زمان راه رفتن کودک پسر

فرا رسیدن زمان راه رفتن کودک پسر می تواند بسیار هیجان انگیز باشد. به طور کلی راه افتادن، تغییرات جالبی را برای شما و کودکتان رقم می زند؛ برای کودک، برداشتن اولین گام ها به معنای استقلال، تحرک بیشتر و یک نگاه تازه به محیط اطراف است و شما نیز از حالا به بعد با یک کودک نوپا همگام هستید!

در این مقاله به زمان راه رفتن کودک پسر اشاره می کنیم و همچنین به نکاتی می پردازیم که به زود راه افتادن کودک و تقویت پای او کمک می کنند.

زمان راه رفتن کودک پسر

به طور طبیعی، کودکان پسر بین سنین 10 تا 15 ماهگی شروع به راه رفتن می کنند. با این حال، گاهی اوقات کودک پسر زودتر از زمان پیش بینی شده راه می افتد (9 ماهگی) و گاهی نیز بدون داشتن هیچ مشکل به خصوصی، کمی دیرتر از حد معمول شروع به راه رفتن می کند (نهایتا تا 18 ماهگی).

باید توجه داشته باشیم که راه رفتن، یک فرایند آنی نیست؛ به این معنا که کودک پسر مرحله به مرحله پیشرفت می کند تا در نهایت بتواند به طور مستقل راه برود. او در ابتدا می آموزد تا با تکیه به یک شی مثل مبل بایستد و تعادل خود را حفظ کند. سپس سعی می کند تا با تکیه به به همان مبل یا میز، اولین گام هایش را بردارد و در نهایت نیز آماده راه رفتن مستقل می شود.

کودک پسر برای راه رفتن چه مسیری را طی می کند؟

در ادامه به مراحلی می پردازیم که کودک برای راه افتادن، آن ها را پشت سر می گذارد:

1. غلت زدن (3 تا 6 ماهگی)

غلت زدن یک مرحله مهم، پیش از فرا رسیدن زمان راه رفتن کودک پسر است. انگیزه کودک برای غلتیدن، رسیدن به وسایل و اسباب بازی هایی است که کمی دورتر از او قرار دارند؛ این کار دو فایده مهم برای کودک دارد:

• تقویت عضلات موثر در فرایند راه رفتن (ماهیچه های شکم و پا)
• هماهنگی بیشتر بین دست و پای کودک

به طور معمول کودکان ابتدا از شکم به پشت غلت می زنند و در ادامه نیز غلتیدن از پشت به شکم را می آموزند. در نهایت معمولا در 6 ماهگی، به هرجهتی که بخواهند می روند.

2. نشستن (4 تا 9 ماهگی)

نشستن به تقویت عضلات پشت، شکم و پاها کمک می کند که استحکام این عضلات برای ایستادن و راه رفتن ضروری است. معمولا بین 6 تا 9 ماهگی، کودکان بدون نیاز به تکیه‌گاه و کمک والدین می نشینند.

باید توجه داشته باشید که نشستن نیز یک فرایند چند مرحله ای است. به این معنا که کودک در ابتدا برای نشستن به کمک شما نیاز دارد؛ در ادامه می تواند به تنهایی بنشیند و در نهایت نیز به راحتی از حالت نشسته به حالت خوابیده و یا ایستاده، تغییر وضعیت بدهد.

3. چهار دست و پا رفتن (6 تا 12 ماهگی)

چهار دست و پا رفتن از دیگر مراحل مهم مسیر راه افتادن کودک است. این مرحله به کودک کمک می کند تا مهارت های حرکتی خود را تقویت کند و برای راه رفتن آماده شود. کودک با چهار دست و پا رفتن یاد می گیرد تا وزن بدن خود را روی پاهایش منتقل کرده و تعادل خود را حفظ کند.

گاهی کودکان پیش از چهار دست و پا رفتن، سینه خیز حرکت می کنند؛ سینه خیز رفتن نیز کمک زیادی به تقویت عضلات کودک کرده و همانند چهار دست و پا رفتن، باعث هماهنگی بهتر دو نیمکره مغز می شود.

همچنین اکثر کودکان مرحله چهار دست و پا رفتن را می گذرانند، اما هستند کودکانی که هیچ گاه چهار دست و پا نمی روند؛ در عوض مستقیما از غلت زدن و سینه خیز حرکت کردن، وارد مرحله راه رفتن می شوند. بنابراین اگر کودک شما چهار دست و پا نمی رود، نیاز نیست نگرانی زیادی داشته باشید اما لازم است کودک مراحل دیگر را به موقع طی کند. همچنین می توانید نحوه صحیح چهار دست و پا رفتن را نیز به کودک خود آموزش داده و با او تمرین کنید.

4. بالا کشیدن خود (8 تا 12 ماهگی)

کودکان تمایل زیادی دارند تا با تکیه به مبل یا اشیای دیگر، بدن خود را بالا کشیده و بایستند. به طور معمول بین سنین 8 تا 12 ماهگی، کودک پسر این توانایی را به دست می آورد.

5. راه رفتن با کمک والدین (8 تا 13 ماهگی)

پس از آن که کودک بتواند بدن خود را بالا کشیده و با کمک والدین یا مبلمان بایستد، نوبت به برداشتن اولین گام ها می رسد. کودک پسر سعی می کند با کمک والدین و گرفتن دستان آن ها، شروع به راه افتادن کند.

همچنین در ادامه کودک سعی می کند در حالی که به مبل یا دیوار تکیه داده‌، چندین گام رو به جلو بردارد (Cruising). این فعالیت نیز به بهبود تعادل کودک کمک کرده و باعث تقویت ماهیچه های او می گردد تا در نهایت کودک برای راه رفتن مستقل آماده شود.

6. ایستادن مستقل و بدون کمک (9 تا 14 ماهگی)

به مرور زمان و با بهبود تعادل کودک، او می تواند بدون کمک گرفتن از والدین و یا تکیه به اشیا، بایستد. ایستادن مستقل یکی از مهم ترین مراحل، پیش از فرا رسیدن زمان راه رفتن کودک پسر بوده و کمک زیادی به افزایش اعتماد به نفس کودک می کند.

به طور معمول کودکان 2 تا 2.5 ماه پس از یاد گرفتن ایستادن، شروع به راه افتادن می کنند.

7. راه رفتن مستقل (10 تا 18 ماهگی)

و در نهایت زمان راه رفتن کودک پسر فرا می رسد!

ممکن است کودک پس از اولین گام های مستقل، روی زمین بیفتد اما باید به او زمان بدهید و همواره او را تشویق نمایید. پس از مدتی تمرین و نیز با افزایش اعتماد به نفس کودک و تقویت مناسب ماهیچه ها، او بدون هیچ مشکل خاصی مانند شما راه می رود!

بهترین فعالیت‌ها برای کمک به راه افتادن کودک

برای کمک به راه افتادن کودک، تمرین ها و ورزش های بسیار زیادی وجود دارند. در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:

1. از مبل‌ های خانه کمک بگیرید.

از کودک خود بخواهید تا با کمک گرفتن از مبل بایستد. سپس یکی از پاهای کودک را کمی بالا ببرید تا وزن کودک روی پای دیگر بیفتد. در ادامه همین کار را برای پای دیگر او تکرار کنید. با انجام این حرکت، کودک یاد می گیرد تا تعادل خود را بهتر حفظ کند.

همچنین شما می توانید با نزدیک کردن مبل ها به هم، یک مسیر پیاده روی برای کودک خود درست کنید. او می تواند با دست گرفتن و تکیه به مبلمان، شروع به راه رفتن کند.

مطلب پیشنهادی: [راه های زود راه رفتن کودک]

2. با یکدیگر بازی های تعادلی انجام دهید.

بازی های تعادلی نقش بسیار زیادی در تقویت ماهیچه ها و کمک به حفظ تعادل کودک دارند؛ بنابراین این بازی ها می توانند زمان راه رفتن کودک پسر را تسریع دهند:

• راه رفتن روی یک خط مستقیم: با استفاده از نخ یا نوار چسب، خطی صاف روی زمین درست کرده و به کودک کمک کنید تا روی این خط راه برود. در این بازی کودک می آموزد تا به مسیر حرکت خود توجه بیشتری کرده و برای حفظ تعادل خود تلاش کند.
• بازی با توپ: از کودک بخواهید تا با تکیه به مبل یا دیوار بایستد. سپس یک توپ به کودک بدهید و او را تشویق کنید تا با پا، ضربه ای به آن بزند. این بازی به کودک کمک می کند تا در حین تلاش برای حفظ تعادل با دست گرفتن به مبل، پاهایش را نیز جابه‌جا کند که منجر به تقویت ماهیچه های پای کودک می گردد.
• راه رفتن روی سطوح مختلف: به کودک خود کمک کنید تا روی سطوح متفاوتی مانند فرش، موکت، چمن، خاک و … راه برود. با این بازی، کودک علاوه بر شناخت و تفکیک سطوح هموار و ناهموار، حفظ تعادل در شرایط مختلف را نیز یاد می گیرد.

3. از اسباب بازی های مورد علاقه کودک استفاده کنید.

شما می توانید با کمک اسباب بازی ها کودکتان را به راه رفتن تشویق کنید. در ابتدا، یکی از اسباب بازی های مورد علاقه کودک را روی میز یا مبل قرار داده و او را ترغیب کنید تا به سمت اسباب بازی رفته و آن را بردارد. این کار باعث می شود تا کودک به کمک میز یا مبل بایستد و برای حفظ تعادل خود تلاش کند که کمک زیادی به تقویت ماهیچه های پای کودک می نماید.

آیا وسایل کمکی و اسباب بازی‌ها، برای راه رفتن کودک مفید هستند؟

به طور کلی استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن کودک می تواند مزایای زیادی داشته باشد؛ البته باید به معایب احتمالی آن نیز توجه داشته باشیم.

مزایای استفاده از وسایل کمکی:

• انگیزه بیشتر برای راه رفتن: استفاده از اسباب بازی ها و وسایل کمکی می تواند برای کودک هیجان انگیز باشد و او را به هرچه بیشتر راه رفتن، ترغیب کند.
• کاهش احتمال زمین خوردن: بسیاری از این وسایل کمکی می توانند به عنوان تکیه گاه عمل کنند و از افتادن کودک جلوگیری نمایند.
• افزایش اعتماد به نفس: کودک با استفاده از این وسایل و اسباب بازی ها، احساس امنیت و راحتی می کند و جرئت بیشتری برای گام برداشتن خواهد داشت.
• تقویت ماهیچه های پا و بهبود تعادل: در نهایت به مهم ترین مزیت وسایل کمکی می رسیم. این اسباب بازی ها کمک زیادی به تقویت عضلات پشت، شکم و پا و همچنین حفظ تعادل کودک می نمایند.

باید توجه داشته باشیم که وسایل کمکی و اسباب بازی های استاندارد و مورد تایید، به خودی خود معایبی ندارند؛ اما استفاده نادرست و طولانی مدت از آن ها می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در راه رفتن کودک شوند. همچنین هنگام بازی با این وسایل، باید به طور کامل کودک را زیر نظر داشته باشیم تا مشکلی برای کودک پیش نیاید.

مطلب پیشنهادی: [بهترین وسایل کمکی برای راه رفتن کودک]

تقویت پای کودک پسر برای راه رفتن

یکی از مهم ترین عوامل در فرا رسیدن زمان راه رفتن کودک پسر، استحکام پای کودک است. به این معنا که عضلات و استخوان های پای کودک باید توانایی و قدرت لازم را برای شروع راه رفتن داشته باشند. در پایین به مهم ترین فعالیت هایی خواهیم پرداخت که به استحکام و تقویت پای کودک کمک می کنند و راه رفتن را به فرایندی لذت بخش تبدیل می نمایند:

1. پاهای کودک را ورزش دهید.

انجام ورزش های ساده و مفید، یکی از راه های تقویت پای کودک برای راه رفتن می باشد. ورزش هایی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم، به کودک کمک می‌ کنند تا تعادل خود را بهتر حفظ کرده و با اطمینان بیشتری قدم بردارد.

• حرکت دوچرخه: کودک را به پشت روی زمین قرار داده و مچ پا‌ی کودک را در دست بگیرید. به آرامی پای کودک را در یک مسیر دایره‌ای، بالا و پایین کنید به طوری که به نظر می رسد کود‌ک در حال پدال زدن است. بعد از تکرار چهار تا پنج باره این حرکت، چند دقیقه به کودک استراحت دهید و دوباره آن را از سر بگیرید.
• ایستادن با تکیه: از کودک بخواهید بایستد (مثلا جلوی تلویزیون) و از پشت لگن او را در دست بگیرید. شما با گرفتن لگن کودک، به حفظ تعادل او کمک می کنید. این کار را برای مدتی انجام دهید تا تعادل کودک بهبود پیدا کند.
• نیم زانو نشستن: از کودک بخواهید یکی از زانوهایش را روی زمین قرار دهد و پای دیگرش را به صورت 90 درجه خم کند. در ادامه و هنگامی که کودک مهارت کافی را در این تمرین به دست آورد، می توانید از کودک بخواهید که در مقابل یک مبل یا میز، در وضعیت نیم زانو بنشیند؛ سپس کودک را تشویق کنید تا با دست گرفتن مبل یا میز، برای ایستادن تلاش کند.

2. پاهای کودک را ماساژ دهید.

ماساژ پا برای کودکان مزیت های زیادی دارد. این عمل نه تنها به تقویت پای کودک برای راه رفتن منجر می شود، بلکه به بهبود گردش خون و آرامش بیشتر کودک نیز کمک می کند.

برای ماساژ پای کودک، در ابتدا لازم است از آرام و گرم بودن محیط اطمینان پیدا کنید. پس از آماده سازی محیط، کودک را روی سطحی نرم قرار دهید و با استفاده از روغن ماساژ مخصوص کودکان، ماساژ پا را شروع کنید.

1. با نوک انگشتان خود و با حرکات دایره‌ای، کف پا، ساق پا و ران کودک را به آرامی ماساژ دهید.
2. سپس با کف دست خود مالش عضلات را ادامه دهید و سعی کنید فشار ملایمی را روی پاهای کودک وارد نمایید.
3. در نهایت نیز با کششی ملایم، انگشتان پای کودک را ماساژ دهید.

چه عوامل دیگری در زمان راه رفتن کودک پسر نقش دارند؟

1. ترس کودک از راه رفتن

به طور کلی اکثر ترس های کودک طبیعی است اما این امکان وجود دارد که این ترس ها، به دیر راه افتادن کودک منجر شوند. بنابراین بهتر است منشا این ترس ها را پیدا کرده و کودک را از لحاظ روانی آماده راه رفتن کنیم. در ادامه به چند مورد از مهم ترین دلایل ترس کودک از راه رفتن اشاره می کنیم:

• ترس از جدایی: ممکن است کودک به دلیل احتمال دور شدن از والدین و گم کردن آن ها، دچار اضطراب شده و از راه رفتن امتناع کند.
• عدم همراهی والدین: کودک برای راه افتادن به حمایت والدین نیاز دارد. توجه ناکافی والدین و عدم پشتیبانی آن ها از کودک هنگام تلاش برای راه رفتن (برای مثال به دلیل مشغله زیاد)، منجر به ایجاد نوعی ترس از راه رفتن در کودک می شود.
• تجربه های گذشته: این احتمال وجود دارد که در اولین تلاش ها برای راه رفتن، کودک زمین خورده، دچار آسیب و یا وحشت شود و در نتیجه به دلیل این تجربه منفی، از راه رفتن خودداری کند.
• اصرار بیش از حد: گاهی نیز والدین از آن از طرف بام می افتند! اصرار بیش از حد والدین و فشار آن ها به کودک برای راه رفتن، نتیجه ای جز دلزدگی و بیزاری کودک ندارد.

2. تغذیه

از دیگر عوامل موثر در فرا رسیدن زمان راه رفتن کودک پسر، تغذیه است. یک برنامه غذایی مقوی شامل انواع ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای راه افتادن کودک است. در ادامه به مهم ترین مواد غذایی و ویتامین هایی خواهیم پرداخت که به تقویت پای کودک و راه افتادن او کمک می نمایند:

• ویتامین های D و K: این ویتامین ها برای تقویت استخوان ها و عضلات ضروری هستند و به کودک کمک می کنند تا استخوان های قوی تری داشته باشد و ماهیچه هایش برای حرکت آماده شوند. از مهم ترین غذاهای حاوی این ویتامین ها، می توان به سبزیجات با برگ سبز تیره، نخود فرنگی، تخم مرغ، آب پرتقال، ماست و … اشاره کرد.
• کلسیم: کودک برای راه رفتن به استخوان های قوی نیاز دارد و کلسیم نقش مهمی در رشد و سلامت استخوان ها بازی می کند. از مهم ترین مواد غذایی غنی از کلسیم، می توان به بادام، کنجد، کلم بروکلی، لبنیات و ماهی های کوچک اشاره کرد.
• آهن: راه رفتن فرایندی است که به انرژی زیادی نیاز دارد. آهن از موادی می باشد که در تامین این انرژی نقش مهمی را بازی می کند. غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و سفید، حبوبات و تخم مرغ به حفظ سطح انرژی کودک شما کمک می کنند.
• ویتامین های گروه B: این ویتامین ها به عملکرد مناسب سیستم عصبی کمک می کنند و برای هماهنگی حرکات بدن و حفظ تعادل بسیار مهم هستند. از مهم ترین غذاهایی که این ویتامین ها را دارا می باشند، می توان به موز، مرکبات، بادام، گردو، لبنیات، گوشت و … اشاره نمود.

3. مشاهده گروه همسالان

رفتن به یک زمین بازی و یا مهد کودک و مشاهده کودکان هم‌سن و سالی که در حال تلاش برای راه رفتن و بازی کردن هستند، می تواند انگیزه زیادی به کودک شما بدهد.

چه زمانی باید نگران تاخیر در راه رفتن کودک باشیم؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، به طور طبیعی کودکان در بازه سنی 9 تا 18 ماهگی شروع به راه رفتن می کنند. همچنین توانایی چهار دست و پا رفتن (بین 6 تا 12 ماهگی) و تلاش برای ایستادن و بالا کشیدن بدن خود (معمولا بین 8 تا 12 ماهگی) به عنوان دو مرحله مهم دیگر در فرآیند رشد، از پیش نیازهای راه رفتن هستند.

بنابراین اگر کودک شما در زمان مناسب شروع به سینه خیز رفتن، چهار دست و پا رفتن و یا ایستادن کرده اما حالا با عبور از سن 17 تا 18 ماهگی هنوز نمی تواند راه برود، نگرانی شما کاملا قابل درک است و بهتر است شرایط کودک توسط یک متخصص ارزیابی شود. در این زمینه شما می توانید از یک کاردرمان یا متخصص اطفال کمک بگیرید.

همچنین اگر کودک شما با عبور از سن یک سالگی، هنوز تمایلی به چهار دست و پا رفتن و یا ایستادن نداشته است، این احتمال وجود دارد که در ادامه برای راه رفتن نیز دچار تاخیر شود؛ بنابراین با مشورت و ارزیابی شرایط توسط متخصصان می توانید از دیر راه رفتن کودک خود پیشگیری کنید.

علت دیر راه رفتن کودک چیست؟

دیر راه رفتن کودک پسر، می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. گاهی کودک صرفا نیازمند کمی فرصت و تشویق بیشتر از جانب والدین است و گاهی نیز علل مهم تری نظیر ژنتیک و وضعیت فیزیکی و عضلانی کودک در این تاخیر دخالت دارند. به طور کلی دیر راه رفتن کودک می تواند زمینه های ذهنی، جسمی و … داشته باشد که در ادامه به بررسی دقیق‌ تر این علت ها می پردازیم:

• کمبود ویتامین D: ویتامین D در کنار کلسیم دو عنصر مهم برای رشد استخوان های کودکان هستند. بنابراین کمبود این ویتامین می تواند از جمله دلایل دیر راه رفتن کودک باشد.
• زایمان زودرس: نوزادانی که نارس متولد می شوند ممکن است از نمودار تکامل عقب تر باشند و از این رو در راه رفتن نیز دچار تاخیر یک تا چند ماهه شوند.
• کم کاری غده تیروئید: کم کاری غده تیروئید مراحل مهم رشد کودکان مانند غلت زدن، ایستادن و راه رفتن را به تاخیر می اندازد. این اختلال با تضعیف ماهیچه ها و کاهش قدرت انقباض و کشش آنها، منجر به دیر راه رفتن کودک می شود.
• زمینه ارثی و خانوادگی: در صورتی که پدر و یا مادر در کودکی سابقه تاخیر در راه رفتن داشته باشند، احتمال رخ دادن این تاخیر در فرزندانشان نیز تقویت می شود.
• مشکلات عصبی: اختلالات عصبی نظیر سندرم داون و یا فلج مغزی اطفال با کاهش قدرت انقباض و کشش ماهیچه ها، می توانند منجر به تاخیر در راه رفتن کودک شوند. همچنین عقب ماندگی ذهنی کودکان نیز می تواند به دیر راه رفتن منجر شود.
• راشیتیسم: راشیتیسم که در کودکان و نوزادان مشاهده می شود، منجر به نرم و خمیده شدن استخوان ها شده و احتمال شکستگی آن ها را بالا می برد. بنابراین با تضعیف رشد استخوان ها، راه رفتن کودک به تاخیر می افتد. (البته اغلب در صورت تشخیص به موقع، راشیتیسم قابل درمان بوده و کودک می تواند به رشد طبیعی خود ادامه دهد.)

نشانه‌ های دیر راه افتادن کودک

در ادامه به برخی نشانه های تاخیر در زمان راه رفتن کودک پسر می پردازیم:

• کودک با عبور از سن 9 ماهگی، همچنان نمی تواند بدون حمایت بنشیند.
• کودک علاقه ای به جست و جو در محیط اطراف خود ندارد. ( با غلت زدن و یا سینه خیز رفتن)
• کودک با عبور از سن 12 ماهگی، همچنان نمی تواند با کمک والدین یا تکیه به مبلمان خانه بایستد.
• کودک روی انگشتان پا می ایستد و یا گام بر می دارد.
• کودک سعی نمی کند توجه شما را با عملکرد خود جلب کند.

چه زمانی نیاز است با یک متخصص مشورت کنیم؟

همانطور که بار ها اشاره کردیم، به طور طبیعی کودکان تا 18 ماهگی شروع به راه رفتن می کنند اما در صورت ادامه یافتن تاخیر، ارزیابی شرایط کودک توسط یک متخصص (اطفال یا کاردرمان) کمک کننده خواهد بود و پیشنهاد می شود. همچنین درصورت مشاهده علائم زیر نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

1. زمین خوردن های مکرر: به طور کلی افتادن کودک در هنگام تلاش برای شروع راه رفتن امری کاملا طبیعی است اما تکرار بیش از حد آن می تواند نشان دهنده وجود یک مشکل باشد. بنابراین مشورت با یک کارشناس بسیار مفید خواهد بود.
2. عدم تقارن: پا های کودک هنگام راه رفتن تقارن ندارند و برای مثال کودک پای راستش را کمی به سمت داخل می گذارد.
3. احساس درد و ناراحتی: کودک هنگام گام برداشتن، دچار درد در ناحیه پا و یا کمر می شود.

سوالات متداول

1. آیا کودکان پسر دیرتر از کودکان دختر راه می روند؟

جواب این سوال منفی است. به طور کلی هیچ شواهدی مبنی بر اینکه کودکان پسر یا کودکان دختر زودتر راه می افتند، وجود ندارد. هر کودک مسیر رشد مخصوص به خودش را طی کرده و با کودکان دیگر متفاوت است؛ که این تفاوت ناشی از عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد.

2. آیا کودکی که زودتر راه می رود باهوش‌تر است؟

خیر! هیچ ارتباط علمی مستقیمی بین هوش و زود راه رفتن کودک وجود ندارد. بنابراین زود راه افتادن کودک لزوما نشانه هوش او نیست و مهم ترین نکته این است که کودک شما خوشحال و سلامت باشد و مراحل رشدش را با سرعت مناسب خودش طی کند.

برخی از منابع (مقاله زمان راه رفتن کودک پسر):

Health Line
Health Cleveland Clinic
Lovevery