بیش فعالی

به عنوان یک گفتاردرمانگر با تجربه طولانی در کار با کودکان، می‌خواهم درباره  بیش فعالی  با شما صحبت کنم. این اختلال یکی از شایع‌ترین مشکلات رفتاری-عصبی در کودکان است که معمولاً قبل از سن ۷ سالگی خود را نشان می‌دهد. بیش فعالی  می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی کودک، خانواده و عملکرد تحصیلی او داشته باشد، اما با تشخیص به موقع و مداخله مناسب، می‌توان آن را به خوبی مدیریت کرد.

در تجربه بالینی من، کودکان مبتلا به بیش فعالی معمولاً سه نشانه اصلی دارند: بی‌توجهی، تکانشگری و فعالیت بیش از حد. این کودکان اغلب در تمرکز بر تکالیف مشکل دارند، به سختی می‌توانند در یک جا آرام بنشینند و قبل از فکر کردن عمل می‌کنند. نکته مهم این است که این رفتارها باید در چند موقعیت مختلف (مثل خانه و مدرسه) و به مدت حداقل ۶ ماه مشاهده شوند تا بتوان تشخیص بیش فعالی را مطرح کرد.

تشخیص بیش فعالی نیازمند ارزیابی دقیق توسط تیمی از متخصصان شامل روانپزشک، روانشناس و گفتاردرمانگر است. گاهی ممکن است علائم بیش فعالی با مشکلات دیگری مثل اضطراب، مشکلات خواب یا مسائل بینایی و شنوایی اشتباه گرفته شود. به همین دلیل، تشخیص افتراقی و بررسی همه جانبه بسیار مهم است.

درمان بیش فعالی معمولاً چند وجهی است و شامل ترکیبی از درمان‌های رفتاری، آموزش مهارت‌های اجتماعی، مشاوره خانواده و در برخی موارد دارودرمانی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که رویکرد تیمی و همکاری نزدیک بین خانواده، مدرسه و درمانگران، کلید موفقیت در مدیریت این اختلال است. خوشبختانه، با مداخله مناسب و حمایت کافی، اکثر کودکان مبتلا به بیش فعالی می‌توانند به خوبی با این چالش کنار بیایند و در زندگی موفق باشند.

 تجربه موفقیت: روایت یک مادر در مسیر بیش فعالی

سارا، مادر پویای ۵ ساله، داستان خود را اینطور تعریف می‌کند: “از وقتی پویا به مهد کودک رفت، متوجه تفاوت‌هایش با سایر بچه‌ها شدم. همیشه در حال حرکت بود و نمی‌توانست مثل بقیه بچه‌ها آرام سر جایش بنشیند. مربی‌ها مدام از بی‌قراری‌اش شکایت می‌کردند و من احساس می‌کردم دیگران فکر می‌کنند در تربیتش کوتاهی کرده‌ام. یک روز در مهمانی خانوادگی، وقتی پویا وسط صحبت بزرگترها پرید و بعد از چند دقیقه تمام وسایل پذیرایی را بهم ریخت، عمه‌ام با کنایه گفت: ‘بچه‌های قدیم اینقدر بی‌انضباط نبودند.’ آن شب با گریه به خانه برگشتم.”

“یک روز که داشتیم با هم تلویزیون تماشا می‌کردیم، برنامه‌ای درباره  بیش فعالی پخش شد. انگار داشتند دقیقاً درباره پویای من صحبت می‌کردند. همان هفته به یک روانپزشک کودک مراجعه کردیم. بعد از چندین جلسه ارزیابی و مشاهده رفتارهای پویا در محیط‌های مختلف، تشخیص **بیش فعالی** تأیید شد. احساسات متناقضی داشتم – از یک طرف آرامش که بالاخره فهمیدم مشکل چیست و از طرف دیگر نگرانی برای آینده پسرم.”

“اما تصمیم گرفتم به جای غصه خوردن، بهترین حمایت را برای پویا فراهم کنم. در کلینیک توانبخشی باران، با یک تیم درمانی فوق‌العاده آشنا شدیم. برنامه درمانی جامعی شامل کاردرمانی برای بهبود مهارت‌های حرکتی، گفتاردرمانی برای تقویت مهارت‌های ارتباطی و جلسات بازی‌درمانی شروع شد. همزمان، من هم در کلاس‌های آموزش والدین شرکت کردم و یاد گرفتم چطور رفتارهای پویا را مدیریت کنم. امروز، پویا در کلاس اول دبستان عادی درس می‌خواند و با اینکه هنوز پرانرژی است، اما می‌تواند تمرکز کند و یکی از بهترین نقاش‌های کلاسش است. نکته مهمی که یاد گرفتم این بود که **بیش فعالی** یک نقص نیست، بلکه یک تفاوت است و با مدیریت درست، این کودکان می‌توانند به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کنند.”

نکته کاربردی: اگر متوجه علائم مشابه در فرزندتان شدید، به جای انکار یا پنهان کردن مشکل، هر چه سریعتر به متخصص مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع، کلید موفقیت در درمان است. همچنین، یادتان باشد که هر کودکی منحصر به فرد است و مقایسه کردن می‌تواند مانع بزرگی در مسیر پیشرفت باشد.

لیست مقالات مرتبط با  بیش فعالی

لیست مقالات مرتبط با بیش فعالی را در پایین مشاهده می‌کنید: