گفتار درمانی کودکان ( ۳۰ تمرین به تفکیک سن و مشکل )

در این مقاله تمرینات ساده گفتار درمانی کودکان را به شما معرفی می کنیم. این مهم است که بدانیم چه تمرینی مناسب فرزند ما است. به همین جهت این تمرینات را براساس سن و چالشی که کودک شما دارد دسته بندی کردیم.

قبل از آنکه گفتار درمانی کودکان در منزل را انجام بدهید، لازم است ۳ نکته مهم در اجرای تمرینات را به شما گوشزد کنیم :

۱)- تکرار تمرین به اندازه خود تمرین مهم است. اشتباه بسیاری از والدین این است که تمرینات را بصورت مستمر تکرار نمی کنند.

۲)-وقتی تصمیم می گیرید گفتار درمانی کودک خود را در خانه انجام دهید، این مهم است که صبور باشید. در برگه ای بنویسید که می خواهید چه تمرینی را انجام دهید و ان برگه را در جایی از خانه بچسبانید که هر لحظه در معرض دیدتان باشد.

۳)-در اوایل که یک بازی یا تمرین را انجام می دهید، ممکن است فرزندتان چندان توجه و علاقه ای نشان ندهد. اما اگر استمرار داشته باشید و آن بازی را برای چند روز تکرار کنید به مرور خواهید دید که علاقه و توجه فرزندتان به آن بازی بیشتر می شود.

چه موانعی برای گفتار درمانی کودکان وجود دارد ؟

بعنوان یک گفتار درمانگر که بیش از ۱۵ سال کار بالینی انجام می دهد لازم می دانم که موانعی که انجام ترمینات درست گفتاردرمانی کودکان در خانه را ذکر کنم:

• انتظار سریع برای همکاری کودک : بسیاری از کودکان بعد از چند بار بازی کردن ، با مفهوم و قاعده بازی آشنا می شوند. اگر والدی انتظار داشته باشد که در همان بار اول یا دوم فرزندش با او همکاری داشته باشد ممکن است دچار ناامیدی شود. در این زمان به اشتباه تصور می کند که تمرین یا بازی گفتاردرمانی کودک، مناسب نیست و یا مشکل را در فرزندش می بیند.
  اگر صبورانه حداقل ۷ بار بازی را انجام دهید، به مرور خواهید دید که بازی برای کودک آشنا و همکاری او بیشتر خواهد شد.
• سوال پرسیدن زیاد : برخی از والدین در حین انجام این بازی ها، بشدت پرسشگر می شوند. این پرسشگری منجر به خارج شدن مادران از نقش طبیعی خودشان می شود. در نتیجه کودک در هنگام این بازی ها دچار استرس می شود. کودکان زمانیکه دچار استرس می شوند ، یادگیری انها به شدت کاهش پیدا می کند. توصیه ما به والدین این است که به ازای هر سوالی که می پرسند حداقل ۷ بار مکالمه رفت و برگشتی بدون سوال داشته باشند.
• انتظار برای نشستن و توجه کامل کودک : اکثر کودکان در هنگام بازی ، فعالیت زیادی دارند. برخی از والدین به اشتباه پرفعالیتی کودک را نشانه ای از بی توجهی او می دانند. این حرکت ها و توجه نکردن ها برای یک کودک زیر ۶ سال کاملا طبیعی است. آنچه غیر طبیعی است این است که ما انتظار داشته باشیم فرزندمان مثل یک دانش آموز بنشیند و سرتا پا گوش باشد.
  دنبال چنین شرایطی نباشید. هر چقدر به دنبال این باشید که فرزندتان را آرام تر کند یا او را مجبور کنید که به صورت شما نگاه کند ، او را بی قرار تر می کنید.
• توجه زیاد به تصاویر و کتاب های آموزشی : زبان نوشتاری با زبان گفتاری متفاوت است. زبان گفتاری در مکالمات ما و زبان نوشتاری در کتاب ها دیده می شود. اگر به دنبال گفتاردرمانی کودک خود هستید ، لازم است که بخش زیادی از توجه تان را بر روی گفتار در موقعیت های طبیعی ببرید.
  اشتباه بسیاری خانواده ها این است که در گفتار درمانی کودکشان توجه زیادی به تصاویر بی روح و کتاب های آموزشی می کنند. در این صورت حتی اگر کودک چیزی یاد بگیرد وابسته به این تصاویر خواهد بود.
  ما از شما می خواهیم جتی اگر می خواهید از تصاویر استفاده کنید تعادل را حفظ کنید. حتما در دنیای واقعی بخصوص در مکالمات طبیعی خودتان سعی کنید آن کلمات و جملات را بکار ببرید.

گفتار درمانی کودکان به چه مشکلاتی کمک می کند؟

در ادامه با شایع ترین مشکلاتی که با گفتاردرمانی کودکان مشکل آنها حل می شوند آشنا خواهید شد:

• مشکل در برقراری ارتباط با دیگران : کمک به کودکی که علاقه به ارتباط برقرار کردن با دیگران ندارد.
• مشکل در بیان کلمات : کمک به کودکی که قادر نیست کلمه بگوید.
• مشکل در جمله سازی : کمک به کودک برای ساخت جمله یا اصلاح مشکلات گرامری
• مشکل در روایت گری اتفاقات : کمک به روایت گرای و داستان گویی کودک
• مشکل در مکالمه طولانی : کودک نمی تواند بصورت طولانی مکالمه داشته باشد.
• مشکل در مهارت دوست یابی : کودک در شروع دوست یابی دچار چالش است.
• مشکل در تلفظ حروف : کمک به کودکی که حروف را به اشتباه تلفظ می کند. مثلا به سیب می گوید تیب
• مشکل لکنت زبان : کمک به روان حرف زدن کودکان
• مشکل در بلع و قورت دادن غذا : کودک در بلعیدن آب یا برخی از غذا ها چالش دارد.
• مشکل اتیسم: گفتار درمانی کودکان اتیسم به این کودکان در برقرای ارتباط با دیگران، بیان کلمات تا جملات کمک زیادی خواهد کرد.

تمرینات گفتار درمانی کودکان برای کودک با تاخیر کلامی

یکی از شایع ترین مشکلاتی که نیاز به گفتاردرمانی کودکان دارد ، تاخیر کلامی است. برخی از کودکان، بدون هیچ گونه مشکل پزشکی ، نسبت به هم سن و سالان خودشان از نظر گفتاری تاخیر دارند. این تاخیر الزاما به معنای مشکل پزشکی یا غیر قابل حل نیست. از طرفی به معنای بی تفاوتی و رها کردن کودک به حال خودش هم نیست.

زمانی تاخیر کلامی می تواند مشکل آفرین شود که والدین هیچ اقدامی انجام ندهند. تمرین اصولی والدین در خانه و مراجعه به کلینیک گفتاردرمانی دو اقدام مهم در این شرایط است.

نکته مهم : هر چه سن کودک بالاتر رود، درمان او زمان برتر خواهد شد. کودکانیکه در سنین بالا، تاخیر کلامی دارند معمولا در مهارتهای خواندن و نوشتن نیز دچار ضعف خواهند شد.

ما می توانیم در هر سنی با توجه به شاخص های آن سن، متوجه تاخیر کلامی فرزندمان شویم. حتی شاخص هایی برای کودکان زیر یکسال نیز وجود دارد. در ادامه این شاخص ها را خواهیم دید.

مهارت های گفتاری کودک زیر یک سال

قبل از اینکه تمرینات کفتار درمانی کودک یک ساله را به شما معرفی کنیم. لازم است انتظارات ما از کودکان را در هر سن را ذکر کنیم :

تولد تا 3 ماهگی
متوجه وجود صداها می شود. وقتی کسی با او صحبت می کند، آرام می شود. بصورت رفت و برگشتی ، با مادرش غان و غون دارد. ( در جواب مادر غان و غون می کند) وقتی خیلی خوشحال است یا ناراحت است غان و غونی که می کند متفاوت تر می شود. صداهایی نظر اه ه ه ه ، ممممم ، اوووو تولید می کند. افراد آشنا را می شناسد. به سمت صدایی که می شنود نگاه می کند.

۴ تا ۶ ماهگی

می خندد. به حالات چهره شما واکنش نشان می دهد. ( وقتی خود را خوشحال نشان می دهد واکنش نشان می دهد) به وسایل مورد علاقه اش توجه می کند و با با نگاه کردن آنها را ردیابی می کند. به وسایل صداساز واکنش نشان می دهد. در طول بازی کردن با دهانش صداسازی می کند. صداسازی ها متنوع تری را تولید می کند و صداهایی متفاوتی با ترکیب واکه { آ ، ای ، او ، اْ و.. ) و همخوان { پ ، ب ، د ، ت و..} ایجاد می کند. هجایی شبیه اگو ، دااا ، اووم

۷ تا ۹ ماهگی

وقتی اسمش را صدا می زنید به شما نگاه می کند. وقتی می گویید نه ، برای لحظه ای می ایستد. صداسازی طولانی تری، مرکب از صداها و واج ها را تولید می کند.{ مثل ماماماماما ، بابابابابا ، دادادادادادا } وقتی کسی ناراحت است بصورت عاشقانه به او نگاه می کند. دستانش را به نشانه اینکه او را بلند کنید، بالا می برد. نام برخی از اشیا و افراد را می شناسد. ( درک می کند) وقتی وسایلی را که نمی خواهد می بیند، خودش را به عقب می برد.

۱۰ تا ۱۲ ماهگی

در ده ماهگی، برای اشیا درخواست می کند. به وسایل و افراد اشاره می کند، بای بای می کند و آنها را به شما نشان می دهد یا به شما می دهد. ژست ها را تقلید می کند و نشان می دهد. بخصوص در تعاملات یا بازی ها ، ژست های شبیه بوس فرستادن و.. را می فرستد. تلاش می کند تا صداهایی که شما بیان می کنید را تقلید کند. از رقصیدن لذت می برد. به کلمات و جملات ساده مثل { به مامان نگاه کن } ، { بای بای کن} پاسخ می دهد. یک یا دو کلمه مثل بابا ، ماما ، نه و.. بیان می کند.

با توجه به جدول فوق و سن فرزندتان می توانید انتظارات را برای فرزندتان مشخص کنید. این جدول به شما کمک می کند تا بتوانید زودتر نیاز فرزندتان را مشخص کنید.

برخی از والدین ممکن است، پس از دیدن این جدول دچار بی خیالی و انکار بشوند. در مقابل برخی ممکن است دچار استرس زیاد شوند. هر دو اشتباه است. این جدول به عنوان یک راهنما است و به ما کمک می کند تا به فرزندمان کمک کنیم تا هر مهارت را بدست بیاورد.

نوشته پیشنهادی : گفتاردرمانی کودک یک ساله

تمرینات گفتار درمانی کودک یک ساله

در ادامه تمرینانی برای کمک به گفتار درمانی کودک یکساله برای شما نوشته ایم.

تمریناتی برای گفتار درمانی کودک یکساله
هر دو جلوی آینه قرار بگیرید و شروع به صداسازی های رفت و برگشتی کنید. در ابتدا شما صداها یا حرکاتی که فرزندتان تولید می کند را تقلید کنید و سپس به مرور از او انتظار تقلید داشته باشید. اگر فرزندتان صداسازی های شما را تقلید نکرد می تواند تقلید حرکات ساده تر شروع کنید. تقلید دست زدن ، بالا بردن دست ها ، لبخند زدن ، فوت کردن ساده تر از صداسازی است. به مرور از تقلید این حرکات به تقلید صداسازی و در نهایت تقلید کلمات بروید.
به شنوایی فرزندتان توجه داشته باشید. ببنید آیا متوجه صداهای اطراف می شود؟. یا وقتی صحبت می کنید به شما نگاه می کند؟. یکی از علائم عفونت گوش می تواند گرفتن گوش ها و گریه کردن باشد. اگر این رفتار را دیدید، حتما برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
به تلاش های ارتباطی فرزندتان توجه کنید. ببیند برای درخواست کردن یا جلب توجه کردن از چه شیوه ای استفاده می کند. آن روش را ببینید و به او سریع پاسخ دهید. برای نمونه اگر او شروع به صداسازی می کند، به آنها نگاه کنید. با آنها صحبت کنید. تلاش کنید که صداهایی که تولید می کند را تقلید کنید.
با صورتتان شکلک های خنده دار ایجاد کنید. وقتی او از شما تقلید می کند به او بخندید. این کار به ظاهر ساده ، توجه فرزندتان را به صورت و دهان شما بیشتر می کند.
در مورد کارهای روزمره ای که انجام می دهید، با فرزندتان صحبت کنید. می بیند که خیلی ساده بدون آنکه لازم باشد، زمان اختصاصی برای فرزندتان در نظر بگیرید، می توانید به حرف زدن او کمک کنید. فقط کافی است که با او در مورد کارهایی که می کنید صحبت کنید. مثلا گفتگو شما در حین غذا درست کردن می تواند چنین باشد: { من در حال سالاد درست کردن هستم. اینجا می خوام گوجه ها رو بشورم. باید آب رو باز کنم. حالا یک گوجه بر می دارم. چه گوجه بزرگی.. …} در مورد جاهایی که می روید صحبت کنید: دارم می رم آشپزخونه در مورد چیزهایی که می بینید صحبت کنید. او چه توپ بزرگی اینجا است. در مورد صداهایی که می شنوید صحبت کنید: گوش کن صدای ماشین است. ماشین میگه بیپ بیپ
یکی از بهترین تمرینات گفتاردرمانی کودک یک ساله می تواند تمرین بیان صدای حیوانات باشد. هر روز صدای یک حیوان را به او آموزش دهید. برای شروع می توانید صدای گاو : ماااا ماااا ، صدای جوجه : جو جو ، صدای اسب ، صدای سگ ، صدای گربه را به او آموزش دهید.
برای او شعر بخوانید. شعرها به دلیل ریتم و آهنگی که دارند زودتر در ذهن کودکان ثبت می شوند. یکی از شعر های کودکانه ای که می توانید برای گفتار درمانی کودک یکساله بخوانید شعر : چشم چشم دو ابرو ، دماغ دهن یک گردو است. همزمان با خواندن این شعر می توانید بر روی صورت خودتون و صورت فرزندتان به آرامی با انگشت بزنید.
کتاب داستان برای او بخوانید. شاید برای تان عجیب باشد اما تحقیقات ثابت کرده اند، حتی در سنین نوزادی، خواندن کتاب داستان ، به گفتار کودکان کمک می کند. بنابراین توصیه می کنیم که از سنین نوزادی برای فرزندتان قصه های کودکانه ، بخوانید. بهتر است در شروع از کتاب داستان های مصور ، استفاده کنید. همینطور جهت جلوگیری از پاره شدن ، می توانید کتاب های حمام که ضخیم تر هستند را انتخاب کنید.
به فرزندتان یاد بدهید تا حرکات شما را تقلید کند. حرکاتی مثل دست زدن ، بالا بردن دست ها ، بای بای کردن ، بوس فرستادن .

نوشته پیشنهادی : روش های آموزش حرف آوردن نوزاد

بازیهای گفتاردرمانی کودکان یک ساله

بعنوان یک مادر یا پدر، باید بدانید که شما می توانید هر فعالیتی را در خانه، تبدیل به یک بازی سرگرم کننده کنید. بچه ها ،‌ بخصوص بچه های زیر یکسال ، سخت گیر نیستند و با ساده ترین حرکات هم سرگرم می شوند.

بازی دالی موشه

اگر چه اکثر ما اسم این بازی را بارها شنیده ایم، اما بسیاری از ما چندان از معجزه این بازی آگاه نیستم. بازی دالی موشه یک بازی بسیار موثر برای رشد مهارتهای پیش کلامی است.

در این بازی مادر صورت خود را با استفاده پتو یا دستانش از دید فرزندش مخفی می کند. سپس زمانی که مخفی است می گوید دالی و زمانی که مانع یا دستانش را برداشت می گوید موشه

به مرور که این بازی را با فرزندتان انجام می دهید چنین نتایجی را خواهید دید :

• افزایش توجه
• افزایش تماس چشمی
• افزایش توجه کودک به دهان و چهره مادر

بعنوان یک گفتار درمانگر کودک از شما می خواهم که ساده از کنار این بازی رد نشوید و حتما این بازی را بصورت مستمر با فرزندتان انجام دهید.

بازی گذاشتن و برداشتن

یکی از مورد علاقه ترین بازیهای گفتاردرمانی کودکان یکساله بازی { گذاشتن و برداشتن } است. بسیاری از بچه ها در این سن عاشق این هستند که وسایل را در سبد ، کیف یا جعبه ای بگذارند و سپس آنها را بردارند.

نحوه اجرای این بازی به این شکل است که شما وسایلی را انتخاب می کنید ، جلوی فرزندتان قرار می دهید و با او کمک او وسایل در یک جعبه یا کیسه قرار می دهید و سپس آنها را بر می دارید.

شما از این طریق این بازی می توانید کلمات مختلف را به فرزندتان آموزش بدهید. فقط کافی است که ۵ وسیله انتخاب کنید و هربار که یکی از وسایل را بر می دارید اسم آن را بیان کنید.

مثلا اگر می خواهید کلمه قاشق را به فرزندتان آموزش بدهید. می توانید قاشق را از ظرفشویی بر دارید و بگویید قاشق ، سپس قاشق را در درون قابلمه پرت کنید. شاید برایتان در اوایل انجام این بازی عجیب یا کمی خسته کننده باشد، اما قطعا با استمرار در انجام آن خواهید دید که فرزندتان علاقمند خواهد شد.

می توانید از یک کارتن مقوایی استفاده کنید. در این صورت ۵ عروسک حیوانات را انتخاب کنید و سعی کنید که قبل از آنکه هر عروسک را بر می دارید، صدای آن را تولید کنید. مثلا می توانید بگویید:

{
ماااا مااااا
صدای چی بود؟
بیا بیرون ، بیا بیرون
( در این زمان گاو را بردارید ) نگاه گاااو !
گاو کجا میره ؟
گاو میره توی جعبه
خداحافظ گاو ( عروسک گاو را در جعبه بگذارید)
}

توصیه ما این است که هربار فقط پنج کلمه را آموزش بدهید. برای اینکه این بازی را بتوانید مکررا انجام دهید، از تایمر گوشی خود استفاده کنید. تایمر را روی پنج دقیقه تنظیم کنید و سعی کنید تا زمانی که تایمر زنگ می خورد آن ۵ واژه را به شکل ها و بهانه های مختلف تکرار کنید.

نوشته پیشنهادی : بهترین اسباب بازی های گفتاری

بازی سبد لباسشویی

زمانی که لباس های درون سبد را می خواهید به درون لباسشویی بیندازید. یک فرصت بسیار عالی برای شما مهیا شده تا بتوانید برخی از کلمات را بصورت کاملا طبیعی، بارها و بارها تکرار کنید.

قطعا در سبد ، چندین پیراهن ، جوراب ، شلوار و.. وجود دارد. هربار که می خواهید جوراب های خود را به درون لباسشویی بیاندازید بگویید:

{
جوراب مامان ، جوراب مامان بای بای ، جوراب مامان برو تو

جوراب بابا ، جوراب بابا بو میده ، پیف پیف !! ، جوراب بابا ، بای بای ، جوراب بابا برو تو

}

به یاد داشته باشید که بچه ها ، عاشق کارهای تکراری هستند. در این بازی که به شما معرفی کردیم یک روند بسیار تکرار می شود و به همین دلیل اکثر بچه ها این بازی را دوست دارند.

بازی حلقه هوش

یکی از بازیهای گفتاری برای کودکان زیر یک سال بازی حلقه هوش است. این بازی علاوه بر گفتار برای پرورش مهارتهای حسی ، حرکتی و شناختی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.در ادامه نحوه اجرای این بازی برای اهداف گفتاری زیر به تفکیک خواهید دید:

• آموزش مهارت نوبت گیری

• آموزش صداسازی

آموزش مهارت نوبت گیری با استفاده از بازی حلقه هوش

مهارت نوبت گیری یک مهارت پیش کلامی و ضروری برای رشد گفتار است. کودک با استفاده از این مهارت ، می داند که در زمانیکه مادر یا پدر صحبت می کنند باید گوش دهد و بعد از آنها صحبت کند.( به نوبت )

در ابتدا تلاش کنید از طریق این بازی، مهارت نوبت گیری را به کودک آموزش بدهید. برای اینکار کافی است که مادر و کودک هر کدام به نوبت، یکی از حلقه ها را در محل خود قرار بدهند. مکالمه مادر در این زمان می تواند چنین باشد:

{
یکی من ( مادر به خودش اشاره می کند و حلقه را بر سر جای خود قرار می دهد)

یکی تو ( مادر به کودک اشاره می کند ) و منتظر می ماند تا فرزندش حلقه را سر جای خود قرار دهد. ( مادر می تواند به کودک کمک کند)

}

چندین بار به این شکل بازی را تکرار کنید تا فرزندتان با مفهوم نوبت گیری آشنا شود.

آموزش صداسازی با استفاده از بازی حلقه هوش :

همه کودکان قبل از بیان کلمه ، می بایست در صداسازی ها مهارت پیدا کنند. صداسازی به ترکیب همخوانها و واکه هایی گفته می شود که کودک بصورت بی هدف از طریق دهانش ایجاد می کند. برای نمونه بابابابابابووووووو

کودک با استفاده از صداسازی، به مرور تلفظ صداهای بیشتری را یاد می گیرد و مهارتهای گفتاری اش تقویت می شود.

بازی حلقه هوش را می توانید بعنوان یک بازی گفتاری برای افزایش صداسازی کودک یک ساله استفاده کنید. برای این منظور کافی است :

هر بار یکی از حلقه ها را بر دارید و نزدیک دهان خود قرار دهید و سپس یک صدای ساده را تولید کنید. مثلا بگویید { پا} . سپس حلقه را بر سر جای خودش قرار بدهید.

به مرور که بدین شکل بازی را انجام دادید به سراغ کودک هم بروید. هربار که نوبت فرزندتان شد به او آموزش بدهید که رفتار شما را همانند شما تکرار کند. حلقه را بردارد و به نزدیک دهان خودش ببرد و سپس منتظر بمانید که چیزی بگویید.

ممکن است کودک در مراحل اول چیزی نگوید، لطفا به او سخت نگیرید. حلقه را به سمت دهان خود ببرید و خودتان به او الگو بدهید. در مراحل اول با کوچک ترین تلاش ، فرزندتان را تشویق کنید.

اگر کمی صبور باشید خواهید دید که به مرور میزان صداسازی های فرزندتان افزایش پیدا خواهد.

گفتار درمانی کودک ۱۸ ماهه با تاخیر کلامی

قبل از اینکه بازیهای کلامی و تمرینات گفتار درمانی کودک ۱۸ ماهه یا یک سال و نیمه، را به شما معرفی کنیم. لازم است بگوییم که در این سن ما از نظر ارتباطی و کلامی چه انتظاری باید از فرزندمان داشته باشیم :

در ۱۳ تا ۱۸ ماهگی کودک از نظر گفتاری چه توانایی باید داشته باشد؟
وقتی از او { سوالات با کلمه پرسشی کجا } را بپرسید برای یافتنش به اطراف نگاه می کند. مثلا اگر بپرسید { توپ کجاست ؟}. به اطراف نگاه می کند.
تقاضاهای کلامی که از او دارید را انجام می دهد. مثلا اگر از او بخواهید { توپ را بده } یا { بابا رو بغل کن} یا { کفش هات رو بپوش} یا { چشمهات رو نشون بده } می تواند آنها را انجام بدهد.
برای درخواست کردن چیزی یا دونستن در مورد چیزی ، به سمت آن اشاره می کند. برای نمونه اگر صدای تلفن را بشنود به سمت آن اشاره می کند.
ژست بله یا خیر را با تکان دادن سر اجرا می کند. برای نمونه اگر به او بگویید: آب می خوری ؟ سرش را به نشانه بله به سمت پایین تکان می دهد.
اسامی وسایلی که دوست دارد ( مثل ماشین ، عروسک ، توپ …) یا اشخاصی که با آنها زندگی می کند ( مثل داداش ، بابا و..) را می شناسد و آنها را نام می برد. همینطور یکسری از افعال ساده را نیز درک و بیان می کند.
یک یا چند مورد از اعضای بدنش را می شناسد. اگر به او بگویید {چشم هات رو نشون بده }، چشمانش را نشان می دهد.
یکسری از ژست ها را زمانیکه بسیار خوشحال است، استفاده می کند مثل : دست زدن یا نشان دادن کف دست. همینطور وقتی می خواهد جلب توجه کند ، زبانش را بیرون می آورد یا شکلک های بامزه ای از خود نشان می دهد.
ترکیب های متنوع و طولانی از صداسازی ها و هجاها را بیان می کند. گاهی والدین حس می کنند که انگار به یک زبان دیگر سخنرانی می کند، در این بین ممکن است چند کلمه واقعی هم بگوید.

به جدول فوق نگاه کنید و با در نظر گرفتن مهارتهای فرزندتان، بررسی کنید که آیا فرزندتان برای رشد گفتارش نیاز به گفتاردرمانی کودکان دارد یا خیر. اگر در یک یا چند مهارت نیاز به کمک داشت، بدون اینکه نگران باشید. تمریناتی که در ادامه ذکر می کنیم را با او در خانه انجام دهید.

نوشته پیشنهادی : چه چیزی باعث زود حرف زدن کودک می شود؟

تمرینات گفتار درمانی در خانه کودک یک ساله و نیمه

چه تمریناتی را در خانه برای رشد حرف زدن کودک ۱۸ ماهه انجام دهیم ؟
در مورد صداهایی که می شنوید، با فرزندتان صحبت کنید. در اینصورت مکالمه شما شما می تواند چنین باشد: { گوش کن صدای ساعته تیک تیک تیک .. صدای ماشین میاد بیپ بیپ بیپ .. صدای گوشی اومد درین درین درین… صدای چی بود هاپو بود، هاپو میگه هاپ هاپ هاپ } با استفاده از این فعالیت ساده به صداسازی های فرزندتان کمک خواهید کرد. هرچه قدر صداسازی های فرزندتان بیشتر و متنوع تر شود، آمادگی او برای بیان کلمات بیشتر خواهد شد.
وقتی فرزندتان صداسازی می کند، سعی کنید با دقت از بین صداسازی های او یک کلمه شکار کنید!. مثلا ممکن است فرزندتان در حین صداسازی چنین بگوید : تتا تبتا تیتا تباب…. به محض اینکه واژه {تباب} را شنیدید شما در پاسخ بگویید { کباب ؟ } { کباب می خوای؟ }. با این کار به صداسازی های بی هدف او معنا می دهید. در این مورد زیاده روی نکنید و منتظر باشید تا دوباره صداسازی کند و هربار که تباب را شنیدید دوباره آن را بگویید.
یکی از فعالیت های لذت بخش برای کودکان ، حمام کردن است. در طول حمام کردن فرزندتان، انواع صداهای مختلف را با او تمرین کنید. مثلا با شامپو، حباب ایجاد کنید. در حین حباب سازی می توانید بگویید: { پا پا پا } سعی کنید حباب ها را در محیط پرت کنید. همینطور، می توانید دست خود بر آب بزنید و همزمان { تا ،تا تا } بگویید. در حین حمام کردن، میزان یادگیری فرزندتان بسیار بالا است. بنابراین می توانید، در مورد اندامهای بدن فرزندتان صحبت کنید. مثلا بگویید: { دست دستت رو بشورم موهات رو تمییز کنیم … } بدین ترتیب چه در حین شستن ، چه در حین آب کشی و چه در حین خشک کردن می توانید، بارها و بارها اسم اعضای بدن فرزندتان را نام ببرید.
از خانه بیرون بروید. پیاده روی کنید و در مورد چیزهایی که می بینید، با فرزندتان صحبت کنید. این پیاده روی، ممکن است با در آغوش گرفتن فرزندتان همراه باشد، یا از طریق کالسکه باشد. هر چه باشد، باید بدانید که این یک فعالیت بسیار لذت بخش و مهم است. در طول پیاده روی بایستید. مکث کنید در مورد چیزهایی که می بینید با فرزندتان صحبت کنید. در این صورت مکالمه شما، می تواند چنین باشد: به سمت پرنده اشاره کنید و بگویید { دارم پرنده می بینم ، پرنده کوچولو ، اونجاست ، اونجا ما رو نگاه می کنه ، پرنده رفت ، پرواز کرد} به سمت سگ اشاره کنید و بگویید { دارم هاپو می بینیم . هاپو بزرگ ، هاپو بپر بپر می کنه ، هاپو چی می گه ؟ ، هاپو می گه هاپ هاپ }
در قالب بازی تقاضاهای دو مرحله ای را به او بدهید: { جوراب رو بگیر و بگذار توی کمد } توجه داشته باشید که تقاضاها، باید جنبه سرگرم کننده داشته باشند. بدین معنا که فرزندتان به انجام آنها علاقمند باشد. برای علاقمند کردن فرزندتان، می توانید هربار که آن کار انجام داد، به او پاداش بدهید. همینطور تقاضاهای شما باید معنا دار و هدف دار باشد. برای نمونه وقتی می گوییم {جوراب را بگیر و بگذار در کمد } در حال ارائه یک تقاضای هدفمند هستیم. در مقابل اگر بخواهیم صرفا دستور بدهیم، فرزندمان رشد چندانی نخواهد کرد.
از جملات کوتاه و ساده، استفاده کنید تا فرزندتان بعد از شما تکرار کند. هر چه قدر طول جملات شما، کوتاه تر و ساده تر باشد، فرزندتان راحت تر می تواند آنها را در گفتار خودش بکار ببرد. برای نمونه بجای اینکه بگویید { من می خواهم دستهای کثیفم رو بشورم تا تمییز بشن و غذاهای خوشمزه برات بپزم } می توانید به این شکل همین موارد را بگویید: { می خوام دستهام رو بشورم. دستهام کثیف شده اند. دستهام باید تمییز بشن ، می خوام غذا برات بپزم}.
به چیزهایی که فرزندتان می گوید، یک کلمه اضافه کنید. نباید این اضافه کردن جنبه تذکر گونه داشته باشد. بلکه باید در تعامل با فرزندتان به شکل طبیعی بکار ببرید. مثلا اگر فرزندتان گفت { توپ} شما بگوید بله { توپ می خوای؟ } { الان توپ بزرگ رو بهت می دم } با این کار فرزندتان به مرور تشویق می شود تا جملات طولانی و همراه با جزئیات بیشتری را بیان کند.
هر روز برای فرزندتان داستان بخوانید. سعی کنید داستان های کوتاه ، تکراری و همراه با تصاویر بزرگ و جذاب را برای او بخوانید. در مورد چیزهایی که در داستان گفته می شود ، با فرزندتان صحبت کنید. بدنبال تصویر آن وسیله یا شی در محیط واقعی فرزندتان بگردید و در این باره با او صحبت کنید.
از فرزندتان بخواهید به چیزهایی که نام می برید اشاره کند. مثلا اسم اعضای بدن را نام ببرید و منتظر باشید تا به شما نشان دهد. یا اسم وسایل آشنا و مورد علاقه فرزندتان را نام ببرید و از او بخواهید که به آنها اشاره کند.
از فرزندتان بخواهید که اسم تصاویر و اشیا آشنا را نام ببرید. یک بار از او سوال بپرسید که این چیه ؟ ( زیاد روی نکنید فقط یکبار ) و سپس مکث کنید، چیزی نگویید و به او فرصت بدهید تا چیزی بگوید. وقتی تلاشی کرد، اسم آن را خودتان بگویید. هر روز به همین شکل، همین تمرین را انجام بدهید. یک روز سوپرایز خواهید شد که او اسم آن وسیله را نام می برد.

تمرینات و بازیهای گفتار درمانی کودک ۱۸ ماهه

در ادامه سعی کردیم، چند بازی و فعالیت ساده که مناسب کودک ۱۸ ماهه است را به شما معرفی کنیم. این فعالیت ها را در خانه انجام دهید، تا به رشد کلامی فرزندتان کمک کنید.

بازی کلاغ ها

من این بازی را بارها و بارها انجام دادم و می دانم که بسیاری از بچه ها، عاشق این بازی هستند. برای انجام این بازی کافی است که انگشتان خود را شبیه منقار یک کلاغ کنید. شروع به صحبت کردن با دستتان ( آقای کلاغ ) کنید.

طوری صحبت کنید که انگار واقعا در حال صحبت کردن با کلاغ هستید. با هم حرف بزنید. از او سوال بپرسید با او شوخی کنید، با دعوا کنید.

خواهید دید فرزندتان به مرور به او توجه بیشتری می کند و اگر مداومت کنید به مرور دوست دارد که با او صحبت کند.

در این صورت اجازه دهید تا کلاغ با فرزندتان صحبت کنید. در مورد کارهایی که فرزندتان می کند حرف بزنید.

قار قار منم منم کلاغ

قار قار اینجا کسی نیست ؟

سلاااام خوبی ؟

اسمت چیه

در طول این بازی کلاغ می تواند جاهای مختلف صورت شما را ببوسد ، در مورد اندامهای بدنتان صحبت کند. در مورد خوراکی ها صحبت کند و از این طریق به رشد کلامی فرزندتان کمک کند.

هم سطح فرزندتان بنشینید.

سعی کنید هنگام ارتباط با فرزندتان، هم سطح او بنشینید. به نحوی که هنگام حرف زدن در موقعیت چهره به چهره باشید. با این کار فرزندتان آسان تر دهان شما و نحوه تلفظ کلمات را می بیند. بیشتر به شما توجه می کند و تلاش بیشتری برای حرف زدن با شما می کند.

لطفا دقت داشته باشید که بچه ها از آنچه فکر می کنیم بسیار باهوش تر هستند. بنابراین زمانیکه در ارتباط با او هستید سعی کنید با توجه کامل به او نگاه کنید.

بسیار دیده ام که والدین هنگام حرف زدن با فرزندشان ، مشغول کار با گوشی ، پیام دادن یا کار دیگه هستند. در این حالت کودک سریع متوجه می شود و به مرور اشتیاقش برای ارتباط برقرار کردن با شما کمتر می شود.

نوشته پیشنهادی : سن حرف زدن کودک پسر

بازی با حباب ساز ها

حباب سازی ها یکی از اسباب بازی هایی هستند که به شدت، مورد علاقه کودکان می باشد. با استفاده از حباب سازها می توانید، اعضای بدن ، افعال و مفاهیم مختلف را به فرزندتان آموزش بدهید.

در ابتدا سعی کنید ، خودتان حباب را بسازید. سعی کنید سرعت خود در انجام این بازی کاهش دهید. به آرامی حباب ساز را نزدیک دهان خود قرار دهید. شروع کنید به شمارش ییییک دووووووو سههههه و سپس دهان خود را بصورت اغراق آمیز باد کنید و به آرامی شروع به فوت کردن و ساخت حباب ها کنید.

در مورد حباب ها با فرزندتان صحبت کنید. درباره اندازه آنها ، رنگ ها و محلی که برخورد می کنند. با این کار می توانید کلمات جدید زیادی به فرزندتان آموزش بدهید. نمونه ای از این گفتگو می تواند چنین باشد :

حباب اومد

حباب رو بگیییر

رفت بالا

برو برو برو بالاتر

حباب بای بای حباب رفت

حباب کجاست ؟

حباب نیست حباب بیااااا ، بیا من منتظرتم

همینطور می توانید هربار حباب ها را به یک اعضای بدن فرزندتان بزنید و درباره اسم آن عضو صحبت کنید. { حباب روی دستته ،‌دستت رو نگاه کن ، حباب اینجا ست ، حباب روی دماغته }

به مرور سعی کنید جای خود را عوض کنید و حباب ساز را به فرزندتان بدهید تا او شروع به ساختن حباب ها کند.

از زمان { غذا خوردن } غافل نشوید :

یکی از بهترین زمانها برای آموزش کلمات و جملات ، زمان غذا خوردن است. در این زمان سعی کنید به طرق مختلف کلمات و جملات مختلف را بیان کنید. فرصت های خوبی برای بیان کلمات دارید :

زمان سفره پهن کردن : وای گشنمه ، غذا بخوریم. سفره کجاست. سفره توی آشپزخونه است. بشقاب بیاریم. قاشق بیاریم.

آوردن غذا : چه غذای خوشمزه ای ، برنج بیاریم. آب بیاریم. سالاد بیاریم و…
غذا خوردن : من دارم سالاد می خورم. وای چقدر ترشه ، سالاد ترشی داریم و…

جمع کردن سفره : حالا سفره رو جمع کنیم. بشقاب رو جمع کنیم. قاشق من ، قاشق بابا ، قاشق داداش و..

گفتار درمانی کودک دو ساله با تاخیر کلامی

قبل از آنکه درباره تمرینات گفتار درمانی کودک ۲ ساله، بخوانیم. لازم است بگوییم که کودکان در ۱۸ تا ۲۴ ماهگی چه توانایی هایی دارند. در جدول زیر برخی از انتظارات کلامی که باید از این کودکان داشته باشیم را ذکر کرده ایم:

در ۱۹ تا ۲۴ ماهگی کودک از نظر گفتاری چه توانایی باید داشته باشد؟
حداقل ۵۰ کلمه بیانی دارد. این واژگان را بخوبی درک می کند. در موقعیت ها روزمره آنها را استفاده می کند و هر زمان که لازم باشد آنها را بکار می برد. این واژگان متنوع هستند و ترکیبی از اسامی ، افعال ، خوراکی ها ، اسباب بازیها ، اعضای بدن و.. هستند. واژگان ابتدایی کودک معمولا همراه با خطای تلفظی است. بدین معنا که وضوح آنها کم است. مثلا ممکن است به توپ بگوید { تو } این طبیعی است. دقت داشته باشید که کودک خود این واژگان را استفاده می کند و لازم نیست که حتما از قبل مادر به او بگوید بعد از بگو یا به او الگو بدهد.
دو یا چند کلمه را کنار هم قرار میدهد و چیزی شبیه به عبارت های ساده، بیان می کند. برای نمونه می گوید : توپ بابا ، توپ نیس ، بابا توپ من و..
اگر دو تقاضا از او کنیم، آنها را به ترتیب انجام می دهد. مثلا اگر به او بگویید { لیوان رو از روی میز بردار بده به عمو} این دو را انجام میدهد.
از واژگان بیان کننده مالکیت نظیر : من ، ماله منه ، مال توه استفاده می کند. مثلا اگر توپ اش را بردارید و بگویید این توپ کیه ، جواب می دهد: ماله منه
زمانی که از دیگران کمک بخواهد از کلمات استفاده می کند. مثلا اگر نتواند درب چیزی را باز کند می گوید مامان ، مامان باز

به جدول فوق توجه کنید. ببیند آیا فرزند شما، توانایی انجام این مهارت های کلامی را دارد؟ نداشتن یک یا چند مهارت از جدول فوق به معنا نیست که فرزند شما مشکل جدی دارد. بلکه به این معنا که لازم است زودتر اقدامی انجام دهید.

برای کمک به رشد مهارتهای ارتباطی و کلامی فرزندتان، می توانید یکی از راهکارهای زیر را امتحان کنید :

چه تمریناتی را در خانه برای رشد حرف زدن کودک ۲۴ ماهه یا دوساله انجام دهیم ؟
سعی کنید درخواست ها فرزندتان را افزایش کنید. هر چه تعداد درخواست های فرزندتان بیشتر شود، به همان اندازه تجربه های ارتباطی او بیشتر می شود. در دل این تجربه های ارتباطی است که فرزندتان کلمات و جملات مختلف را یاد می گیرد. برای نمونه اگر وسایل مورد علاقه فرزندتان جایی باشند که نتواند آنها را به تنهایی بردارد و به کمک شما نیاز داشته باشد. درخواست های او بیشتر می شود. این نیاز باعث می شود تا به سمت شما بیاید از شما درخواست کند. ممکن است درخواست فرزند شما از طریق اشاره ، ژست یا کلمه باشد. نگران نباشید به مرور که درخواست هایش بیشتر شود، مهارت های او بیشتر می شود و می تواند یک گام به جلو برود.
زمان تلویزیون و گوشی را کم کنید. تلویزیون و گوشی، نه تنها به گفتاردرمانی کودک دو ساله کمکی نمی کند، بلکه می تواند باعث تاخیر کلامی شود. زمانیکه کودکان تلویزیون می بینند صرفا شنونده هستند. اگر نتوانستید تایم تلویزیون و گوشی فرزندتان را محدود کنید. می توان در هنگام تماشا کردن تلویزیون، در کنار او بنشینید. در مورد چیزهایی که در تلویزیون پخش می شود با فرزندتان صحبت کند. در این صورت احتمالا بتوانید این زمان را با ارزش تر کنید.
سلام کردن و خداحافظی کردن را به فرزندتان آموزش بدهید. هر بار که از اتاق بیرون می روید، بگویید خداحافظ( با دستان خود بای بای کنید) و چند دقیقه بعد که به اتاقش وارد می شوید با در زدن توجه فرزندتان را به خودتان جلب کنید و سپس دست خود را به نشانه سلام کردن بالا ببرید و بگویید سلااااام سلام کردن به فرزندتان کمک می کند تا با افراد بیشتری ارتباط برقرار کند. سلام کردن به مهارت دوست یابی فرزندتان کمک می کند. همه اینها تجربه ارتباطی فرزندتان را بالا می برد.
هر چیزی را که می خواهید به فرزندتان آموزش دهید سعی کنید آن شی را نزدیک دهانتان بیاورید و سپس اسم آن کلمه را بگویید. با این کار هنگام گفتن کلمات توجه او به دهان شما بیشتر خواهد بود.
در مورد فعالیتهای رومزه با فرزندتان صحبت کنید. مثلا هنگامیکه می خواهید لباس تنش کنید، در مورد کارهایی که انجام می دهید صحبت کنید. جملات شما در این فعالیتها می تواند چنین باشد : {دارم لباس هات رو می پوشم اول شلوار بپوشیم. پات رو بالا بیار آفرین حالا شلوار رو بپوشیم این پات رو هم بالا بیار مواظب باش نیفتی !! } در حین این فعالیت می توانید بصورت عامدانه اشتباه کنید. مثلا جوراب را در دستانش کنید. سپس صبر کنید و منتظر عکس العمل فرزندتان شوید. با این کار فرزندتان برای گفتن کلمات انگیزه بیشتری پیدا می کند و احتمالا چیزی بگوید.
از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید. در دو سالگی، بچه ها قادر هستند که جملات دو و سه کلمه ای را بیان کنند. ساخت جملات یک مرحله مهم در گفتار است. برای اینکه فرزندتان به بیان جملات برسد، مهم است که ابتدا الگوی خوبی دریافت کند. بنابراین سعی کنید در طول صحبت با فرزندتان، از جملات کوتاه استفاده کنید. این جملات را اگر به شکل آهنگین بیان کنید، فرزندتان بهتر می تواند آنها را بعدا پردازش و تقلید کنید.
اگر فرزندتان علاقه زیادی به بازی کردن با شما ندارد، می توانید در نقش گزارشگر وارد شوید. برای اینکار فقط کافی هست که مثل یک گزارشگر فوتبال، کارهایی که فرزندتان می کند را گزارش کنید. در این صورت گزارش شما می تواند چنین باشد : {اینجا عروسک رو برداشتی عروسک میگه سلام می خوای عروسک رو بوس کنی عروسک رو بووس می کنی حالا عروسک رو گذاشتی رو میز عروسک میگه خداحافظ}
هر روز برای فرزندتان داستان بخوانید. به خصوص آخر شب ، زمان مناسبی برای داستان خواندن است. سعی کنید داستان های کوتاه ، تکراری و همراه با تصاویر بزرگ و جذاب برای او بخوانید. بچه ها عاشق داستان های تکراری هستند. در مورد چیزهایی که در داستان گفته می شود و با فرزندتان صحبت کنید. به دنبال تصویر آن وسیله یا شی در محیط واقعی فرزندتان بگردید و در این باره با او صحبت کنید. یکی از کتاب داستان هایی که برای کودکان دو ساله می تواند مفید باشد، سری داستان های { می می نی} است. این داستان ها بصورت شعر هستند. شما می توانید بجای شعرها خودتان با توجه به سطح زبانی فرزندتان داستان ها را تعریف کنید.
از ژست ها در گفتار خود استفاده کنید. ژست ها حرکاتی است که ما از طریق دست یا چهره برای بیان مقصود خودمان استفاده می کنیم. تحقیقات مختلف نشان دادن آموزش ژست می تواند به رشد کلامی و ساخت جمله کمک کند. در ادامه لیستی از ژست هایی که می توانید در این سن با فرزند خود تمرین کنید را می بینید: { بوس فرستادن تکان دادن سر به نشانه بله/ خیر بای بای کردن به نشانه خداحافظی نشان دادن کف دست به نشانه وایسا اشاره کردن به بالا به نشانه بالا ژست بده ژست بیا ژست بشین ژست آب خوردن }
پرحرفی نکنید. والدینی که زیاد حرف می زنند، فرصت کمی به فرزندشان برای صحبت کردن و بیان کلمات می دهند. سعی کنید تایم زیادی کنار فرزندتان باشید، اما در این تایم زمانهایی برای پاسخ دادن و نظر دادن به فرزندتان بدهید. برای این کار فقط لازم است که هر بار که جمله ای می گویید، مکث کنید و منتظر پاسخ فرزندتان باشید. در آغار ممکن است فرزند شما چیزی نگوید. اما این مکث به او کمک می کند تا جملات شما را پردازش کند و به مرور یاد می گیرد که در زمانها باید چیزی بگوید.

بازیهایی گفتار درمانی برای کودک ۲ ساله :

گفتیم که بهترین بستر برای آموزش کلمات و جملات ، بازی ها هستند. هر چقدر تمرینات و فعالیت های شما به سمت بازی برود توجه و یادگیری فرزندتان بیشتر می شود.

برای انجام بازی ها سخت نگیرید. بیشتر بچه ها به ساده ترین بازی ها هم راضی هستند!. در ادامه چند بازی بسیار ساده را به شما معرفی کردیم که آنها برای حرف زدن و گفتار درمانی کودکان بخصوص کودک ۲ ساله کمک کننده است.

نوشته پیشنهادی : گفتار درمانی کودک ۲ ساله

بازی تلفن بازی برای کودک دو ساله

می توانید این بازی را از طریق گوشی همراه یا تلفن های اسباب بازی، انجام دهید. اگر می خواهید این بازی را از طریق تلفن همراه انجام بدهید، توصیه می کنیم که گوشی را خاموش کنید که کودک تمرکز کافی را داشته باشد.

یک گوشی را خودتان بردارید و یک گوشی را به فرزندتان بدهید. اگر فقط یک گوشی دارید می توانید یک شی مثل گوشی برای خودتان بر دارید و وانمود کنید که تلفن همراه است.

قاعده این بازی به این شکل است که هربار، یک نفر باید صحبت کند. در ابتدا بهتر است از کلمات ساده، که برای فرزندتان بیانش ساده است، استفاده کنید. با این کار اعتماد به نفس فرزندتان برای انجام بازی ها بیشتر می شود.

در ادامه سعی کنید عبارت های ساده را در طول مکالمه تان بکار ببرید. موضوع صحبت شما می تواند وسایلی باشد که هر کدامتان دارید. مکالمه شما می توانید چنین باشد:

من گوشی دارم

من دست دارم

من کلاه دارم

من ساعت دارم

من خوابم میاد

من ناراحتم

من ساعت ندارم

هدف از بازی فوق در اینجا آموزش ضمیر { من } بوده است. شما می توانید با تغییر موضوع گفتگو، کلمات و جملات متنوع تری را آموزش دهید.

همینطور می توانید با تغییر محلی که در حال صحبت کردن هستید، به بازی تان هیجان بیشتری بدهید. مثلا در حین مکالمه، می توانید از فرزندتان فاصله بگیرید، در این صورت لازم است بلندتر حرف بزنید. می توانید از خانه بیرون بروید !! می توانید در حمام تماس تلفنی داشته باشید. لطفا امتحان کنید!

بازی با عروسک برای گفتار کودک ۲۴ ماهه

یکی از جذاب ترین بازی ها که من در دوره های آموزش خانواده محور خود توصیه می کنم. بازی با عروسک است. عروسک ها شبیه ما انسان ها هستند، بنابراین می توانند الگوی خوبی برای بسیاری از کودکان باشید.

در ابتدا لازم است که خودتان به تنهایی با عروسک بازی کنید. در این صورت وانمود کنید که با یک انسان واقعی در حال صحبت هستید. می توانید به عروسک بگویید : نی نی !

در این صورت به نی نی دستور بدهید که چه کارهایی انجام دهد. مکالمه شما در طول عروسک بازی می تواند چنین باشد :

نی نی بیا

نی نی با تو هستم!

نی نی ! نی نی !!!!

بیا دیگه کارت دارم

بیا بیا بیا ( نی نی کمی لج باز است و به ارامی به سمت شما می آید )

نی نی سلام

نی نی اینجا بشین

می خوام برات چایی بیارم ( وانمود کنید که نی نی در حال چای خوردن است )

…

در طول این بازی ممکن است نی نی با شما مخالفت کند!. شما با نی نی دعوا کنید!. نی نی ممکن است بیفتد ، ممکن است خوابش ببرد. با این کار ها می توانید توجه فرزندتان را جلب کنید تا ارام ارام این بازی برایش جذاب شود.

به مرور که فرزندتان علاقه مند شد، می توانید نی نی را شما بگیرید و از فرزندتان بخواهید تا او به نی نی دستور بدهد.

بازی تقلید کردن برای کودکان سخت ارتباط دو ساله

این بازی می تواند برای کودکانیکه تمایل زیادی به بازی کردن با دیگران ندارند مفید باشد. مطابق این بازی شما دقیقا همان کاری را که فرزندتان در بازی می کند را تقلید می کنید.

مثلا اگر می بینید که فرزندتان با لگوها بازی می کند. شما هم چند لوگو بردارید و با فاصله از او، شروع به بازی کنید. به مرور سعی کنید حرکات فرزندتان را تقلید کنید و دقیقا همان کاری را که با لوگو ها انجام می دهد، شما هم انجام دهید.

در حین بازی کردن، سعی کنید به کارهای خود کلمه و جمله اضافه کنید. در مورد کارهاییکه می کنید، صحبت کنید. اگر در حین بازی کردن، دیدید فرزندتان به شما توجه می کند می توانید آرام آرام به سمت او بروید.

هر چه توجه و علاقه فرزندتان بیشتر شد، نزدیکی شما به او باید بیشتر شود. به مرور سعی کنید وارد بازی او شوید. چند تا از لوگوهای خودتان را به او بدهید. سپس یک از لوگوهای او را بردارید.

همه این اقدامات می تواند به او کمک کند تا میزان توجه و همکاری اش در بازی بیشتر شود.

همانطور که خواندید، می توانید از طریق این بازی،‌ انواع کلمات و جملات جدید را به فرزندتان آموزش بدهید. در انجام این بازی باید صبور باشید. بارها شده این بازی را با کودکان سخت ارتباط انجام داده ام و به وضوح دیده ام که میزان توجه و همکاری آنها افزایش پیدا کرد.

در حین انجام این بازی وانمود کنید که برای خودتان بازی می کنید. در طول این بازی ، دائما به فرزندتان نگویید که به من نگاه کن. یا از او نخواهید که بعد از شما کلمات یا جملات را تکرار کند. به یکباره وارد بازی فرزندتان نشوید. همه اینها باعث فاصله گرفتن او از شما می شود.

این فرزندتان است که باید انتخاب کند چه زمانی وارد بازی با شما شود. بنابراین به زبان بدن او دقت کنید ، به سمت نگاه او توجه کنید. وقتی به شما نگاه کرد احتمالا تمایل او به بازی شما بیشتر شده است.

گفتار درمانی کودک سه ساله با تاخیر کلامی

قبل از اینکه تمرینات و بازیهای کلامی مناسب کودک سه ساله را معرفی کنیم. لازم است بدانیم که انتظارت کلامی ما در سن ۲ تا ۳ سالگی از کودکان چیست. در جدول زیر مهارتهای کلامی که کودکان در این سن بدست می آورند را مشاهده می کنید:

در ۲ تا ۳ سالگی کودک از نظر گفتاری چه توانایی باید داشته باشد؟
اکثر درخواست هایش را بصورت عبارت و جمله بیان می کند. اگر چه ممکن است در جملاتش، یک عبارت یا کلمه را چند بار تکرار کند تا بتواند جمله اش را کامل کند. برای نمونه می شنویم که می گویید: { من توپ من توپ رو شوت کردم} در این حالت کودک برای ساخت و یا کامل کردن جمله نیاز به فکر کردن و پیدا کردن واژه مناسب دارد.
با گفتن { به من نگاه کن } یا { منو ببین } سعی می کند که توجه شما را به خودش جلب کند.
وقتی از او بپرسید اسمش چیست ؟ اسم خودش را می گوید.
از نشانه جمع { ها } استفاده می کند. توپها رو می خوام. ماشینا اونجا هستند. پرندها رو ببین.
در مورد دلایل برخی از اتفاقات و رخدادها بحث می کند. مثلا می گوید: { وقتی دستهامون کثیف شده اونها رو می شوریم} { وقتهایی که هوا سرده کت می پوشیم} { وقتی مریضیم میریم دکتر }
نشانه های زمان حال و گذشته را در افعال بکار می برد. زمان حال : غذا می خورم ، نقاشی می کشم ، موهام رو شونه می کنم. زمان گذشته : دستهام رو شستم. در رو بستم. صدای بابا بود.
سوالاتی چرایی می پرسد. مثلا می پرسد: چرا مامان میره سرکار؟ چرا باید این رو بپوشم ؟ چرا برم مهدکودک؟ سوالات چگونگی می پرسد. مثلا می پرسد: چطور گاز رو روشن کنم؟ چطور اینترنت رو روشن کنم ؟
به سوالات کمی سخت تر پاسخ می دهد. سوالاتی نظیر : وقتی گرسنه مون است، باید چی کار کنیم ؟ وقتی مریض می شیم، باید چیکار کنیم ؟ کدوم یک از این لباس ها رو می تونیم بپوشیم ؟
صداهای { ب ، پ ، م ، و ، د ، ن } را در کلمات بدرستی تلفظ می کند.
صداهای نظیر { آ، ای ، او ، اَ ، اُ ، اِ } را در کلمات و جملات بدرستی بیان می کند.
تا ۷۰ درصد از صحبتش را افراد غریبه متوجه می شوند.

این جدول، توانایی کلامی کودکان بین سن ۲ تا ۳ ساله است. لازم است بدانیم که کودکان این مهارتها را یک شبه بدست نمی آورند.

بنابراین با مقایسه این شاخص ها با مهارت های کلامی فرزندتان به دنبال نقاط قابل بهبود او بگردید. چالش های او را پیدا کنید و سعی کنید براساس چالش هایی که دارد به گفتار درمانی کودک تان کمک کنید.

در ادامه برخی از فعالیتها و تمرینات را که برای گفتار درمانی کودکان ۳ ساله می توان انجام را برای شما آورده ایم. یک یا چند مورد از این فعالیت ها را انتخاب کنید و بر اساس آنها با فرزندتان در خانه تمرین کنید.

نوشته پیشنهادی : گفتار درمانی کودک ۳ ساله

چه تمریناتی را در خانه برای رشد حرف زدن کودک ۲۴ ماهه تا ۳۶ ماهه ( دو تا سه ساله ) انجام دهیم ؟
هنگامیکه با فرزندتان صحبت می کنید، از جملات کوتاه استفاده کنید.جملات شما می بایست از نظر طول و پیچیدگی مشابه ( یک پله جلوتر) جملات فرزندتان باشد. اگر فرزندتان غالبا درخواستهایش را بصورت جملات دو کلمه ای بیان می کند، شما سعی کنید در گفتار خود از جملات سه کلمه ای ( یک پله جلوتر) استفاده کنید. با این کار هم در سطح مناسب با فرزندتان صحبت می کنید، هم به او کمک می کنید تا به سوی جملات سه کلمه ای برود.
واضح حرف بزنید. نحوه بیان جملات توسط مادر یا پدر بشدت به رشد کلامی کودک می تواند تاثیر بگذارد. طبیعی است بچه ها از مادر و پدر خود الگو می گیرند. برای اینکه گفتار واضح تر داشته باشید. با اضافه کردن مکث ، سرعت گفتار خود را مناسب کنید. از ریتم و لحن اهنگین در گفتار خود استفاده کنید. بر روی کلمات جدید و مهم تاکید و تشدید اضافه کنید.
هر چی فرزندتان می گوید را با اضافه کردن یک کلمه تکرار کنید. مثلا اگر فرزندتان می گوید توپ قرمز ، شما یک کلمه به آن اضافه کنید و آن جمله را تکرار کنید. مثلا می توانید در این مورد بگویید { توپ قرمز بابا توپ قرمز بابا رو می خوای ؟ بیا توپ قرمز بابا رو بگیر. } در این مورد احتیاط کنید که لحن تان جنبه تذکر گونه نداشته باشد. کاملا طبیعی، گویی دارید صحبت فرزندتان را تایید می کنید از این تکنیک استفاده کنید.
هر آنچه از گفتار فرزندتان را متوجه نمی شوید را از او بخواهید که تکرار کند. طوری رفتار کنید که او بداند کلامش برای تان مهم است. بنابراین اگر متوجه درخواستش نشدید از او بخواهید چیزی که خواست را تکرار کند. روش بهتر این است که هر انچه را متوجه شدید بیان کنید و در مورد چیزی که متوجه نشدید، سوال بپرسید یا درخواست تکرار داشته باشید. مثلا اگر فرزندتان گفت { توپ قمرزی نیستش } می توانید بپرسید : کدوم توپ نیست ؟
به مکانهای مختلف بروید تا فرزندتان کلمات و جملات جدید را یاد بگیرید. تصمیم بگیرد حداقل هر هفته به یکی از این مکانها بروید. وقتی به این محل ها بروید، بصورت ناخودگاه لازم است که کلمات جدید و جملات جدید را بیان کنید. می توانید به مکانهای زیر بروید: فروشگاه ، میوه فروشی، آرایشگاه، هتل، موبایل فروشی ، خیاطی ، پوشاکی، کافی شاپ ، رستوران ، پارک، شهر بازی، نوشت افزاری ، فرودگاه ، نجاری ، بانک ، مدرسه، مهدکودک، دکتر
ٖشعر های کودکانه را به فرزندتان آموزش بدهید. یکی از شعرهای کودکانه می تواند،{ چشم چشم دو ابرو} باشد. شعرهای کودکانه کوتاه و قابل لمس با دنیای واقعی فرزندتان را انتخاب کنید. سعی کنید همزمان با شعر خواندن بپر بپر کنید ، آواز بخوانید و برقصید و بارها و بارها یک بیت را تکرار کنید.
سعی کنید به جملات فرزندتان صفات را اضافه کنید. با بکار بردن صفات ، جملات فرزندتان پخته تر می شود. برای اینکار خودتان در مورد هر چیزی که می خواهید بگویید یک صفت نیز اضافه کنید. مثلا بجای اینکه بگویید: مداد اینجاست. بگویید مداد کوچک یا قرمز اینجاست.
یکسری از وسایل را در یک کیسه قرار دهید و هر بار یکی از آنها در بیاورید. وقتی آن وسیله را بیرون آوردید، از فرزندتان بخواهید اسمش را بگوید. در مورد آن شی، سه سوال بپرسید: این سوال می تواند این چنین باشد : این چیه ؟ باهاش چیکار می کنیم ؟ مثل چیه ؟ برای نمونه اگر مداد را برداشتید جواب سوالات این چنین است. این مداد است. باهاش می نویسم. مداد مثل ماژیک است.
طبقه بندی اسامی را به فرزندتان آموزش بدهید. برای این کار می توانید از طبقات خوراکی ها ، حیوانات ، لباس ها و.. شروع کنید. لیستی از تصاویر مختلف را به فرزندتان نشان دهید و از او بخواهید که آن ها را دسته بندی کند. حیوانات را جدا کند. خوارکی ها را جدا کند. وسایل آشپزخونه را جدا کند. طبقه بندی از جهات مختلفی به رشد کلامی فرزندتان کمک می کند.
تصاویر مختلف مجله ها ، کتاب ها ، جعبه وسایل را با قیچی جدا کنید. با استفاده از آنها یک آلبوم خاطرات درست کنید و در مورد هر کدام با فرزندتان صحبت کنید. به این آلبوم می توانید برگ درختان ، پوست میوه ها ، دانه میوه ها و… اضافه کنید. در این صورت بهانه های بهتری برای گفتگو دارید.
گالری تصاویر گوشی خود را باز کنید و در مورد تصاویری که می بینید با فرزندتان صحبت کنید. از او بپرسید که این تصویر کجا گرفته شده است ؟ ما در حال انجام چه کاری بودیم ؟ بعدش چی شد ؟
در این سن بچه ها بازی های تخیلی یا وانمودی را دوست دارند. اگر فرزندتان پسر است، بازی تفنگ بازی را با فرزندتان انجام دهید و در طول این بازی بگویید که می خواهید چه کسانی را بزنید. وانمود کنید که در سنگر هستید و تیر خورده هستید. می بینید که این بازی فرصت بسیاری عالی برای گفتگو با فرزندتان است. اگر فرزندتان دختر است بازی مهمانی را با فرزندتان انجام دهید. یکسری از وسایل پذیرایی را به فرزندتان بدهید و وانمود که به مهمانی او رفته اید. با او سلام و احوالپرسی کنید از دستپخت فرزندتان تعریف کنید.
بجای اینکه سوالات بلی یا خیر از فرزندتان بپرسید، سوالات دو گزینه ای بپرسید. مثلا بجای اینکه از او بپرسید آب می خوری ؟ از او بپرسید آب می خوری یا شیر می خوری ؟ با همین تغییر ساده فرزندتان در پاسخ کلمات بیشتری را بیان می کند. همینطور در زمان انتخاب بازی، بجای اینکه بپرسید چه بازی می خوای کنی ؟ می تونید بپرسید می خوای نقاشی بکشی یا مهمانی بازی کنی ؟ اگر فرزندتان بصورت کوتاه پاسخ داد توصیه می کنیم خودتان پاسخ مورد نظر بصورت کامل بگویید مثلا می توانید بگویید آهان می خوای نقاشی بکشی.

بازیهای گفتاری برای کودک ۲ تا ۳ ساله

بازی فروشندگی

در حال به روزرسانی این نوشته هستیم

بازی خمیر بازی

در حال به روزرسانی این نوشته هستیم

بازی راه وسایل ( پیج )

در حال به روزرسانی این نوشته هستیم

گفتار درمانی کودک چهار ساله با تاخیر کلامی

قبل از اینکه تمرینات گفتاردرمانی کودکان ۴ ساله را به شما معرفی کنیم لازم با نگاه به جدول زیر سطح گفتاری فرزندمان را مشخص کنیم. کودک سه تا ۴ ساله از نظر گفتاری به این سطح رسیده است.

در۳ تا ۴ سالگی کودک از نظر گفتاری چه توانایی باید داشته باشد؟
از نظر کلامی، حالا می تواند از واژگانی که برای مقایسه کردن کاربرد دارد، استفاده کند. مثلا می گوید: { کوتاه تر است. بلندتر است. بزرگتر است. خوشمزه تر است.} در واقع از { تر } برای مقایسه کردن استفاده می کند.
می تواند یک قصه را که شنیده یا انیمیشنی را که دیده، تعریف می کند.
از قیدهای حالت و مکان بیشتری، استفاده می کند. قیدهایی نظیر { توی ، روی ، زیر و..} را می داند و استفاده می کند.
از واژگانی { مثل ، شبیه } استفاده می کند. مثلا می گوید که{ این ماشین، مثل ماشین عمو رضا بوده است.}
کتاب قصه ای را بر می دارد و وانمود می کند که از روی متن آن در حال روخوانی است.
علامت ایست، در تابلو ایست را می شناسد..
وانمود می کند که در حال نوشتن کلمه است. مداد را بر می دارد و وانمود می کند که صداکشی می کند.
به درستی می تواند صداهای { ک ، گ ، ف ، ی } را تلفظ کند.
در سن چهار سالگی، می تواند جملات طولانی بیشتر از ۴ کلمه ای را بیان کند. این جملات را بصورت روان ، بدون تکرار صداها ، عبارات یا کلمات ، بیان می کند.
رنگهایی مثل قرمز ، آبی ، سبز را می شناسد. شکل های دایره و مربع را می شناسد. واژگانی که مربوط به نسبت خانوادگی هستند را می شناسد { مثل مادربزرگ وعمو }
در سن چهار سالگی، وضوح گفتار قابل قبولی دارد. به نحوی که افراد غریبه کاملا متوجه حرف زدن و صحبتش می شوند.
حداقل دو اتفاق را با حفظ ترتیب درست، بیان می کند. مثلا می گوید { اول رفتیم روی سر سره ، بعدش رفتیم رفتیم روی بپر بپر }

مهارت هایی کلامی یک کودک چهار ساله، گستردگی زیادی دارد. امکان لیست کردن همه آنها در جدول فوق نبود. برخی از کلیدی ترین آنها را در بالا ذکر کردیم. اگر فرزندتان در یک یا چند مورد از این مهارتها ضعف دارد با استفاده از فعالیت هایی که در ادامه برای شما تحت عنوان گفتاردرمانی کودکان ۴ ساله نوشته ایم با فرزندتان در خانه تمرین کنید.

چه تمریناتی را در خانه برای رشد حرف زدن کودک ۳۶ ماهه تا ۴۸ ماهه ( ۳ تا ۴ ساله ) انجام دهیم ؟
تصاویر مجلات قدیمی را ببرید و آنها را به وسایل مختلف خانه وصل کنید. مثلا تصویر سگ را ببرید و به تلویزیون خونه بزنید. حالا در رابطه با این دو، یک داستان خنده دار بسازید. مثلا این سگ تلویزیون دوست داره . ولی تلویزیون واسش خیلی بزرگه . همش نگرانه که نکنه بیفته.
برای آموزش ضمایر می توانید این فعالیت ساده را انجام دهید : بر روی یک میز، وسایل مختلف خانه را قرار دهید. هر بار یکی از آنها را بردارید و بگویید که مال چه کسی است. در این صورت مکالمه شما می تواند چنین باشد: این ساعت ماله منه ، بابات ساعت رو به من داده ، من خیلی دوستش دارم… همانطور که می بینید به شکل طبیعی ضمایر مختلف را در این فعالیت بکار می برید.
برای اموزش حرف ( را ) می توانید از این فعالیت استفاده کنید : می توانید چند وسیله روی یک میز قرار دهید. هربار یکی را بردارید و با آن یک کار انجام دهید. در حین استفاده از وسیله می توانید این جملات را بکار ببرید: { کتاب رو میزارم توی کیفم خودکار رو پرت می کنم نه نه خودکار رو خودکار رو … خودکار رو میزارم روی گوشی شمع رو فوت می کنم.. } در حین گفتن این جملات سعی کنید، حرف { را } را کمی برجسته تر و با تاکید بیشتر بیان کنید.
برای کمک به روایت گری فرزندتان از تصاویر سریالی استفاده کنید. تصاویر سریالی یک رویداد یا اتفاق را بصورت گام به گام به تصویر می کشند. مثلا تصاویر سریالی { رشد یک دانه} و تبدیل شدن به درخت ، یا تصاویر سریال تبدیل شدن تخم به جوجه کمک کننده خواهند بود. این تصاویر را به ترتیب، جلو فرزندتان قرار دهید. به ازای هر تصویر، سعی کنید یک جمله توصیفی بگویید. چندین بار، بدین شکل داستان را برای فرزندتان تعریف کنید. به مرور در حین تعریف کردن داستان، می توانید متوقف بشوید و به فرزندتان نگاه کنید. با این کار از او بخواهید که توضیح هر تصویر را بیان کند . می توانید به تصویر اشاره کنید و یا اول جمله را بگویی و با این کار به او کمک کنید. به مرور زمان، تصاویر را جلوی فرزندتان قرار بدهید و از او بخواهید از ابتدا تا انتهای داستان را برایتان تعریف کند. وقتی فرزندتان توانست به این روش داستان ها را توصیف کند، به مرور تصاویر را حذف کنید. به یکباره همه تصاویر را حذف نکنید. در هر بار که داستان را تعریف می کند یکی از تصاویر را حذف کنید.
کلمات پرسشی سخت را به مرور به او آموزش دهید. برای اینکار در هر هفته ، بر روی یک کلمه پرسشی تمرکز کنید. مثلا یک هفته سوالات کجا را بپرسید. { بابا کجا رفت ؟ توپ کجاست ؟ } قبل از اینکه سوالی بپرسید، جواب سوال را در چندین بار در جملات قبل بگویید. مثلا می توانید در حالیکه توضیح می دهید بابا رفت توی پارک ، به یکباره از او بپرسید بابا کجاست ؟ برای نمونه اگر می خواهید کلمه پرسشی { کی ؟ ( چی وقت ) } را به فرزندتان آموزش بدهید. مکالمه شما می تواند چنین باشد: {باباهات همیشه صبح ها میره نون میگره ؟ کی میره نون بگیره ؟ دیروز برات بستنی خریدم ؟ کی برات بستنی خریدم ؟ } به مرور می توانید کلمه پرسشی را در موقعیت های طبیعی تر از فرزندتان بپرسید. مهم است که بر روی یک کلمه پرسشی تمرکز داشته باشید و حتما از قبل جواب را به فرزندتان داده باشید.
هر وقت از جایی آمدید یا کاری را انجام دادید، از او در مورد آن کارها، سوال بپرسید. بجای اینکه بپرسید: { چی شد ؟ چی شد ؟ خوب بگو چی شد ؟} ۵ سوال متفاوت بپرسید : {کجا بودی ؟ با کی بودی ؟ وقتی رفتی اونجا اول از همه کی رو دیدی ؟ وقتی دیدیش چه حسی داشتی ؟ وقتی رفتی اونجا دوس داشتی چیکار کنی ؟ تونستی اون کار رو کنی ؟ چه مشکلی برات پیش اومد ؟ } در بین این سوالات می توانید چند سوال را متناسب با آن اتفاق انتخاب کنید. در ابتدا شما با استفاده از سوال پرسیدن درست، به روایت فرزندتان شاخ و برگ می دهید. به مرور تعداد سوالات خود را کم کنید تا فرزندتان خودش جزییات آن روایت را برایتان تعریف کند. هر سوالی که می پرسید توجه فرزندتان را به جزيیات ضروری داستان جلب می کند.
اگر فرزندتان مشکل تلفظ دارد ، احتیاط کنید که در رفتار خود، او را بابت شیرین حرف زدنش تشویق نکنید. در این مواقع بهترین پاسخ از طرف شما این است که یکی دو بار ، خودتان را به نفهمیدن بزنید. طوری رفتار کنید که انگار متوجه صحبت او نشدید. { چی گفتی ؟ گفتی مشواش ؟ مشواش چیه ؟ } بیشتر از دوبار اینکار رو نکنید و بعد از دوبار بگویید { آهان مسواک ، مسواک می خوای الان برات میارم }

بازی های کلامی مناسب کودک چهار ساله

بازی پنج انگشت

بازی پنج انگشت را می توان به عنوان یکی از بهترین گفتار درمانی کودکان چهارساله در نظر گرفت. مطابق این بازی به کودک اسم یک وسیله ، حیوان ، خوارکی و.. را می گوییم. سپس کودک می بایست ۵ اسم دیگر هم طبقه یا هم گروه با آن نام ببرد.

مثلا اگر شما اسم کبوتر را گفتید فرزندتان باید اسم ۵ پرنده دیگر را نام ببرد.

این بازی از جهات مختلف می تواند به مهارت پیدا کردن واژه ، جمله بندی ، روایت گری کودکان کمک کند.

نوشته پیشنهادی : گفتار درمانی کودک ۴ ساله

بازی اسمش رو تو بگو

بازی اسمش رو تو بگو ، به این شکل اجرا می شود که شما یک شی را در نظر می گیرید و بدون اینکه اسمش رو بگویید، با توجه به توصیفاتی که می گویید فرزندتان اسمش را بگوید.

مثلا ممکن است شما تخم مرغ رو در نظر بگیرید. در این صورت می توانید بگویید :
{ یک چیز خوردنی است
سپس منتظر جواب فرزندتان باشید.
در ادامه می توانید بگویید توی یخچال است.
باهاش املت درست می کنیم
و…
}

این بازی بخصوص زمانیکه فرزندتان باید یک اسم را در نظر بگیرید و توصیفاتش را بیان کند به رشد کلامی کمک می کند.

توصیه می کنیم در ابتدا توصیفات خود صرفا معطوف به مکان کنید. { یک چیزی توی آشپزخونه است. توی یخچال است. توی سطل سفیده ..} در این صورت فرزندتان سریع تر می تواند مکان آن شی را پیدا کند.

گفتار درمانی کودک پنج ساله با تاخیر کلامی

قبل از اینکه در مورد تمرینات گفتار درمانی کودکان ۵ ساله بنویسم. لازم است در خصوص مهارتهایی که کودکان ۵ ساله از خود نشان می دهند بنویسم. در جدول زیر می تواند برخی از مهم ترین مهارتهای گفتاری کودکان چهار تا پنج را مشاهده کنید:

در۴ تا ۵ سالگی کودک از نظر گفتاری چه توانایی باید داشته باشد؟
بصورت معمول از جملات ۴ تا ۶ کلمه ای، استفاده می کند. بین ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ کلمه بیانی دارد که از آنها استفاده می کند و معنای بیش از ۲۰۰۰ کلمه را می داند.
جملاتش اکثرا، از نظر قواعد گرامری صحیح هستند. جملات ساده و مرکب را بکار می برد. مقصود از جملات مرکب ، جملاتی هستند که بیش از یک فعل دارند. برای نمونه کودک می گوید وقتی به مهد می رفتم بابام رو توی ماشین دیدم.
در روایت گری یا شرح اتفاقات ، مهارت پیدا کرده است. زمانیکه در مورد اتفاقی توضیح می دهد، برخی از عناصر اصلی آن اتفاق مثل : شخصیت اصلی اتفاق ، مکان و زمان و.. را بیان می کند.
معنای قید های مکان { پشت ، کنار ، بین } متوجه می شود.
معنای زمان را متوجه می شود. واژگان نشان دهنده زمان را مثل دیروز و فردا را بدرستی بکار می برد. همینطور مفاهیم : صبح ، بعدازظهر ، شب و.. می فهمد.
می تواند تا ۱۰ بشمرد و معنای اعداد ۱ ٬ ۲ ٬ ۳ را درک می کند.
تلفظ صداهای را بدرستی در کلمات و جملات بیان می کند.
به پرسش های دو قسمتی، به درستی پاسخ می دهد. برای نمونه، اگر یک پرسش دو قسمتی این چنینی بپرسید پاسخ می دهد: { مامان ناهار چی درست کرد؟ بعدش کجا رفت ؟ }
با کلمه ها بازی می کند و حتی به زبان خودش شعر می سازد. از کلمات بی معنا ، هجاها بی معنی و هم قافیه لذت می برد.
در مورد تجربه هایش در مدرسه و خانه با دوستان و سایر افراد صحبت می کند.
دستورات سه مرحله ای را می تواند انجام دهد.

اگر فرزند ۴ تا ۵ ساله دارید به جدول فوق نگاه کنید. برای هر آیتم که نوشته شده به دنبال رفتار فرزندتان در ارتباط با دیگران بگردید. اگر در برخی از این آیتم ها، ضعف داشت این به معنا است که باید برای بهبود آنها حتما اقدام کنید.

برخی از اقدامات گفتاردرمانی در خانه که می توانید انجام بدید در ادامه لیست شده اند.

چه تمریناتی را در خانه برای رشد حرف زدن کودک ۴ ساله تا ۵ ساله انجام دهیم ؟
در مورد موقعیت مکانی ( محل دقیق هر شی ) اشیایی که می بینید، با فرزندتان صحبت کنید. در این گفتگو سعی کنید از قیدهای مکان نظیر { بالا ، پایین ، توی ، کنار ، زیر ، روی ، بین ، سمت راسته ، سمت چپه ، یه ذره بالاتر ، و.. ) استفاده کنید. گفتگوی شما می تواند چنین باشد: { فک کنم توپ رو گذاشتم توی اتاق خودت ، کنار کمد بزرگ زیر پتو! }
در مورد طبقات و گروههای واژگان و چیز هایی که می بینید، صحبت کنید. مثلا می توانید بگویید: { این سیب است سیب جزو میوه ها است، سیب خوراکی است اما توی سوپر مارکت پیدا نمیشه سیب توی میوه فروشی است. }
سعی کنید با فرزندتان مکالمه طولانی، درباره یک موضوع داشته باشید. به او کاملا توجه کنید ، وسط صحبت او نپرید، موضوع گفتگو را عوض نکنید( حفظ موضوع). سعی کنید پاسخی کاملا مرتبط با گفتگو او بدهید. هر چه مکالمه رفت و برگشتی شما طولانی باشد بهتر خواهد بود.
به مکانهای جدید بروید در مورد شهرها ، میوه ها ، سرزمین های متفاوت صحبت کنید. با این کار می توانید کلمات و واژگان جدید را به او آموزش بدهید.
دو چیز متفاوت را به فرزندتان نشان بدهید. با هم در مورد شباهت ها و تفاوت هایشان صحبت کنید. مثلا می توانید موز و پفک را کنار هم قرار بدهید. تلاش کنید ۴ شباهت و ۴ تفاوت این دو را پیدا کنید. در این صورت مکالمه شما می تواند چنین باشد : موز و پفک خوراکی هستند. این موز و پفک هر دو زرد رنگ هستند. موز و پفک رو باید بخریم. موز و پفک هر دو پوست دارند! موز و پفک رو می تونم توی دست بگیرم.
در مورد جاهایی که می روید به فرزندتان گزارش کوتاه بگویید. حتما در این گزارش عناصر مهم را بیان کنید. بگویید کجا بودید ، چه زمانی بودید ، چی شد؟ ، در آخر چیکار کردید؟
در مورد برنامه ها ، انیمیشین هایی که فرزندتان می بیند، سوال پرسید. سوالات شما می تواند چنین باشد: داستان در مورد چه کسی بود؟ کی این اتفاق افتاد ؟ کجا این اتفاق افتاد ؟ چه مشکلی براش پیش اومد؟ در آخر چیکار کرد ؟
داستان های می می نی را برای فرزندتان بخوانید. در مورد این داستان ها از فرزندتان سوال پرسید. از او بپرسید که اگر تو جای می می نی بودی چیکار می کردی ؟ وقتی این سوال را پرسیدید، مکث کنید و اجازه بدید تا فرزندتان هر چه به ذهنش می رسد را بیان کند.
اگر فرزندتان وضوح گفتاری پایینی دارد. در گفتار خود مکث کنید. سعی کنید با سرعت گفتاری پایین تری صحبت کنید. کلماتی را که به خوبی تلفظ نمی کند را بارها، در گفتار خود بکار ببرید. سعی کنید روی تلفظ آنها تاکید بیشتری داشته باشید.

شعر و کمک به گفتار درمانی کودکان

یکی از روشهای بسیار جذاب برای آموزش کلمات و جملات به کودک استفاده از شعر است. در هر سنی می توانید با استفاده از شعر به رشد کلامی فرزندتان کمک کنید. در این جا قرار به سه سوال شایع شما درباره شعر و کمک به گفتار درمانی کودکان پاسخ بدهیم «

چه شعری بخوانیم ؟

برای انتخاب شعر راه سختی ندارید. در این اینترنت جستجو کنید شعر کودکانه و براساس سطح درک و سطح زبانی فرزندتان شعری را انتخاب کنید. در انتخاب شعر برای حرف زدن کودک این نکات را در نظر بگیرید:

• شعرهای کوتاه را انتخاب کنید.
• شعرهایی را انتخاب که قافیه مشخص دارند.
• شعری را انتخاب کنید که برای فرزندتان قابل درک باشد و واژگانی در آن باشد که در دنیای پیرامونش وجود داشته باشد.
• شعری را انتخاب کنید که موضوعش مورد علاقه فرزندتان باشد. برای نمونه اگر فرزندتان به ماشین علاقه دارد شعری درباره ماشین را انتخاب کنید.

اگر بخواهم دو شعر بسیار برای آموزش کلمات و جملات به شما معرفی کنم این شعر را معرفی می کنم :

شعر چشم چشم دو ابرو :

چشم چشم دو ابرو
دماغ و دهن یه گردو

♬♫♪ 

حالا بذار دوتا گوش
موهاش نشه فراموش

♬♫♪ 

چشم چشم دو ابرو
دماغ و دهن یه گردو

♬♫♪ 

حالا بذار دوتا گوش
موهاش نشه فراموش

♬♫♪ 

چوب چوب یه گردن
این هم که گردی تن

♬♫♪ 

دست دست دوتا پا
انگشتها، جورابها

♬♫♪ 

ببین چقدر قشنگه
حیف که بدونه رنگه

♬♫♪ 

ببین چقدر قشنگه
حیف که بدونه رنگه

همزمان که این شعر را می خوانید می توانید با دستانتان به چهره فرزندتان یا چهره خودتان اشاره کنید. همینطور می توانید همزمان با نقاشی کردن این شعر را بخوانید.

چطور شعر بخوانیم ؟

برای اینکه شعر خواندن به رشد کلامی فرزندتان کمک کند. نکات زیر را رعایت کنید :

• شعر را به چند قسمت تقسیم کنید و هر بار فقط یک قسمت را برای فرزندتان بخوانید بعد از اینکه مسلط شد، سراغ قسمت دیگر بروید.
• همزمان با شعر خواندن، سعی کنید آن شعر را به تصویر بکشید. اگر شعر در مورد توپ است ، به توپ اشاره کنید.
• از ژست ها و حالات چهره، به شکل اغراق آمیز استفاده کنید.
• همزمان با شعر، بپر بپر کنید و سعی کنید لحظات لذت بخشی با فرزندتان ایجاد کنید.
• هر از گاهی بخشی از شعر را نخوانید و به فرزندتان نگاه کنید تا او شعر را کامل کند.

نوشته پیشنهادی : چه زمانی باید نگران دیر حرف زدن کودک باشیم ؟

اصول کلی که در گفتار درمانی کودکان باید رعایت کنیم چیست ؟

قواعد و اصول که در ادامه تحت عنوان گفتار درمانی کودکان ذکر شده است را لازم است حین بازی کردن و تمرین با فرزندمان فارغ از سن و چالشی که دارد رعایت کنیم. این اصول در کمک به حرف زدن تمام کودکان جزو شروط ضروری است پس لطفا از آنها غافل نشوید:

• آموزش خود را در قالب بازی انجام دهید. اگر آموزش هایی که در ادامه به شما معرفی می کنیم را در قالب بازی انجام دهید، میزان یادگیری فرزندتان چندین برابر می شود. سعی کنید آموزش ها خود را با استفاده از وسایل مورد علاقه فرزندتان لذت بخش کنید.
• مثل یک کودک با فرزندتان بازی کنید. در حین انجام این تمرینات بجای اینکه نقش معلم را به خود بگیرید سعی کنید مثل یک کودک با فرزندتان بازی کنید. بالا و پایین بپرید! جیغ بزنید ، قهر کنید و دوباره آشتی کنید.
• از یک نفر دیگر کمک بگیرید. در بسیاری از مواقع بخصوص در شروع لازم است که بازی یا تمرین را ابتدا با همسرتان یا یک نفر دیگر انجام بدهید. با اینکار فرزندتان بهتر با مفهوم آن بازی آشنا می شود.
• گفتار خود را هم سطح فرزندتان کنید: سعی کنید هنگام صحبت کردن با فرزندتان از کلمات ساده که فرزندتان براحتی بتواند درک کند استفاده کنید. تا جاییکه می توانید از واژگان انگلیسی و یا اصطلاحات تخصصی کمتر استفاده کنید.
• سرعت گفتار خود را مناسب فرزندتان کنید. سرعت حرف زدن اکثر والدین بالا است که این می تواند به برای الگودهی کودک نامناسب باشد. توصیه ما این است در که هنگام انجام این تمرینات مکث های خود را بیشتر کنید. با این کار سرعت گفتار شما مناسب تر خواهد شد.
• آهنگین صحبت کنید: سعی کنید در گفتار خود ریتم و آهنگ بیشتر بکار ببرید. اگر آهنگ کلام خود را بیشتر کنید ( به نحوی که طبیعی باشد) فرزندتان بهتر از شما الگو می گیرد.
• تذکرات خود را کم کنید. در بسیاری از مواقع تذکرات ما در مورد گفتار فرزندمان نه تنها کمکی به او نمی کند بلکه اعتماد به نفس او را در گفتار کمتر می کند. بنابراین توصیه می کنیم در هنگامی که فرزندتان اشتباه کلامی داشت بجای تذکر دادن ، خودتان آن را بصورت صحیح بیان کنید.
• از ساده به سخت بروید. هر تمرینی را که می خواهید با فرزندتان انجام دهید از نسخه ساده آن شروع کنید وقتی نسخه ساده آن را انجام داد به سمت سخت تر کردن تمرین بروید. لطفا بصورت واقع بینانه تمرینات فرزندتان را انتخاب کنید و تمرینی را انتخاب کنید که مطمعن هستید با کمی تلاش می تواند انجام دهد.

گفتار درمانی کودک دارای لکنت زبان

لکنت زبان یک اختلال گفتاری است، که بطور معمول در سنین ۲ تا ۶ سالگی در برخی از کودکان دیده می شود.

اختلال لکنت ، روانی گفتار را آسیب می زند. در طی لکنت کودک ممکن است ، برخی از کلمات را بصورت تکرار ، قفل یا کشیده گویی بیان کند. مثلا ممکن است کلمه مامان را چنین بگوید: ما ما ما ما مامان.

درمان لکنت صرفا توسط گفتاردرمانی کودک انجام می شود. هر چه از زمان بروز لکنت زمان کمتری گذشته باشد درمان راحت تر و سریع تر خواهد بود.

لکنت زبان کودکان در صورت عدم درمان ، شدت اش بیشتر می شود. در برخی از افراد بزرگسال شدت لکنت به حدی است که فرد گاها بیشتر از ۲۰ ثانیه بر روی آن کلمه قفل می کند.

گفتار درمانی لکنت زبان در کودکان چگونه است ؟

برای درمان لکنت زبان فقط یک راه و روش وجود ندارد. اینکه کدام شیوه برای فرزند شما مناسب است پس از ارزیابی گفتاردرمانگر مشخص می شود. برخی از شیوه ها ، درمانگر محور هستند بدین معنا که نیاز است شما در هفته حداقل ۳ جلسه در کلینیک حضور داشته باشید. برخی از رویکردها خانواده محور هستند در این رویکرد ها والدین نقش اصلی را در درمان بر عهده می گیرند.

بطور معمول گفتاردرمانی کودکان در لکنت زبان بین ۳ تا ۹ ماه طول خواهد کشید.

نمونه ای از تمرینات گفتاردرمانی کودک در لکنت

در ادامه برخی از توصیه ها و تمرینات برای تمرین در خانه را آورده ایم. این توصیه ها بصورت کلی به کودک دارای لکنت زبان کمک می کند:

• با سرعت مناسب با فرزندتان صحبت کنید: ثابت شده که کاهش سرعت گفتار منجر به کاهش شدت لکنت خواهد شد. برای اینکه کودکان سرعت گفتاری خود را کم کنند لازم است که همه اعضای خانواده با سرعت مناسب همراه با مکث با او صحبت کنند.
• در مورد شیوه حرف زدن به او تذکر ندهید. لکنت غیرارادی است. بنابراین توصیه شما نه تنها به او کمکی نخواهد کرد بلکه می تواند شدت لکنت او را بیشتر کند. بنابراین از بیان توصیه هایی مثل : {نفس بکش ، مکث کن ، دهانت رو باز کن ، اینجور بگو و.. } پرهیز کنید.
• هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی خود را حفظ کنید. وقتی با فرزندتان صحبت می کند به چشمانش نگاه کنید. حتی اگر لکنت کرد با خونسردی به او نگاه کنید و وسط صحبت او نپرید. این موارد آرامش فرزندتان را حفظ می کند و منجر به کاهش لکنت می شود.
• در روز زمانهای اختصاصی برای فرزندتان در نظر بگیرید. برای کاهش فشار زمان در هنگام صحبت کردن ، زمانهای اختصاصی برای فرزندتان در نظر بگیرد. در این زمانها شما و فرزندتان { به تنهایی } کنار هم باشید.

نوشته پیشنهادی : درمان لکنت کودکان

گفتاردرمانی کودکان در مشکل وضوح و تلفظ

گفتار درمانی کودکان دارای اتیسم

گفتاردرمانی کودکان بیش فعال

گفتار درمانی کودکان با مشکل بلع

گفتار درمانی کودکان کم شنوا

گفتار درمانی کودک دختر

گفتار درمانی کودک پسر

گفتار درمانی کودکان در منزل چقدر موثر است ؟

گفتار درمانگر چقدر به می تواند به مشکلات گفتار درمانی کودکان کمک کند؟

آیا صرف انجام این تمرینات در خانه کفایت می کند ؟

منابع :

asha
raisingchildren
parents