کم شنوایی می تواند بر توانایی کودک در رشد گفتار، زبان و مهارت های اجتماعی تاثیر به سزایی داشته باشد. هر چه کم شنوایی یا ناشنوایی کودک زودتر تشخیص داده شود و روند درمان سریعتر آغاز شود، احتمال موفقیت کودک در یادگیری مهارت ها بیشتر می شود. اگر به تازگی متوجه شده اید که کودک شما کم شنواست، احتمالا نگرانی ها و سوالات زیادی دارید. اما نگران نباشید با شروع روند درمانی مناسب تا حد زیادی رشد کودک خود را بهبود میبخشید.
کم شنوایی
فهرست عناوین این نوشته
کم شنوایی در کودکان ممکن است:
- در بدو تولد رخ دهد(مادرزادی) : کم شنوایی مادرزادی می تواند ارثی باشد یا ناشی از عفونت های دوران بارداری باشد.
- در اواخر دوران کودکی باشد(اکتسابی) : کم شنوایی اکتسابی می تواند به دلیل بیماری های عفونی مانند مننژیت( بیماری است که باعث التهاب در غشاء احاطه کننده مغز و نخاع می شود) و یا ناشی از عفونت های مکرر گوش، برخی داروها و … باشد.
علائم کم شنوایی
با شناخت علائم کم شنوایی در کودکان و نوزادان، می توانید در صورت بروز مشکل در زمان مناسب برای درمان اقدام کنید. این علائم عبارتند از:
- صدای تلویزیون باید بسیار زیاد باشد یا خیلی نزدیک به تلویزیون می نشیند.
- در گفتار و بیان کلمات مشکل دارد.
- وقتی اسم او را صدا می زنید واکنشی نشان نمی دهد.
- به سوالات پاسخ مناسب نمی دهد.
- نسبت به کودکان هم سن و سال خود تاخیر دارد و گفتار مشخصی ندارد.
- در درک آنچه بقیه می گویند مشکل دارد.
- و…
تشخیص کم شنوایی
بهترین راه برای تشخیص کم شنوایی و شدت آن، انجام تست شنوایی است که حتما باید توسط ادیولوژیست (شنوایی شناس) انجام گیرد. کم شنوایی می تواند خفیف یا شدید باشد که با انجام این تست، میزان کم شنوایی کودک تشخیص داده می شود. بدون انجام شنوایی سنجی، ممکن است برای ماه ها و یا حتی سال ها مشکلات شنوایی فرزندتان تشخیص داده نشود. بنابراین باید مدت کوتاهی بعد از تولد برای نوزادان تست شنوایی سنجی انجام شود تا در صورت کم شنوایی یا ناشنوایی درمان به موقع شروع شود.
توانبخشی های موثر برای حل اختلالات شنوایی در کودکان
شروع روند درمان در شش ماه اول می تواند از مشکلات رشدی و اجتماعی جلوگیری کند. بنابراین در صورتی که کودک شما ناشنوا است باید هر چه سریعتر به فکر راهکارهای درمانی باشید در ادامه مراکز و متخصصانی که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند را برای شما آورده ایم:
شنوایی سنجی و خوب شنیدن
ادیولوژیست (شنوایی شناس) فردی است که نخستین بار به کم شنوایی فرزند شما پی می برد. مراکز شنوایی سنجی می توانند معاینات شنوایی را حتی برای کودکان بسیار خردسال انجام دهند. اولین قدم برای کودکان کم شنوا، تشخیص به موقع، ارزیابی درست از وضعیت شنیداری کودک و متناسب با آن معرفی وسیله کمک شنیداری (کاشت حلزون یا سمعک)به خانواده کودک است. این مراحل تحت نظر شنوایی شناس انجام می گیرد. او پس از معاینه زمانی را صرف صحبت با شما در مورد توانایی شنوایی فرزندتان می کند و مراحل بعدی را برای شما توضیح می دهد.
مرکز توانبخشی و کودک کم شنوا تخصصی ترین مرکز برای این کودکان است. در این مراکز الزاما یک بخش شنوایی شناسی وجود دارد که در آن ادیولوژیست به صورت منظم وضعیت شنوایی کودکان را ارزیابی می کند. همچنین ادیولوژیست می تواند به والدین کمک کند تا بهترین نوع دستگاه تقویت کننده را انتخاب کنند و تفاوت بین سمعک و کاشت حلزون را برای آن ها مشخص می کند.
در صورتی که فرزند شما علائم کم شنوایی را دارد، حتما به شنوایی شناس مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع و شروع روند درمانی مناسب از مشکلاتی که می تواند بر اثر کم شنوایی برای فرزندتان پیش آید، تا حد امکان جلوگیری کنید. وب سایت سلام درمانگر لیستی از مراکز شنوایی سنجی کشور را برای شما جمع آوری کرده است که همگی متخصص باتجربه و دارای مدرک معتبرمی باشند. برای آشنایی با این متخصصان بر روی لینک کلیک کنید.
گفتار درمانی و خوب حرف زدن
معمولا هر انسانی حرف زدن را با شنیدن صدا و صحبت های اطرافیان یاد می گیرد. کودک کم شنوا به دلیل نشنیدن و کم شنیدن صداها و مکالمات محیط پیرامون خود دچار تاخیر در گفتار و زبان می شود. از جمله اختلالاتی که به دلیل کم شنوایی در گفتار و زبان کودک مشاهده می شود، می توان تاخیر در جمله بندی، تاخیر در شروع صحبت کردن، مشکلات تلفظی و … می باشد.
در صورتی که کودک سمعک یا دستگاه کاشت حلزون دریافت نکرده باشد، مشکلات گفتاری گفته شده در بالا دور از انتظار نیست. ولی زمانی که مشکل شنیداری کودک به موقع تشخیص داده شود و به صورت منظم جلسات گفتاردرمانی برای او انجام شده باشد، دیگر نباید نگران بروز چنین مشکلاتی باشید. بنابراین انجام جلسات گفتاری درمانی برای کودکان کم شنوا ضروری است. وب سایت هوش کالا لیستی از مراکز گفتاردرمانی کشور را برای شما جمع آوری کرده است تا با مراجعه به این کلینیک ها از بروز مشکلات گفتار وزبان برای فرزندتان جلوگیری کنید. برای مشاهده این لیست بر روی لینک مربوطه کلیک کنید.
برخی از مهم ترین تاثیرات کم شنوایی بر یادگیری:
- مشکل در یادگیری کلام دیگران
- مشکل در درک کنایه و ضرب المثل ها
- مشکل در مهارت های خواندن و نوشتن
ارزش خدمات متخصصان حوزه توانبخشی و مشاوره هنوز هم در بین مردم به خوبی شناخته نشده است. مجله توانبخشی و روانشناسی سلام درمانگر خدمات حوزه های مختلف توانبخشی از جمله شنوایی سنجی، گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی، بینایی سنجی و … را با ارائه مقالات معتبر به خوبی بیان کرده است. همچنین این وب سایت لیستی از کلینیک های معتبر توانبخشی و مشاوره را معرفی کرده است که شامل متخصصان مربوطه در زمینه های مختلف می باشد. در صورت نیاز به کلینیک های توانبخشی می توانید از این سایت دیدن کنید.
فرزند شما باید به صورت طبیعی در دوره های مختلف سنی ویژگی های زیر را داشته باشد در غیر اینصورت برای بررسی وضعیت شنوایی فرزندتان به مراکز شنوایی سنجی مراجعه کنید:
از بدو تولد تا 4 ماهگی:
- با شنیدن صداهای بلند مبهوت شود.
- با صدای بلند از خواب بپرد.
- با شنیدن صدایی که برایش آشنا باشد، آرام شود.
از 4 ماهگی تا 9 ماهگی باید:
- وقتی با او حرف می زنید، لبخند بزند.
- حرکت دست مثل دست تکان دادن و خداحافظی کردن را درک کند.
- به اسباب بازی هایی که صدا تولید می کنند، توجه کند.
- با شنیدن صدای آشنا، سرش را به سمت صدا بچرخاند.
از 9 تا 15 ماهگی، کودک شما باید:
- چند صدای ساده را تکرار کند.
- به نام خود واکنش نشان دهد.
- توانایی تولید صداهای مختلف را داشته باشد.
از 15 تا 24 ماهگی، کودک باید:
- باید اسم برخی اشیا را بداند.
- با علاقه به شعر و داستان گوش دهد.
- از کلمات ساده استفاده می کند.
- باید بتواند به اشیایی که شما نام می برید، اشاره کند.
عوامل تاثیر گذار بر موفقیت کودک کم شنوا
- زمان تشخیص: هر زودتر و در سنین پایینتر تشخیص داده شود روند درمان راحتتر و میزان موفقیت بیشتر است.
- زمان شروع روند درمان: هر چه سریعتر فرآیند درمان کودک کم شنوا شروع شود احتمال اینکه عوارض بعدی به حداقل برسد، بیشتر است.
- نوع وسیله کمک شنیداری: تشخیص نوع وسیله کمک شنیداری( سمعک یا کاشت حلزون) بر عهده شنوایی شناس است و بسیار مهم است که با توجه به کم شنوایی فرد انتخاب شود.
- کم شنوایی یک گوش یا هر دو گوش: اگر یک گوش کودک کم شنوا باشد شدت عوارضی که بر اثر کم شنوایی برای کودک به وجود می آید، کمتر است.
- شدت کم شنوایی: هر چه شدت کم شنوایی بیشتر باشد، کودک بیشتر در معرض عوارض بعدی خواهد بود.
برخورد و ارتباط صحیح با کودک کم شنوا
- هنگام حرف زدن با کودک همیشه روبه روی او بایستید یا در سمت سمعک قرار بگیرید.
- واضح و شمرده صحبت کنید.
- در صورت امکان برخی کلمات را دوباره تکرار کنید.
- هنگام صحبت با کودک سر و صداهای غیرضروری مانند صدا های بیرون خانه، رادیو و… را کاهش دهید.
- باید طوری با او رفتار کنید که متوجه شود که هیچ تفاوتی با همسالان خود ندارد.
- از مقایسه کودک خود با همسالانش خودداری کنید.
- اگر نمی توانید منظور خود را با گفتار به او برسانید، سعی کنید از کشیدن تصویر استفاده کنید.
- از حالت چهره و ژست برای درک گفتار استفاده کنید.
- باید کودک خود را با نام صدا بزنید.
- با تشویق کودکتان را به استفاده از سمعک ترغیب کنید.
- وقتی با کودک حرف می زنید از او درخواست تایید کنید.
- هنگام صحبت با او ارتباط چشمی مناسب برقرار کنید.
- در محیطی که روشنایی دارد با کودک خود حرف بزنید ا حالت چهره و دهان شما را ببیند.
- حواستان به بلندی صدا و سرعت حرف زدنتان باشد.
- و…
یکی از دلایل غربالگری شنوایی سنجی نوزادان در زمان تولد، اهمیت تشخیص به موقع کم شنوایی است. با تشخیص زودهنگام کودکان کم شنوا، عوارض بعدی کم شنوایی به حداقل خواهد رسید. اگر به هر دلیلی نسبت به مهارت های شنیداری فرزندتان شک دارید، بدون استرس و نگرانی برای ارزیابی به مراکز شنوایی سنجی مراجعه کنید تا فرزند شما توسط ادیولوژیست متخصص ارزیابی شود و در صورت بروز مشکل هر چه سریعتر روند درمان را شروع کنید.