کمردرد صبحگاهی و طلوعی دردناک! این یک عنوان مناسب برای کسی است که صبح با احساس درد در ناحیه کمر از خواب بیدار میشود. بجای شروع یک صبح شاداب، خم میشود و از کمردرد ناله میکند. این درد غیرقابل انکار، شروع روز را تلخ میکند. اما اصلی ترین علت کمردرد صبحگاهی چیست؟
در این مقاله از سلام درمانگر قصد داریم به رازگشایی از علل کمردرد صبحگاهی بپردازیم. از وضعیت(پوزیشن) نامناسب خواب تا بیماری های پزشکی و سبک زندگی، همه عوامل را بررسی میکنیم. سپس راهکار هایی برای درمان هر کدام از این علت ها معرفی میکنیم تا این نوع از کمردرد را برای همیشه درمان کنید. در پایان نیز نکاتی برای جلوگیری از این عارضه بیان کردیم.

با ما همراه شوید و به صبح بدونِ درد سلام کنید!
علائم کمردرد صبحگاهی چیست؟
فهرست عناوین این نوشته
- علائم کمردرد صبحگاهی چیست؟
- شایع ترین دلایل کمردرد صبحگاهی
- دلایل مرتبط با خواب:
- عوامل سبک زندگی:
- عوامل پزشکی کمردرد صبحگاهی:
- سایر عوامل اثر گذار
- درمان های رایج و اصلی برای کمردرد صبحگاهی
- درمان های پزشکی برای کمردرد صبحگاهی
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- چگونگی و روش تشخیص
- علت کمردرد صبحگاهی در مردان و زنان چه تفاوتی دارد؟
- عوارض
- عوامل تشدید کننده کمردرد کدامند؟
- سوالات متداول
هر عارضه یا بیماری، علائم خاصی را نمایش میدهد و در افراد مختلف متفاوت است. در ادامه به مهمترین علامت های کمردرد صبحگاهی میپردازیم:
- احساس سفتی در کمر: هنگامی که قصد خم شدن یا چرخاندن کمر را داشته باشید، احساس سفتی و ناروانی در کمر خواهید داشت.
- دردناک بودن لگن و کمر در زمان برخاستن و نشستن: یک علامت شایع از کمردرد در اول صبح است که هنگام بلند شدن از تخت خواب، تا پاها و باسن ادامه پیدا میکند.
- عدم توانایی نشستن به مدت زیاد: درد کمر به شما اجازه نشستن به مدت طولانی را نمیدهد. کارمندان و رانندگان این درد را بیشتر احساس میکنند.
- خستگی و درد در عضلات کمر: دردناک بودن عضلات کمر، باعث بروز درجاتی از خستگی و بی حوصلگی می شود.
- خواب رفتگی یا بی حسی پاها یا سوزن سوزن شدن پاها: علاوه بر کمردرد، میتواند علامتی از یک فشار طولانی مدت روی عصب ها باشد.
اگر درد کمر شما در طول هفته ادامه دار بود و با استراحت کردن خوب نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه و پرسیدن شرح حال، علت را تشخیص داده و درمان مناسب را آغاز میکند.
شایع ترین دلایل کمردرد صبحگاهی
عوامل زیادی میتواند دلیل بروز کمردرد در صبح شود. این دلایل در دسته های مختلف قرار میگیرند. در ادامه به هر کدام از این علامت ها به طور مفصل میپردازیم:
دلایل مرتبط با خواب:
۱- خوابیدن به پهلو با بالش نامناسب: ارتفاع نامناسب بالش میتواند علت کمردرد صبحگاهی باشد. ارتفاع بالش باید دقیقا مشابه با فاصله شانه شما تا گوشتان باشد.
۲- به شکم خوابیدن: خوابیدن روی شکم فشار زیادی روی کمر وارد میکند. مخصوصا اگر حجم شکم زیاد باشد.
۳- فعالیت شدید قبل از خوابیدن: از انجام ورزش ها و فعالیت های سنگین بلافاصله قبل از خواب (که باعث درگیر شدن عضلات کمر میشوند) پرهیز کنید.
۴- تشک نامناسب: تشک های خیلی نرم یا خیلی سفت، ستون فقرات را در وضعیت غیرنرمالی قرار میدهند و میتوانند باعث بروز کمردرد در ابتدای روز شوند.
عوامل سبک زندگی:
۵- چاقی و اضافه وزن: وزن بالا میتواند فشار زیادی به کمرتحمیل کند و آن را درگیر کند.
مطلب پیشنهادی: برای کمردرد چی بخوریم؟
۶- کم تحرکی: کمتحرکی در دراز مدت میتواند باعث ضعیف شدن و شل شدن عضلات کمر شود. در این حالت کمر آسیب پذیرتر و در معرض خطر کمردرد قرار می گیرد.
۷- استرس: یکی از عوامل تنشزا برای عضلات کمر، استرس یا اضظراب است. بنابراین بالا بودن استرس یکی دیگر از علت کمردرد صبحگاهی است.
۸- دخانیات: سیگار کشیدن و دخانیات موادی دارند که باعث جلوگیری از ترمیم عضلات و مفاصل میشوند و میتوانند کمردرد صبحگاهی را تشدید کنند.
عوامل پزشکی کمردرد صبحگاهی:
کمردرد صبحگاهی میتواند ناشی از یک عامل پزشکی باشید. عوامل پزشکی شایع در کمردرد را در ادامه میبینید:
۹- دیسک کمر: بیرون زدگی یا پارگی دیسک های کمر میتواند باعث ایجاد فشار بر روی گره های عصبی کمر شود و کمردرد صبحگاهی را بروز دهد.
۱۰- فیبرومیالژیا: این یک بیماری مزمن است که عامل درد های اسکلتی در سراسر بدن، به خصوص کمر محسوب میشود.
۱۱- آرتروز: بیماری نام آشنای آرتروز، میتواند باعث التهاب و درد در تمام ستون فقرات شود. کمر و لگن هم از این دردها بدور نیستند.
۱۲- پوکی استخوان: این بیماری خاموش و بی علامت میتواند باعث ضعیف شدن، شکنندگی و ساییدگی استخوان ها شود.
۱۳- بیماری های کلیوی: سنگ کلیه و بیماری های داخلی مربوط به کلیه میتواند دردی شبیه به کمردرد در ناحیه شکم و پشت پهلو ها ایجاد کند.
۱۴- عفونت: عفونت در ستون فقرات، ناحیه شکمی و مثانه میتواند درد در ناحیه کمر ایجاد کند.
۱۵- مشکلات عضلانی: آسیب دیدگی، گرفتگی یا کشیدگی عضلات ناحیه کمر میتواند دلیل دیگری برای دردکمر در صبح باشد.
۱۶- اسپوندیلیت انکیلوزان: این بیماری (مشابه آرتروز) یک بیماری التهابی است که همچنین میتواند باعث بروز سفتی و درد در ستون فقرات شود.
۱۷- سندروم روده تحریک پذیر: این بیماری (مشابه سنگ کلیه) میتواند باعث بروز دردهای شکمی و درد در ناحیه کمر شود.
سایر عوامل اثر گذار
۱۸- بارداری: بارداری با افزایش وزن و حجم شکم، میتواند باعث خستگی و فشار روی کمر در طول روز شود. در شب نیز حجم بالای شکم، بدن را در یک وضعیت غیراستاندارد قرار میدهد. تغییرات هورمونی از دیگر عوامل بروز کمردرد در دوران بارداری محسوب میشود.

۱۹- ژنتیک: بسیاری از روند ها و پیش آمدهای پزشکی با ژنتیک در ارتباط هستند. برخی افراد نسبت به ژنتیکی که دارند، مقاوم تر یا ضعیف تر هستند. بنابراین ژنتیک میتواند علت کمردرد صبحگاهی شما باشد.
۲۰- سن: همانطور که حدس میزنید، با افزایش سن، ریسک بروز بیماری هایی مثل آرتروز، دیسک کمر، پوکی استخوان، تحلیل عضلات و مفاصل و .. افزایش می یابد. اینها عوامل مهمی در بروز کمردرد صبحگاهی در افراد مسن هستند.
در این لیست بلند! رازهایی از ۲۰ علت اصلی کمردرد صبحگاهی را آوردیم. اما برای درمان کمردرد صبحگاهی چه کنیم؟ چه درمانی بهتر و اثرگذار تر است؟ باید بگوییم بهترین درمان، بسته به نوع کمردرد و علت آن میباشد. در ادامه بهترین و اثرگذارین درمان های رایج برای کمردرد اولِ روز را آماده کردیم:
درمان های رایج و اصلی برای کمردرد صبحگاهی
حال که علائم و علت کمردرد صبحگاهی را شناختیم، به سمت درمان میرویم. درمان های رایج برای درد کمر را به دسته های مختلف تقسیم کردیم و در هر دسته به ترتیب اولولیت آنها را معرفی کردیم. بنابراین اگر قصد درمان کمردرد خود را دارید حتما موارد زیر رو جدی بگیرید و به ترتیب گفته شده عمل کنید:
درمان های خانگی برای کمردرد صبحگاهی
کمپرس سرد یا گرم: اولین مورد کمپرس سرد یا گرم است زیرا با کاهش التهاب، کمک شایانی به تسکین درد میکند. به عنوان مثال یک تکه یخ بزرگ را خرد کنید، تکه های یخ را درون یک پلاستیک سالم بگذارید و گره بزنید. مطمئن شوید هیچ نشتیای نداشته باشد. پلاستیک را در یک پارچه یا حوله بگذارید و حالا حوله را روی کمر قرار دهید. این کار را حداقل تا نیم ساعت ادامه دهید.
حرکات کششی و ورزش برای کمردرد: بعد از کمپرس و کاهش التهاب، زمان به حرکات کششی میرسد. با انجام این حرکات عضلات خود را از گرفتگی خلاص کنید. این حرکات را به آرامی انجام دهید:

ماساژ: ماساژ انواعی دارد و باتوجه به شدت و نوع کمردرد باید ماساژ مناسب خود را انتخاب کنید. اما ماساژ سوئدی، ماساژ بافت عمیق، ماساژ ورزشی و .. انواعی از ماساژ هستند که برای همه انواع کمردردها مفید هستند.
عوض کردن بالش و تشک: بالش و تشک خود را عوض کنید. یک بالش با ارتفاع مناسب (به اندازهی پرکردن فاصله شانه تا سر) انتخاب کنید و روی تشکی بخوابید که طبی و استاندارد باشد. قرار دادن یک بالشت بین پاها (به اندازه عرض لگن) میتواند در به پهلو خوابیدن شما موثر باشد. اگر به پشت میخوابید حتما یک بالشت کوچک زیر زانو ها قرار دهید.
تا اینجای کار وقتی این مراحل را انجام دادید، باید به فکر یک کار اساسی باشید. اصلاح و حفظ وزن سالم!
حفظ وزن سالم: اضافه وزن میتواند به زانو ها و ستون فقرات فشار زیادی وارد کند. با اصلاح وضعیت بدنی و کاهش وزن میتوان تا حد زیادی از کمردرد و زانو درد پیشگیری کرد یا آنها را درمان کرد.
تا این مرحله از درمان، به درمان خانگی کمردرد صبحگاهی پرداختیم. حال به موارد پزشکی اثرگذار بر درد کمر دقت کنید:
درمان های پزشکی برای کمردرد صبحگاهی
دارو های مسکن: مطمئن هستم قبل از اینکه به این بخش برسیم، حداقل یک داروی مسکن بدون نسخه مثل ناپروکسن یا استامینوفن مصرف کردید! این دارو ها با خواص آرامش بخشی یا ضد التهابی (ایبوپروفن) میتوانند در تسکین درد کمر موثرباشند.
مکمل ها: مکمل ها و مواد غذایی مانند امگا۳ و اسید های چرب، ویتامین D، منیزیم و حتی زرد چوبه میتواند برای کمردرد صبحگاهی شما مفید واقع شود.
فیزیوتراپی برای کمردرد صبحگاهی: تقریبا همه افراد به فیزیوتراپی نیاز دارند. افرادی با درد های اسکلتی و عضلانی مثل کمردرد صبحگاهی، میتوانند از خدمات فیزیوتراپی استفاده کنند. بنابراین اگر دچار کمردرد هستید حتما به نزدیک ترین مرکز فیزیوتراپی از محل زندگی خود مراجعه کنید و درمان خود را آغاز کنید.
در اینجا لیستی از بهترین فیزیوتراپی های سراسر کشور را به تفکیک شهر برای شما آماده کردیم. این مراکز مجهز و کاملا معتبر هستند.
لیست کلینیک های فیزیوتراپی کشور
جراحی و تزریق: در موارد نادری ممکن است پزشک معالج حراجی یا تزریق داروهای استروئیدی به کمر را تجویز کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کمردرد شما در طول هفته ادامه داشت و بهبودی حاصل نشد یا تمرین های بالا بی اثربودند، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. با شناخت دلایل و درمان آنها میتواند روز خود را به دور از کمردرد و با شادی آغاز کنید.
چگونگی و روش تشخیص
با بررسی دردهای گفته شده و سابقه بیماری های دیگر، میتوان مطمئن شد که درد فعلی بخاطر کمر است یا یک عارضه دیگر. در نظر داشته باشید که بیماری هایی شبیه سنگ کلیه، سنگ مثانه، بیماری های روده ای و مشکلات مشابه دیگر میتوانند علائمی شبیه کمردرد را نشان دهند. در صورت داشتن سابقه ای از این بیماری ها، برای تشخیص بهتر باید توسط پزشک متخصص معاینه شوید.
علت کمردرد صبحگاهی در مردان و زنان چه تفاوتی دارد؟
کمردرد صبحگاهی در مردان شایع تر است، در صورتی که زنان اغلب درد های مزمن در کمر گزارش میدهند. ریشه مشکلات کمر و کمردرد های مردان عمدتا مربوط به درد های اسکلتی و یا آسیب ها و ضربه هاست. کمردرد در زنان بیشتر بخاطر بارداری، تغییرات هورمونی و زایمان است. همینطور مردان معمولا در ناحیهی کمر و لگن احساس درد میکنند در صورتی که زنان شکایت بیشتری از درد پایین کمر و حتی پاها دارند.
با افزایش سن کمردرد یک عارضه طبیعی محسوب میشود. در سنین بالا تفاوت زیادی بین مردان و زنان از نظر علت کمردرد نمیتوان یافت.
حالا میوانید به این سوال به طور دقیق پاسخ دهید که کمردرد صبحگاهی نشانه چیست؟ کمردرد صبحگاهی میتواند نشانه ای از وجود مشکلات خواب، مشکلات اسکلتی، یک مشکل پزشکی مثل آلرتروز و دیسک کمر یا فیبرو میالژیا باشد. همینطور میتواند نشانه ای از اضافه وزن، عدم فعالیت مناسب، استرس یا حتی مشکلات پروستات در مردان نیز باشد!
عوارض
عوارض کمردرد صبحگاهی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- محدودیت در فعالیت های روزانه
- پایین آوردن کیفیت خواب
- افسردگی و اضطراب
- ناتوانی در انجام کار ها و شغل
- وابستگی به دارو ها (مخصوصا مسکن ها)
- جلوگیری از ادامه دادن ورزش حرفه ای (برای ورزشکار ها)
- و ..

راه های پیشگیری از کمردرد صبحگاهی چیست؟
راه های زیادی در بالا به صورت مفصل گفتیم که میتوانید از آنها برای بهبود وضعیف فعلی و جلوگیری از ابتلای مجدد به کمردرد صبحگاهی استفاده کنید. رعایت کردن موارد زیر هم میتواند مفید باشد:
- مراقبت از سلامت کلی بدن در برابر آسیب ها
- افزودن سبزیجات و میوه های تازه به رژیم غذایی برای جذب مواد ضروری
- استفاده از تکنیک های صحیح برای بلند کردن اجسام سنگین
- گرم کردن بدن و اندام ها قبل از شروع یک فعالیت (مثلا ورزش فوتبال)
- مدیریت استرس و اضطراب
- کنترل کردن وزن و شاخص توده بدنی
- ورزش کردن منظم و اصلاح وضعیت بدن هنگام خوابیدن
عوامل تشدید کننده کمردرد کدامند؟
در بالا عوامل زیادی برای بهبود و جلوگیری از تشدید کمردرد صبحگاهی آوردیم. با نادیده گرفتن آنها، استفاده از کفش نامناسب، قراردادن کمر در وضعیت های خطرناک، بلند کردن اشیا بیش از حد سنگین وبروز برخی بیماری های اثرگذار و .. درد کمر تشدید میشود.
سوالات متداول
چرا صبح ها احساس کمر درد دارم؟
دلایل گفته شده مقاله بالا، مثل مناسب نبودن بالش و تشک، مشکلات مربوط به سبک زندگی و مشکلات پزشکی مثل آرتروز و دیسک کمر میتواند باعث بروز درد کمر در صبح ها شود.
چه درمان هایی برای درد کمر صبحگاهی وجود دارد؟
اما موثرترین راه درمان، فیزیوتراپی است. اما درمان های دارویی؛ شامل مسکن ها، ضد التهاب ها، تزریق داروهای استروئیدی و جراحی از درمان های دیگر برای درد کمر صبحگاهی هستند.
برای جلوگیری از کمردرد چکار کنیم؟
به موارد زیر دقت کنید:
مراقبت از سلامت کلی بدن در برابر آسیب ها و ضربات
افزودن سبزیجات و میوه های تازه به رژیم غذایی برای جذب مواد ضروری
استفاده از تکنیک های صحیح برای بلند کردن اجسام سنگین
گرم کردن بدن و اندام ها قبل از شروع یک فعالیت (مثلا ورزش فوتبال)
مدیریت استرس و اضطراب در طول روز و هنگام خوابیدن
چه تمریناتی برای درمان کمردرد صبحگاهی مفید هستند؟
حرکات کششی ملایم مثل خم شدن به جلو
تمرینات یوگا و پیلاتس
تمرینات تقویتی مثل شنای استقامتی و حرکت پلانک
آیا کمردرد صبحگاهی خوب میشود؟
در صورت انجام تمرینات معرفی شده، اصلاح سبک زندگی و مدیریت وزن میتوان کمردرد صبحگاهی را درمان کرد.
برخی منابع:
back pain
morning back pain