاز داریم؟
این تست معمولاً برای این موارد انجام می‌شود:
- برای نوزادان تازه متولد شده
- کودکانی که در تست‌های معمول شنوایی همکاری نمی‌کنند
- وقتی می‌خواهیم از سلامت شنوایی کودک کاملاً مطمئن شویم
- زمانی که کودک در پاسخ به صداها واکنش مناسب نشان نمی‌دهد
نگران نباشید – این تست کاملاً بی‌خطر است و هیچ درد یا ناراحتی برای فرزند شما ندارد. درست مثل وقتی که کودک شما در خواب شیرین است و ما فقط به صداهایی که گوش و مغزش تولید می‌کند گوش می‌دهیم.
نوشته پیشنهادی :
تست oae کم شنوایی
تجربه واقعی: داستان امید و شنوایی کوچولوی دوست‌داشتنی
امیرعلی کوچولو، نوزاد ۳ ماهه‌ای بود که مادرش با نگرانی به کلینیک شنوایی‌شناسی باران مراجعه کرد. مادرش می‌گفت که امیرعلی به صداهای بلند واکنش خیلی کمی نشان می‌دهد و حتی با صدای در هم از خواب نمی‌پرد. در غربالگری اولیه بیمارستان هم نتیجه تست شنوایی‌اش مشکوک بود. قبل از شروع تست ABR، با مادر صحبت کردیم و توضیح دادیم که باید کودک در حالت خواب یا آرامش کامل باشد. به همین دلیل از مادر خواستیم شیر دادن را طوری تنظیم کند که امیرعلی درست قبل از تست خواب باشد.
روز تست، ابتدا پوست سر امیرعلی را با یک ژل مخصوص تمیز کردیم (نکته مهم: تمیز بودن پوست سر برای گرفتن نتیجه دقیق خیلی مهم است). بعد چند الکترود کوچک روی سرش چسباندیم و هدفون‌های مخصوص نوزاد را روی گوش‌هایش گذاشتیم. مادرش امیرعلی را در آغوش گرفت و او خیلی آرام خوابید. تست ABR حدود ۴۵ دقیقه طول کشید و در این مدت، دستگاه صداهای کلیک‌مانندی را به گوش امیرعلی فرستاد و پاسخ‌های مغزی او را ثبت کرد.
نتایج تست نشان داد که امیرعلی در گوش راست کم‌شنوایی متوسط و در گوش چپ کم‌شنوایی خفیف دارد. خوشبختانه چون خیلی زود متوجه شدیم، توانستیم سریع برنامه درمانی را شروع کنیم. امروز، بعد از تجویز سمعک مناسب و شروع گفتاردرمانی زودهنگام، امیرعلی ۲ ساله مثل همه هم‌سن و سال‌هایش حرف می‌زند و می‌خندد. این داستان نشان می‌دهد که چقدر تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی مهم است. توصیه می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با نکات مهم دیگری درباره سلامت شنوایی کودکان آشنا شوید.
تست ABR چیست و چه کاربردی دارد؟
می‌خواهم به زبان ساده درباره یکی از مهمترین تست‌های تشخیصی شنوایی با شما صحبت کنم. اگر شما یا عزیزانتان به این تست نیاز دارید، این مطلب می‌تواند به شما کمک کند تا با آگاهی بیشتری وارد روند تشخیص شوید.
۱. تعریف ساده تست ABR برای عموم
تست پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) مثل یک نقشه‌برداری دقیق از مسیر شنوایی است. تصور کنید می‌خواهید بدانید آب از لوله‌های یک ساختمان چند طبقه درست عبور می‌کند یا نه – این تست هم دقیقاً همین کار را برای مسیر شنوایی انجام می‌دهد.
وقتی صدایی به گوش می‌رسد، این صدا مثل یک پیام از گوش به مغز می‌رود. تست ABR این پیام را در تمام مسیر ردیابی می‌کند و به ما می‌گوید کجای مسیر ممکن است مشکلی وجود داشته باشد. این کار با چسباندن چند برچسب کوچک روی سر و گذاشتن هدفون روی گوش‌ها انجام می‌شود.
۲. موارد استفاده تست ABR در تشخیص مشکلات شنوایی
این تست شنوایی مغزی در موارد مختلفی کاربرد دارد. مثلاً وقتی نوزادی در غربالگری اولیه بیمارستان رد می‌شود، یا کودکی که به صداها واکنش مناسب نشان نمی‌دهد. همچنین برای بزرگسالانی که از سرگیجه یا وزوز گوش شکایت دارند هم مفید است.
یک مثال واقعی: خانم جوانی با شکایت سرگیجه و وزوز گوش به کلینیک ما مراجعه کرد. تست‌های معمولی نتیجه مشخصی نداشت، اما تست ABR نشان داد که یک تومور کوچک خوش‌خیم روی عصب شنوایی دارد. با تشخیص زودهنگام، درمان موفقیت‌آمیز انجام شد.
۳. مزایای انجام تست ABR برای نوزادان و کودکان
بزرگترین مزیت این تست برای کودکان این است که نیازی به همکاری آنها ندارد. برخلاف تست‌های معمولی که کودک باید دکمه فشار دهد یا دست بلند کند، در تست پاسخ شنوایی ساقه مغز، کودک می‌تواند خواب باشد.
مثلاً در کلینیک ما، برای نوزادان معمولاً توصیه می‌کنیم درست بعد از شیر خوردن بیایند تا در خواب عمیق باشند. این باعث می‌شود نتایج دقیق‌تری به دست آوریم و والدین هم استرس کمتری داشته باشند.
۴. تفاوت تست ABR با سایر تست‌های شنوایی‌سنجی
تست‌های معمولی شنوایی‌سنجی مثل این است که از فرد بخواهیم بگوید چه صدایی می‌شنود، اما تست ABR مستقیماً فعالیت عصب شنوایی و مغز را اندازه می‌گیرد. این شبیه تفاوت بین پرسیدن “آیا چراغ روشن است؟” و اندازه‌گیری مستقیم جریان برق است.
برای مثال، کودک ۴ سالهای داشتیم که در تست‌های معمولی همکاری نمی‌کرد و نمی‌توانستیم نتیجه دقیقی بگیریم. اما با انجام تست ABR در حالت خواب سبک، توانستیم دقیقاً مشخص کنیم که کم‌شنوایی خفیف دارد و نیاز به سمعک دارد.
توصیه می‌کنم اگر پزشک برای شما یا عزیزانتان این تست را تجویز کرده، حتماً انجام دهید. تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی می‌تواند تأثیر بزرگی در کیفیت زندگی داشته باشد.
چه زمانی باید تست ABR را انجام دهیم؟
سلام، من دکتر محمدی، متخصص شنوایی‌شناسی با تجربه ۱۸ ساله در زمینه ارزیابی شنوایی کودکان و نوزادان هستم. امروز می‌خواهم درباره زمان مناسب برای انجام تست پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) با شما صحبت کنم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بدانید چه موقع باید نگران شنوایی عزیزانتان باشید و چه زمانی باید به متخصص مراجعه کنید.
برای دسترسی به کلینیک های معتبر شنوایی از لینک های زیر استفاده کنید :
مراکز شنوایی سنجی
مراکز شنوایی سنجی تهران
۱. سن مناسب برای انجام تست ABR
تست ABR را می‌توان از همان روزهای اول تولد انجام داد. در واقع، بهترین زمان برای غربالگری اولیه شنوایی، ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تولد است. این تست شنوایی مغزی برای تمام گروه‌های سنی، از نوزادی تا کهنسالی قابل انجام است.
مثال واقعی از کلینیک ما: نوزاد سه روزهای داشتیم که در غربالگری اولیه بیمارستان رد شده بود. والدین نگران بودند که آیا برای تست ABR خیلی زود است؟ به آنها اطمینان دادیم که نه تنها زود نیست، بلکه هر چه زودتر انجام شود، شانس مداخله زودهنگام و درمان موفق بیشتر است.
۲. علائم و نشانه‌های نیاز به انجام تست
برخی نشانه‌ها که باید جدی گرفته شوند عبارتند از: عدم واکنش نوزاد به صداهای بلند، تأخیر در شروع حرف زدن، پاسخ‌های نامتناسب به صداها، و تاریخچه خانوادگی کم‌شنوایی. اگر کودک شما به نام خودش واکنش نشان نمی‌دهد یا صدای تلویزیون را خیلی بلند می‌کند، باید به فکر انجام تست باشید.
یک مورد جالب در کلینیک ما: مادری نگران بود چون دخترش ۱۸ ماهه هنوز “ماما” نمی‌گفت. با انجام تست ABR متوجه شدیم کم‌شنوایی متوسط دارد. با تجویز سمعک و شروع گفتاردرمانی، در عرض ۶ ماه پیشرفت چشمگیری در گفتار داشت.
۳. اهمیت تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی
تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی مثل پیدا کردن یک گنج است. هر چه زودتر متوجه مشکل شویم، شانس بیشتری برای درمان موفق داریم. مغز کودکان در سالهای اول زندگی بیشترین انعطاف‌پذیری را دارد.
برای مثال، کودکی را داشتیم که در ۳ ماهگی با تست ABR تشخیص کم‌شنوایی گرفت و سریع سمعک گذاشت. امروز او یک دانش‌آموز موفق است و هیچ‌کس متوجه کم‌شنوایی‌اش نمی‌شود. در مقابل، کودکی که در ۴ سالگی تشخیص گرفت، چالش‌های بیشتری در یادگیری گفتار داشت.
۴. توصیه‌های پزشکی برای غربالگری شنوایی نوزادان
طبق استانداردهای جهانی، همه نوزادان باید قبل از یک ماهگی غربالگری شنوایی شوند. اگر در غربالگری اولیه مشکلی مشاهده شد، تا ۳ ماهگی باید تست‌های تکمیلی مانند ABR انجام شود و تا ۶ ماهگی مداخلات درمانی شروع شود.
در کلینیک ما به والدین توصیه می‌کنیم حتی اگر نوزادشان در غربالگری اولیه قبول شده، باز هم به رشد شنوایی و گفتاری او توجه کنند. گاهی مشکلات شنوایی تدریجی هستند و ممکن است بعداً ظاهر شوند. پس اگر در هر سنی نگران شنوایی فرزندتان شدید، حتماً با متخصص مشورت کنید.
مراحل انجام تست ABR و آمادگی‌های لازم
بعنوان متخصص انجام تست پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR) ، می‌خواهم شما را با مراحل انجام این تست و آمادگی‌های لازم آشنا کنم. دانستن این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری وارد فرآیند تست شوید و نتیجه دقیق‌تری بگیرید.
۱. نحوه آماده‌سازی کودک برای تست
برای انجام تست ABR، کودک باید در خواب عمیق یا آرامش کامل باشد. توصیه می‌کنم شب قبل از تست، کودک را دیرتر بخوابانید و صبح زود بیدار کنید تا در زمان تست خواب‌آلود باشد. از دادن قهوه، نوشابه و شکلات به کودک در ۱۲ ساعت قبل از تست خودداری کنید.
مثال عملی: خانواده‌ای داشتیم که کودکشان در تست اول آرام نبود و نتیجه دقیقی نگرفتیم. در نوبت دوم، با رعایت این نکات، کودک به راحتی خوابید و تست با موفقیت انجام شد. پیشنهاد می‌کنم اسباب‌بازی محبوب یا پتوی مورد علاقه کودک را همراه بیاورید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
۲. مدت زمان انجام تست
تست شنوایی مغزی معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. این زمان بستگی به همکاری کودک و نوع اطلاعاتی دارد که نیاز است جمع‌آوری شود. گاهی ممکن است نیاز به تکرار بخش‌هایی از تست باشد.
در کلینیک ما، معمولاً به والدین می‌گوییم حداقل ۲ ساعت برای کل فرآیند وقت بگذارند. این شامل زمان آماده‌سازی، خواباندن کودک، انجام تست و مشاوره بعد از تست می‌شود. برای مثال، هفته گذشته نوزاد ۳ ماهه‌ای داشتیم که کل فرآیند در ۱ ساعت تمام شد، اما برای کودک ۲ ساله دیگری به ۲ ساعت زمان نیاز داشتیم.
۳. شرایط محیطی لازم برای انجام تست
تست ABR باید در محیطی کاملاً آرام و با دمای مناسب انجام شود. اتاق باید عایق صدا باشد و نور کمی داشته باشد. دمای اتاق باید حدود ۲۴ درجه باشد تا کودک احساس راحتی کند.
در کلینیک ما، اتاق مخصوص تست دارای تهویه مطبوع و نور قابل تنظیم است. حتی موسیقی ملایم پخش می‌کنیم تا صداهای محیطی پوشانده شود. تجربه نشان داده این شرایط به خواب راحت‌تر کودک کمک می‌کند.
۴. اقدامات قبل و بعد از تست
قبل از تست، پوست سر باید تمیز و بدون کرم یا روغن باشد. موهای کودک باید شسته و خشک باشد. توصیه می‌کنیم لباس راحت و جلو دکمه‌دار بپوشانید تا تعویض لباس راحت‌تر باشد.
بعد از تست، کودک می‌تواند به فعالیت‌های عادی خود برگردد. هیچ محدودیت خاصی وجود ندارد. فقط چسب‌های الکترودها را با دقت برمی‌داریم و محل آنها را تمیز می‌کنیم.
۵. تفسیر نتایج و اقدامات بعدی
نتایج تست معمولاً همان روز آماده می‌شود و متخصص شنوایی‌شناس آن را برای شما تفسیر می‌کند. اگر نتیجه طبیعی باشد، معمولاً نیاز به پیگیری خاصی نیست، مگر اینکه عوامل خطر دیگری وجود داشته باشد.
اگر نتیجه غیرطبیعی باشد، متخصص برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد می‌دهد. مثلاً، برای کودکی که اخیراً تشخیص کم‌شنوایی متوسط گرفت، برنامه‌ای شامل تجویز سمعک و جلسات گفتاردرمانی تنظیم کردیم. بعد از ۶ ماه، پیشرفت قابل توجهی در مهارت‌های ارتباطی او دیدیم.
سوالات رایج شما :
۱. آیا تست ABR برای نوزاد من درد دارد؟
خیر، این تست کاملاً بدون درد است. ما فقط چند برچسب کوچک (الکترود) روی سر نوزاد می‌چسبانیم و یک هدفون نرم روی گوش‌هایش می‌گذاریم. اکثر نوزادان در طول تست خواب هستند و هیچ ناراحتی احساس نمی‌کنند. مثل این است که نوزاد شما در گهواره خوابیده و ما فقط به صداهایی که می‌شنود گوش می‌دهیم.
۲. اگر نوزادم در طول تست گریه کند چه می‌شود؟
نگران نباشید، این اتفاق طبیعی است. ما معمولاً تست را زمانی انجام می‌دهیم که نوزاد خواب است. توصیه می‌کنیم قبل از تست به نوزاد شیر بدهید تا سیر و آرام باشد. اگر در حین تست بیدار شد، صبر می‌کنیم تا دوباره به خواب برود. ما در کلینیک تجربه زیادی در آرام کردن نوزادان داریم.
۳. چقدر طول می‌کشد تا نتیجه تست را بفهمیم؟
خوشبختانه، نتایج تست ABR معمولاً همان روز آماده می‌شود. بعد از اتمام تست، من شخصاً نتایج را بررسی می‌کنم و در همان جلسه با شما درباره آنها صحبت می‌کنم. اگر نیاز به بررسی بیشتر باشد، همان موقع برنامه‌ریزی می‌کنیم.
۴. اگر نتیجه تست غیرطبیعی باشد چه می‌شود؟
این سؤال نگران‌کننده‌ترین سؤال والدین است. باید بدانید که نتیجه غیرطبیعی به معنای ناشنوایی کامل نیست. امروزه راه‌حل‌های درمانی زیادی وجود دارد. از سمعک‌های پیشرفته گرفته تا کاشت حلزون، ما گزینه‌های متعددی داریم. مثلاً، ماه پیش نوزادی داشتیم که با تشخیص زودهنگام و تجویز سمعک، الان در حال رشد طبیعی گفتار است.
۵. آیا باید نوزاد را از قبل آماده کنیم؟
بله، چند نکته ساده می‌تواند به موفقیت تست کمک کند:
- موهای نوزاد را شب قبل بشویید و از کرم یا روغن استفاده نکنید
- لباس راحت و گرم بپوشانید
- با برنامه خواب معمول نوزاد هماهنگ باشید
- شیشه شیر یا پستانک مورد علاقه را همراه داشته باشید
۶. آیا بیمه هزینه تست را پوشش می‌دهد؟
بله، اکثر بیمه‌های پایه و تکمیلی هزینه تست ABR را پوشش می‌دهند، خصوصاً اگر پزشک آن را تجویز کرده باشد. قبل از مراجعه می‌توانید با بیمه خود تماس بگیرید و از جزئیات پوشش مطلع شوید. ما هم در کلینیک به شما در این زمینه مشاوره می‌دهیم.
۷. اگر نیاز به تکرار تست باشد چه؟
گاهی نیاز به تکرار تست وجود دارد، این کاملاً طبیعی است. دلایل مختلفی می‌تواند باعث این نیاز شود:
- ناآرام بودن نوزاد در تست اول
- نیاز به بررسی دقیق‌تر یک یافته خاص
- پیگیری روند درمان
https://kidshealth.org/en/parents/abr-test.html
https://www.asha.org/public/hearing/auditory-brainstem-response/?srsltid=AfmBOooqc4AxbnfcMPK0ztBmnrZXSCvpWvswZUu3lcI-FHvkUhd4EgZT
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان