کیست حنجره چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

کیست حنجره یکی از مشکلات نسبتاً شایع دستگاه صوتی است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت صدا و گاهی تنفس فرد داشته باشد. به عنوان یک گفتاردرمانگر، بسیاری از مراجعین را می‌بینم که با مشکلات صوتی ناشی از کیست حنجره به کلینیک مراجعه می‌کنند. در این مقاله قصد دارم به زبانی ساده و کاربردی، اطلاعات جامعی درباره کیست حنجره، علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن ارائه دهم.

ساختار حنجره و اهمیت آن

حنجره یا همان جعبه صوتی، عضوی است که در قسمت جلوی گردن قرار دارد و وظیفه اصلی آن تولید صدا است. حنجره از غضروف‌ها، عضلات و تارهای صوتی تشکیل شده است. تارهای صوتی (که به آنها چین‌های صوتی نیز می‌گویند) دو نوار عضلانی-غشایی هستند که هنگام صحبت کردن، آواز خواندن یا حتی نفس کشیدن، باز و بسته می‌شوند.

کیست حنجره چیست؟

کیست حنجره یک توده خوش‌خیم و پر از مایع است که معمولاً روی یا نزدیک تارهای صوتی شکل می‌گیرد. این کیست‌ها انواع مختلفی دارند که رایج‌ترین آنها شامل کیست اپیدرموئید و کیست احتباسی می‌شوند. کیست‌های حنجره معمولاً به صورت تورم‌های گرد یا بیضی شکل دیده می‌شوند که می‌توانند روی حرکت طبیعی تارهای صوتی تأثیر بگذارند و باعث تغییر در کیفیت صدا شوند.

علل ایجاد کیست حنجره

کیست حنجره می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:

1. استفاده نادرست از صدا: صحبت کردن طولانی مدت، فریاد زدن یا آواز خواندن با تکنیک نامناسب می‌تواند باعث آسیب به تارهای صوتی و ایجاد کیست شود.
2. عفونت‌های تنفسی: التهاب ناشی از عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی یا سینوزیت می‌تواند زمینه‌ساز تشکیل کیست باشد.
3. ریفلاکس معده به مری: اسید معده می‌تواند به حنجره برگشت کند و باعث التهاب و در نهایت ایجاد کیست شود.
4. آلرژی‌ها: واکنش‌های آلرژیک می‌توانند منجر به التهاب مخاط حنجره و تشکیل کیست شوند.
5. عوامل هورمونی: تغییرات هورمونی در بدن، به خصوص در زنان، گاهی می‌تواند بر تشکیل کیست حنجره تأثیرگذار باشد.

علائم و نشانه‌های کیست حنجره

کیست حنجره می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:

• گرفتگی صدا (خشونت صدا): شایع‌ترین علامت کیست حنجره است که ممکن است خفیف تا شدید باشد.
• خستگی صوتی: فرد مبتلا به کیست حنجره معمولاً بعد از مدت کوتاهی صحبت کردن، احساس خستگی در صدای خود می‌کند.
• محدودیت در بلندی صدا: توانایی فرد برای بلند صحبت کردن یا فریاد زدن کاهش می‌یابد.
• تغییر در زیر و بمی صدا: کیست حنجره می‌تواند باعث شود فرد نتواند نت‌های بالا را به خوبی اجرا کند.
• احساس وجود توده در گلو: بسیاری از افراد با کیست حنجره احساس می‌کنند چیزی در گلویشان گیر کرده است.
• نیاز به صاف کردن مکرر گلو: به دلیل احساس ناراحتی در ناحیه حنجره، فرد مرتباً گلوی خود را صاف می‌کند.
• درد یا ناراحتی هنگام صحبت: در برخی موارد، صحبت کردن با وجود کیست حنجره می‌تواند دردناک باشد.

تفاوت کیست حنجره با ندول و پولیپ تارصوتی :

در حنجره اختلالات مختلفی می‌توانند ایجاد شوند که به‌طور مستقیم روی صدا و کیفیت تولید آن اثر می‌گذارند. سه اصطلاح رایج شامل کیست حنجره، پولیپ حنجره و ندول حنجره هستند. هرکدام از این شرایط ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه آنها را توضیح می‌دهم:

1. پولیپ‌ها:
   • ویژگی: شبیه به تاول یا برجستگی‌های ژلاتینی هستند.
   • یک‌طرفه: پولیپ‌ها معمولاً فقط روی یک طناب صوتی ظاهر می‌شوند.
   • علل: فشار بیش از حد بر طناب‌های صوتی، سرفه شدید، یا تحریک ناشی از سیگار، آلرژی و رفلاکس معده (GERD).
2. ندول‌ها:
   • ویژگی: گره‌های سخت و ضخیم شبیه به پینه (callus-like growths).
   • دوطرفه: معمولاً روی هر دو طناب صوتی ایجاد می‌شوند.
   • علل: استفاده بیش از حد یا نادرست از صدا، به‌ویژه در حرفه‌هایی که به استفاده مکرر از صدا نیاز دارند (مانند خوانندگان یا سخنرانان).
3. کیست‌ها:
   • ویژگی: حباب‌های پر از مایع (fluid-filled sacs).
   • محل: در عمق طناب‌ها یا زیر یک سطح خاص تشکیل می‌شوند.
   • علل: معمولاً ناشی از انسداد غدد ترشحی کوچک یا اختلالات مادرزادی هستند.

تشخیص کیست حنجره

تشخیص دقیق کیست حنجره نیازمند معاینه تخصصی است. روش‌های تشخیصی متداول عبارتند از:

استروبوسکوپی: بهترین روش تشخیصی

استروبوسکوپی یکی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین روش‌های تشخیص کیست حنجره است. در این روش، پزشک از یک دستگاه مخصوص استفاده می‌کند که نوری متناوب (استروب) تولید می‌کند و به کمک آن می‌تواند حرکت تارهای صوتی را به صورت آهسته مشاهده کند. این تکنیک اجازه می‌دهد تا پزشک یا گفتاردرمانگر:

• الگوی ارتعاش تارهای صوتی را بررسی کند
• وجود کیست، پولیپ یا ندول را تشخیص دهد
• اندازه دقیق و محل کیست را مشخص کند
• میزان تأثیر کیست بر حرکت تارهای صوتی را ارزیابی کند

استروبوسکوپی معمولاً بدون درد است و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.

نوشته پیشنهادی : مراکز استروبوسکوپی حنجره تهران

سایر روش‌های تشخیصی

• لارنگوسکوپی مستقیم: معاینه مستقیم حنجره با استفاده از آینه یا دوربین
• فیبراپتیک لارنگوسکوپی: استفاده از لوله انعطاف‌پذیر با دوربین برای مشاهده حنجره
• تصویربرداری پزشکی: در برخی موارد، از سی‌تی‌اسکن یا MRI برای بررسی دقیق‌تر استفاده می‌شود

درمان کیست حنجره

درمان کیست حنجره بسته به اندازه، محل و شدت علائم متفاوت است. روش‌های درمانی شامل:

درمان‌های غیر جراحی

1. استراحت صوتی: در موارد خفیف، استراحت دادن به صدا می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود شرایط کمک کند.
2. گفتاردرمانی: گفتاردرمانگر می‌تواند تکنیک‌های صحیح استفاده از صدا را آموزش دهد تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود و به بهبود کیفیت صدا کمک کند.
3. درمان ریفلاکس: اگر کیست به دلیل ریفلاکس معده ایجاد شده باشد، درمان این مشکل می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
4. درمان آلرژی: کنترل آلرژی‌ها می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود شرایط کمک کند.

درمان جراحی

در مواردی که کیست بزرگ است یا به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهد، جراحی توصیه می‌شود:

1. میکرولارنگوسکوپی: در این روش، جراح با استفاده از میکروسکوپ و ابزار ظریف، کیست را از روی تارهای صوتی برمی‌دارد.
2. جراحی لیزر: استفاده از لیزر برای برداشتن کیست، که معمولاً دقت بالاتری دارد و آسیب کمتری به بافت‌های اطراف وارد می‌کند.
3. فونوسرجری: یک روش جراحی تخصصی که با هدف حفظ حداکثری عملکرد صوتی طراحی شده است.

پس از جراحی، معمولاً دوره‌ای از استراحت صوتی و سپس گفتاردرمانی توصیه می‌شود تا بهبودی کامل حاصل شود.

نوشته پیشنهادی : جراحی پولیپ حنجره چگونه است ؟

پیشگیری از کیست حنجره

برخی اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا به کیست حنجره عبارتند از:

• مصرف کافی آب: هیدراتاسیون مناسب به سلامت تارهای صوتی کمک می‌کند.
• استراحت صوتی: در صورت خستگی صوتی، به صدای خود استراحت دهید.
• پرهیز از فریاد زدن: تلاش کنید از فشار آوردن بیش از حد به تارهای صوتی خودداری کنید.
• کنترل ریفلاکس: پیشگیری و درمان ریفلاکس معده به حفظ سلامت حنجره کمک می‌کند.
• ترک سیگار: سیگار و دخانیات می‌توانند باعث تحریک و التهاب حنجره شوند.

گزارش موردی: تجربه درمان کیست حنجره در کلینیک باران

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

کیست حنجره یک مشکل صوتی نسبتاً شایع است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی و عملکرد شغلی افراد داشته باشد. تشخیص به موقع و دقیق آن، به خصوص با روش پیشرفته استروبوسکوپی، می‌تواند به انتخاب بهترین روش درمانی کمک کند. درمان کیست حنجره بسته به شرایط فرد می‌تواند شامل استراحت صوتی، گفتاردرمانی و در موارد شدیدتر، جراحی باشد.

به عنوان یک گفتاردرمانگر، به افرادی که با مشکلات صوتی مانند گرفتگی مداوم صدا، خستگی صوتی زودرس یا احساس ناراحتی در ناحیه حنجره مواجه هستند، توصیه می‌کنم که این علائم را جدی بگیرند و برای معاینه و تشخیص دقیق به متخصصان گفتاردرمانی یا گوش و حلق و بینی مراجعه کنند. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از پیشرفت مشکل جلوگیری کرده و به حفظ سلامت صدا کمک کند.

برخی از منابع :

https://en.wikipedia.org/wiki/Laryngeal_cyst