نگرانی شما در مورد رفتارهای خشن و عصبانیت های بیش از حد کودکتان امری طبیعی است. ما قصد داریم در این نوشته این مساله را ریشه یابی کنیم و بدانیم که سرچشمه این خشونت ها و رفتارهای غیر عادی از کجاست. طبیعتا با شناخت دلایل پرخاشگری در کودکان راحتتر می توانید به دنبال راهکارهای درمانی برای آن باشید. در ادامه به ۵ دلیل اصلی پرخاشگری در کودکان می پردازیم. با ما همراه باشید.
5 دلیل اصلی پرخاشگری در کودکان
فهرست عناوین این نوشته
اولین مرحله در کاهش پرخاشگری کودکان ، شناسایی علت آن است. اینکه چه مواردی سبب رفتارهای خشن کودک شده است. به این منظور در ادامه ۵ علت شایع که این مشکلات را ذکر کرده ایم.
1- تماشای فیلم و سریال ترسناک
فیلم های خشن بصورت ناخوداگاه روی کودک تاثیر می گذارند. برخی از شخصیت های این فیلم ها برای حل مشکلات خود یک راه حل دم دستی دارند. ان راه حل چیزی، جز کتک زدن یا دعوا با افراد مخالف خود نیست. کودکی که دايم این فیلم ها را می بیند به مرور از این شخصیت ها الگو برداری می کند. بر این اساس اگر مادر یا پدر یا دیگر اعضای خانواده با او مخالفت کردند باید حتما درس حسابی به آنها بدهد.
2- الگو برداری از رفتار والدین
مهمترین و در دسترس ترین الگوی کودکان ، والدین او هستند. شیوه رفتار والدین با هم و نحوه حل مشکلاتشان به کودک منتقل می شود. همینطور اینکه شما در هنگام اختلاف نظر به چه شکل رفتار می کنید نیز در میزان پرخاشگری کودک می تواند موثر باشد. در پایین نمونه هایی از رفتارهای موثر در خشونت و پرخاشگری او را ذکر کرده ایم.
- پدر یا مادری که در هنگام عصبانیت داد می زنند، الگوی دادن زدن را به او آموزش می دهند.
- والدینی که در حضور سایر افراد رفتار تند و نادرستی با کودک دارند. منجر به کاهش عزت نفس و افزایش پرخاشگری او می شوند.
- والدینی که برای کوچکترین مسایل دعوا و خشونت در خانه ایجاد می کنند با ناامن کردن محیط خانه و کاهش آرامش او در خانه منجر به افزایش حساسیت و واکنش پذیری کودک می شوند.
- والدینی که کودکان خود را تنبیه جسمی می کنند به او یاد می دهند که تنبیه جسمی یکی از راه کارهای حل مسایل است.
- پدر یا مادری که برای کنترل فرزند خود، او را از چیزهای گوناگون می ترسانند به او یاد می دهند که برای کنترل دیگران از روشهایی از قبیل ترساندن استفاده کنند.
- والدینی که نسبت به فرزند خود سخت گیری بیش از حد دارند.
3- قرار گرفتن محیط استرس زا
استرس همیشه بد نیست. گاهی استرس داشتن باعث می شود تا برای انجام کاری انگیزه پیدا کنیم. اما وقتی این استرس بیش از حد طبیعی خود باشد می تواند عوارض جدی را برای ما به همراه داشته باشد. کودکان به دلایل مختلفی مثل ترس از چیزی، زندگی در محله ای ناامن و … ممکن است استرس داشته باشند. این شرایط برای فرزند شما باعث ایجاد احساس ناامنی و سردرگمی می شود که در نهایت می تواند رفتارهای پرخاشگرانه را به دنبال داشته باشد.
[ نوشته پیشنهادی: ترس های رایج در کودکان ]
4- وجود اختلالات رشدی
یکی دیگر از دلایلی که منجر به پرخاشگری کودک می شود، اختلالات شایعی مانند اوتیسم، بیش فعالی، اختلالات روان پریشی، اختلال دو قطبی و … است. این اختلالات ممکن است دلیلی برای پرخاشگری فرزند شما باشند ولی توجه کنید که پرخاشگری کودک الزاما به معنای داشتن یکی از این اختلالات نیست.
5-وجود ناامیدی یا افسردگی
وقتی کودک نتواند نیاز ها و خواسته های خود را بیان کند و در نهایت قادر به دستیابی به هدف خود نباشد ناامیدی رخ می دهد. ممکن است کودک اسباب بازی بخواهد ولی نتواند توضیح دهد که چرا آن اسباب بازی را می خواهد و پدر و مادر به درخواست او توجه نکنند. بنابراین کودک با جیغ زدن که یک رفتار پرخاشگرانه است سعی میکند این ناامیدی را نشان دهد.
در مواردی مانند طلاق گرفتن والدین، ممکن است کودک فکر کند که هیچکس او را درک نمی کند و احساسات او نادیده گرفته شده است. پس ممکن است کودک رفتارهایی مانند گوش ندادن به والدین، پرخاشگری، ناامیدی، انجام دادن کارها برخلاف چیزی که والدین میخواهند و … را از خود نشان دهند.
علائم پرخاشگری در کودکان
پرخاشگری در کودکان به شکل های زیر دیده می شود:
- آسیب رساندن به خود یا دیگران
- بحث و جدل زیاد با والدین
- داشتن احساس ناامیدی
- عملکرد ضعیف در مدرسه
- عدم مسئولی پذیری در قبال رفتار نادرست خود
- کتک زدن خواهر یا برادر
- احساس گناه و پشیمانی بعد از یک حمله تهاجمی
- لگد زدن به همکلاسی ها
- مدام در حال حرکت بودن
- پرتاب اشیا در هنگام ناراحتی
- گاز گرفتن اطرافیان
- داد و فریاد کردن برای جلب توجه
- ناتوانی در ابراز احساسات
- و…
قسمتی از رفتارهای پرخاشگرانه در کودک طبیعی است. ولی اگر شدت و دفعات آن افزایش یابد و از حالت طبیعی خارج شود، می تواند به یک عادت در کودک تبدیل شود که عوارض جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. بنابراین در صورتی که فرزند شما علائم گفته شده در بالا را دارد، به یک روانشناس با تجربه در این زمینه مراجعه کنید تا در از بین بردن این اختلال رفتاری فرزندتان به شما کمک کند. در صور نیاز به کلینیک های روانشناسی، بر روی لینک مراکز مشاوره کشور کلیک کنید تا به لیست روانشناسان معتبر در شهر های مختلف دسترسی پیدا کنید.
راهکارهای درمانی پرخاشگری در کودکان
در این مقاله دلایل اصلی پرخاشگری در کودکان را بررسی کردیم. بنابراین با شناخت این دلایل، کار بر روی نحوه برخورد با کودک پرخاشگر برای والدین راحت خواهد بود. سعی کنید نکات گفته شده در زیر را رعایت کند:
- از روش درمانی شناختی رفتاری استفاده کنید. این روش درمانی که توسط روانشناس ارائه می شود، به کودک کمک می کند تا راهکارهای موثری برا کنترل احساسات، افکار و رفتارهای خشمگین بدست آورد. همچنین والدین در روند درمان شرکت می کنند و از فرزند خود حمایت می کنند تا مهارت های کنترل خشم را به دست آورد.
- سعی کنید به جای اینکه کودک را برای کارهای نامناسب تنبیه می کنید، بر روی تقویت فرزندتان و تشویق او برای کارهای درست تمرکز کنید.
- سعی کنید با هم وقت بگذرانید و لذت ببرید.
- به کودک اجازه دهید با آرامش و خونسردی عواقب رفتار خود را متوجه شود.
- وقتی کار خوبی انجام می دهد به او بگویید مایه افتخار شماست هرچقدر هم که کارش کوچک باشد.
- فرزند خود را با فعالیت های آرامبخش مشغول کنید.
در این نوشته 5 دلیل اصلی پرخاشگری در کودکان را برای شما آورده ایم. در صورتی که کودک شما پرخاشگری می کند سعی کنید به فکر راه حل مناسب برای درمان آن باشید. در صورتی که تمایل دارید در ارتباط با تربیت فرزندتان بیشتر بدانید مقالات وب سایت سلام درمانگر را به شما پیشنهاد می کنیم.
برخی از منابع:
Anger, Irritability and Aggression in Kids