به عنوان یک گفتاردرمانگر با تجربه طولانی در کار با کودکان دارای سندرم داون، میخواهم اطلاعات مهمی درباره کودکان سندرم داون و مشکلات پزشکی آنها با شما به اشتراک بگذارم.
سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است که به دلیل وجود یک کروموزوم اضافی در جفت کروموزوم ۲۱ ایجاد میشود. این کودکان علاوه بر ویژگیهای ظاهری خاص، ممکن است با چالشهای پزشکی متعددی روبرو شوند که نیازمند توجه و مراقبت ویژه است.
در طول سالهای کاری خود، متوجه شدهام که آگاهی والدین از این مشکلات پزشکی احتمالی میتواند به تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع کمک کند. این امر در بهبود کیفیت زندگی این کودکان عزیز بسیار موثر است.
باید توجه داشت که هر کودک سندرم داون منحصر به فرد است و ممکن است همه این مشکلات را تجربه نکند. برخی کودکان ممکن است با چالشهای کمتر و برخی با مشکلات بیشتری مواجه شوند.
خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی، بسیاری از این مشکلات قابل درمان یا کنترل هستند و با مراقبتهای منظم پزشکی میتوان کیفیت زندگی این کودکان را به طور قابل توجهی بهبود بخشید.
والدین این کودکان باید بدانند که تیم درمانی شامل متخصصان مختلف از جمله پزشک اطفال، گفتاردرمانگر، کاردرمانگر و سایر متخصصان در کنار آنها هستند تا به بهترین شکل ممکن از فرزندشان مراقبت کنند.
مشاهدات بالینی نشان میدهد که تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع میتواند تاثیر قابل توجهی در پیشگیری یا کاهش عوارض این مشکلات داشته باشد.
نوشته پیشنهادی :طول عمر افراد عقب مانده ذهنی چند سال است ؟
مشکلات پزشکی که کودک سندروم داون ممکن است تجربه کند
حالا اجازه دهید مشکلات پزشکی شایع در کودکان سندرم داون را به تفصیل بررسی کنیم:
مشکلات قلبی
نزدیک به ۵۰ درصد کودکان مبتلا به سندرم داون با نقصهای مادرزادی قلبی متولد میشوند. شایعترین این مشکلات شامل نقص دیواره بطنی، نقص دیواره دهلیزی و مجرای شریانی باز است.
خوشبختانه امروزه با پیشرفت جراحی قلب، بسیاری از این مشکلات قابل درمان هستند. تشخیص زودهنگام این مشکلات از طریق اکوکاردیوگرافی در دوران نوزادی بسیار مهم است.
مشکلات شنوایی و بینایی
حدود ۷۵ درصد کودکان سندرم داون با درجاتی از کم شنوایی مواجه هستند. همچنین مشکلات بینایی مانند آب مروارید، نزدیکبینی و دوربینی در این کودکان شایع است.
غربالگری منظم شنوایی و بینایی از بدو تولد ضروری است. استفاده از سمعک و عینک میتواند به بهبود کیفیت زندگی این کودکان کمک کند.
مشکلات گوارشی
حدود ۱۲ درصد نوزادان سندرم داون با ناهنجاریهای مادرزادی دستگاه گوارش متولد میشوند. این مشکلات میتواند شامل انسداد روده، بیماری هیرشپرونگ یا رفلاکس معده باشد.
تشخیص و درمان به موقع این مشکلات برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است. رژیم غذایی مناسب و مراقبتهای تغذیهای میتواند به کنترل این مشکلات کمک کند.
مشکلات تیروئید
اختلالات تیروئید، به ویژه کمکاری تیروئید، در کودکان سندرم داون شایع است. حدود ۱۰ درصد این کودکان در بدو تولد و تا ۵۰ درصد در طول زندگی به این مشکل مبتلا میشوند.
چکآپهای منظم و آزمایشهای هورمونی برای تشخیص زودهنگام ضروری است. خوشبختانه این مشکل با دارودرمانی قابل کنترل است.
اگر فرزند مبتلا به سندروم داون دارید، این مقاله را از دست ندهید:
گفتاردرمانی سندروم داون (برنامه جامع رشد گفتار و زبان از نوزادی تا نوجوانی)
مشکلات ارتوپدی
شلی مفاصل و عضلات از مشکلات شایع در این کودکان است. همچنین مشکلاتی مانند در رفتگی مفصل ران و ناپایداری مهرههای گردنی میتواند وجود داشته باشد.
فیزیوتراپی و کاردرمانی منظم میتواند به تقویت عضلات و بهبود عملکرد حرکتی کمک کند. در برخی موارد، مداخلات جراحی نیز ممکن است لازم باشد.
مشکلات تنفسی و خواب
آپنه خواب و مشکلات تنفسی در این کودکان شایع است. حدود ۵۰-۷۵ درصد کودکان سندرم داون مشکلات خواب دارند.
مطالعه خواب و ارزیابیهای تنفسی منظم توصیه میشود. استفاده از دستگاههای کمک تنفسی در صورت نیاز میتواند کیفیت خواب را بهبود بخشد.
نوشته پیشنهادی : چرا افراد مبتلا به سندروم داون شبیه هم هستند؟
مشکلات سیستم ایمنی
کودکان سندرم داون معمولاً سیستم ایمنی ضعیفتری دارند و بیشتر در معرض عفونتهای تنفسی و گوش میانی هستند.
رعایت بهداشت، واکسیناسیون منظم و پیشگیری از عفونتها اهمیت زیادی دارد. مصرف مکملهای تقویتکننده سیستم ایمنی با نظر پزشک میتواند مفید باشد.

کاهش حس بینایی و شنوایی:
افراد سندرم داون در معرض خطر زود هنگام آب مروارید، قوز قرنیه و همچنین کم شنوایی انتقالی هستند.
-ارزیابی منظم سلامت چشم و گوش لازم است.
بررسی گرفتگی کانال گوش با واکس گوش و شنوایی سنجی منظم
نوشته پیشنهادی : چرا سندروم داون بچه دار نمیشن؟
کم کاری تیرویید:
بدعملکردی تیرویید در بزرگسالان سندرم داون رایج است.
_بررسی منظم عملکرد تیروئید از طریق تست خون
_مراقب علایم بدعملکردی تیروئید باشید: خواب آلودگی، گیجی، یا تغییر خلق
آپنه (تنگی نفس) خواب:
آپنه خواب در بزرگسالی رایج است و تشخیص آن ممکن است سخت باشد.
-الگوی خواب فرد را باید بررسی کرد خصوصا اگر در خلقیات، رفتار و توانایی تمرکز فرد تغیر ایجاد شود.
_در میان گذاشتن نگرانی ها با پزشک و در صورت صلاحدید پزشک بررسی وضعیت خواب فرد سندرم داون.
سوالات شایع شما در این خصوص
به عنوان یک گفتاردرمانگر، اغلب با سؤالات مشابهی از طرف والدین کودکان سندرم داون مواجه میشوم. اجازه دهید به رایجترین این پرسشها پاسخ دهم:
آیا همه کودکان سندرم داون مشکلات قلبی دارند؟
خیر، همه کودکان سندرم داون مشکلات قلبی ندارند. حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد این کودکان با نقصهای مادرزادی قلبی متولد میشوند. این آمار نشان میدهد که تقریباً نیمی از کودکان سندرم داون قلب سالمی دارند. با این حال، معاینات منظم قلبی برای همه این کودکان توصیه میشود.
چه زمانی باید فرزندم را برای معاینات پزشکی ببرم؟
برنامه معاینات پزشکی برای کودکان سندرم داون متفاوت از کودکان دیگر است. در سال اول زندگی، معاینات ماهانه توصیه میشود. پس از آن، هر ۳ تا ۶ ماه یکبار معاینه عمومی و سالانه معاینات تخصصی مانند چشمپزشکی، شنواییسنجی و بررسی تیروئید ضروری است.
آیا مشکلات پزشکی کودک من با افزایش سن بیشتر میشود؟
لزوماً اینطور نیست. برخی مشکلات مانند نقصهای قلبی مادرزادی در صورت تشخیص و درمان به موقع، میتوانند در سنین پایین اصلاح شوند. با این حال، برخی مسائل مانند مشکلات تیروئید ممکن است در طول زمان ظاهر شوند. مراقبتهای منظم پزشکی میتواند به تشخیص و درمان به موقع این مشکلات کمک کند.
چگونه میتوانم از سلامت دندانهای فرزندم مراقبت کنم؟
کودکان سندرم داون معمولاً دیرتر دندان در میآورند و ممکن است مشکلات دندانی خاصی داشته باشند. رعایت بهداشت دهان از همان ابتدا بسیار مهم است. مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و مراجعه به دندانپزشک هر ۶ ماه یکبار توصیه میشود. همچنین برخی از این کودکان ممکن است به درمانهای ارتودنسی نیاز داشته باشند.
آیا مشکلات گفتاری فرزندم به خاطر مشکلات شنوایی است؟
این یک سؤال بسیار مهم است. مشکلات گفتاری در کودکان سندرم داون میتواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله کم شنوایی، ضعف عضلات دهان و زبان، یا تأخیر در رشد شناختی. به همین دلیل، ارزیابی شنوایی منظم و شروع زودهنگام گفتاردرمانی بسیار مهم است.
میخواهید در خانه تمرینات گفتاردرمانی انجام دهید؟ این مقاله را بخوانید:
تمرینات گفتار درمانی در منزل (۴۰ تمرین ساده و موثر برای انجام در خانه برای حرف زدن کودک )
آیا میتوان از بروز برخی از این مشکلات پزشکی پیشگیری کرد؟
اگرچه نمیتوان از بروز همه مشکلات پیشگیری کرد، اما با مراقبتهای پیشگیرانه میتوان از شدت برخی مشکلات کاست. برای مثال، واکسیناسیون منظم، رعایت بهداشت، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم میتواند به پیشگیری از برخی مشکلات کمک کند.
چه زمانی باید نگران مشکلات خواب فرزندم باشم؟
اگر متوجه علائمی مانند خرخر شدید، وقفههای تنفسی در حین خواب، خوابآلودگی شدید در طول روز یا بیقراری شبانه شدید، باید حتماً با پزشک مشورت کنید. آپنه خواب در کودکان سندرم داون شایع است و تشخیص و درمان به موقع آن برای سلامت کودک بسیار مهم است.
برخی از منابع مفید :
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/down-syndrome/symptoms-causes/syc-20355977

آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان