بسیاری از مراجعان کلینیک از من می پرسند که ” برای باز شدن زبان بچه چی بخوره ؟. در این نوشته به این سوال پاسخ می دهیم. چند مورد از مواد غذایی که در طب سنتی مطرح شده اند را بررسی می کنیم و در انتها چند راهکار برای حرف زدن کودک به شما هدیه می دهیم لطفا تا انتها با ما باشید.
اما واقعا برای باز شدن زبان بچه چی بخوره؟
فهرست عناوین این نوشته
در ادامه لیستی از مواد غذایی که می تواند برای کودک مفید باشد فهرست کردیم. اما قبل از هشدار می دهیم که این صرفا جهت آشنایی شما است و نباید بعنوان درمان یا جایگزین درمانهای تخصصی نظیر گفتاردرمانی مصرف شود.
⚠️ نکات مهم:
- بدون تجویز پزشک این غذاها را مصرف نکنید.
- همه غذاها باید متناسب با سن کودک آماده شوند
- قبل از معرفی هر ماده غذایی جدید با پزشک مشورت کنید
- به علائم آلرژی توجه کنید.
- غذاها را به تدریج و با فاصله به برنامه غذایی اضافه کنید
- همیشه هنگام غذا خوردن کودک را همراهی کنید
🔸 یادآوری مهم: تغذیه مناسب در کنار مراقبتهای پزشکی و گفتاردرمانی میتواند به رشد بهتر گفتار کمک کند، اما جایگزین درمانهای تخصصی نیست.
۱- امگا ۳
تحقیقات دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۲۱ نشان داده که امگا ۳ نقش مهمی در رشد مغز و عملکرد شناختی کودکان دارد. مطالعات منتشر شده در مجله Pediatrics نشان میدهد کودکانی که از ۶ ماهگی امگا ۳ کافی دریافت میکنند، رشد گفتاری بهتری دارند.
نوشته پیشنهادی : چه چیزی باعث زود حرف زدن کودک میشود ؟
غذاهای سرشار از امگا ۳:
- ماهی سالمون
- ماهی قزلآلا
- گردو خرد شده
- روغن زیتون
۲-پروتئینها
مطالعات انجمن تغذیه کودکان آمریکا (AAP) در سال ۲۰۲۰ تأیید میکند که پروتئین برای رشد سلولهای عصبی و تولید ناقلهای عصبی ضروری است. کودکان از ۶ ماهگی نیاز به دریافت پروتئین از منابع متنوع دارند.
منابع پروتئینی مناسب:
- تخم مرغ کامل
- گوشت نرم پخته
- حبوبات پوره شده
- ماست ساده
۳-ویتامینهای گروه B
پژوهشهای مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) نشان میدهد که ویتامینهای گروه B برای رشد طبیعی سیستم عصبی ضروری هستند. این ویتامینها از دوران بارداری تا پایان رشد کودک اهمیت دارند.
خوراکی هایی حاوی ویتامین B:
- غلات سبوسدار
- موز
- سبزیجات پخته
- جو دوسر
۴- مواد غذایی حاوی آهن
تحقیقات دانشگاه میشیگان در سال ۲۰۲۲ نشان داده که کمبود آهن میتواند باعث تأخیر در رشد گفتاری شود. کودکان از ۶ ماهگی نیاز به منابع آهن در رژیم غذایی دارند.
منابع غنی آهن:
- گوشت قرمز نرم
- عدس پخته
- اسفناج پخته
- غلات غنی شده با آهن
۵-روی (زینک)
مطالعات مجله تغذیه کودکان در سال ۲۰۲۳ تأکید میکند که روی برای رشد مغز و تکامل عصبی ضروری است. کمبود روی میتواند در رشد گفتاری اختلال ایجاد کند.
منابع خوب روی:
- گوشت مرغ نرم
- حبوبات پوره شده
- تخم کدو آسیاب شده
- ماست
۶-کلسیم
تحقیقات انجمن تغذیه بریتانیا نشان میدهد که کلسیم برای رشد سیستم عصبی و انتقال پیامهای عصبی ضروری است. از ۶ ماهگی باید در رژیم غذایی کودک گنجانده شود.
منابع کلسیم مناسب:
- شیر مادر یا فرمولا (از بدو تولد)
- ماست ساده
- پنیر نرم
- سبزیجات برگ سبز پخته
چقدر تغذیه در باز شدن زبان بچه مهم است ؟
تغذیه مناسب یکی از عوامل مؤثر در رشد طبیعی کودک است، اما نباید آن را تنها عامل تاخیر گفتار دانست. تغذیه مناسب مانند یک پایه برای ساختمان است – ضروری است اما به تنهایی کافی نیست.
باور نادرست رایج
متأسفانه برخی والدین تصور میکنند با مصرف مکملهای غذایی یا تغییر رژیم غذایی، مشکل تاخیر گفتار کودکشان حل خواهد شد. این باور نادرست میتواند منجر به از دست دادن زمان طلایی درمان شود.
اهمیت سن طلایی درمان
سنین 2 تا 4 سالگی، دوره طلایی رشد گفتار است. در این دوره، مغز کودک بیشترین انعطافپذیری را برای یادگیری مهارتهای زبانی دارد. تمرکز صرف بر تغذیه و نادیده گرفتن مداخلات گفتاردرمانی در این سن، میتواند فرصتهای ارزشمند درمانی را از بین ببرد.
تجربه موفق از کلینیک گفتاردرمانی باران
محمد، کودک 3 سالهای که با تاخیر گفتاری به کلینیک ما مراجعه کرد. والدین او 6 ماه را صرف تغییر رژیم غذایی و مصرف مکملها کرده بودند، اما پیشرفت چندانی نداشتند.
در کلینیک باران، ما روی دو محور اصلی تمرکز کردیم:
- آموزش خانواده:
- نحوه تعامل صحیح با کودک
- ایجاد موقعیتهای ارتباطی
- تکنیکهای تحریک گفتار در منزل
- جلسات گفتاردرمانی:
- تمرینات هدفمند زبانی
- بازیهای ارتباطی
- تقویت مهارتهای پیشنیاز گفتار
نتیجه: پس از 3 ماه درمان منظم، محمد پیشرفت قابل توجهی در مهارتهای گفتاری داشت، بدون اینکه تغییری در رژیم غذایی او ایجاد شود.
هدیه می خوای ؟
می خوای یک جلسه مشاوره رایگان با یکی از بهترین گفتار درمان ها داشته باشی
کلینیک گفتار درمانی تخصصی کودکان باران ( شعبه غرب تهران )
آدرس : فلکه دوم صادقیه – خیابان آیت الله کاشانی – نبش نجف زاده فروتن – طبقه ۳ واحد ۱۱
برای دریافت یک هدیه جلسه مشاوره رایگان با متخصص گفتاردرمانی
فقط تا پایان این هفته فرصت دارید که سن فرزندتان را به شماره 0087-513-0921 بفرستید.
گفتاردرمانی برای چه کودکانی مناسب است؟
گفتاردرمانی برای همه کودکانی که در مهارتهای گفتاری و زبانی تاخیر دارند، مفید است. این کودکان ممکن است کمتر از همسنهای خود صحبت کنند، جملات کوتاهتری بسازند، یا در بیان خواستههایشان مشکل داشته باشند. اگر نگران هستید که فرزندتان برای “باز شدن زبان بچه چی بخوره”، بهتر است بدانید که گفتاردرمانی میتواند در کنار تغذیه مناسب، به رشد مهارتهای ارتباطی کودک شما کمک کند.
باور اشتباه درباره گفتاردرمانی
بسیاری از والدین فکر میکنند گفتاردرمانی فقط برای کودکان با مشکلات شدید یا اختلالات ژنتیکی است. این باور کاملاً اشتباه است! در کلینیک ما، بسیاری از کودکان باهوش و با استعداد را میبینیم که فقط در مهارتهای زبانی کمی تاخیر دارند. این کودکان با چند ماه گفتاردرمانی، پیشرفت فوقالعادهای میکنند و گاهی حتی از همسنهای خود پیشی میگیرند.
جلسه ارزیابی گفتاردرمانی چیست؟
در جلسه ارزیابی، گفتاردرمانگر مانند یک کارآگاه، تمام جنبههای رشد زبانی کودک را بررسی میکند. ما به درک زبان، بیان زبان، تلفظ صداها، و مهارتهای ارتباطی کودک نگاه میکنیم. هر کودک مسیر رشدی منحصر به فردی دارد و به همین دلیل، نتایج ارزیابی و برنامه درمانی برای هر کودک متفاوت است. به جای اینکه فقط فکر کنید “برای باز شدن زبان بچه چی بخوره”، بهتر است یک ارزیابی جامع انجام دهید.
نوشته پیشنهادی:
بهترین مرکز گفتار درمانی کودکان در تهران
متخصص گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان
گفتاردرمانی دقیقاً چه کار میکند؟
گفتاردرمانی مثل یک باشگاه ورزشی برای مهارتهای زبانی است. ما از طریق بازیهای هدفمند و فعالیتهای جذاب، مهارتهای ارتباطی کودک را تقویت میکنیم. در هر جلسه، تمرینات خاصی برای افزایش خزانه لغات، ساخت جمله، تلفظ صحیح صداها و مهارتهای اجتماعی انجام میشود. همچنین به والدین آموزش میدهیم که چطور در خانه این تمرینات را ادامه دهند. نتیجه این کار، پیشرفت تدریجی اما پایدار در مهارتهای گفتاری و زبانی کودک است.
برای باز شدن زبان بچه چی بخوره ( دیدگاه طب سنتی )
اختلالات گفتاری تنوع زیادی دارند. برخی از شایع ترین آنها عبارتند از : دیر حرف زدن کودک، مشکل لکنت زبان ، گرفتگی صدا و مشکل تلفظ است. هر کدام از آنها درمانهای جداگانه ای دارند. براساس جستجویی که انجام داده ایم هیچ مطالعه و تحقیقی مستندی ، مبنی بر خوردن یک خوراکی برای باز شدن زبان بچه نیافته ایم. اما برخی از منابع غیر مستند طب سنتی ادعای درمان تمام این اختلالات را فقط با خوردن برخی خوارکیها داشته استً!
برخی از متخصصان طب سنتی ! ادعا کرده اند که خوردن تخم بلدرچین و اردک به باز شدن زبان بچه کمک می کند. طبق توصیه آنها تخم بلدرچین را ۱۵ روز در ماه و به صورت یک روز در میان ، آب پز کنید. زرده عسلی آن را با مقداری عسل مخلوط و به فرزندتان بدهید.
به تجربه بسیاری از مراجعان ما که مشکل در حرف زدن داشته اند گفته اند که از این روش استفاده کرده اند و هیچ تاثیری ندیده اند. برخی نیز عوارضی گزارش داده اند.
نوشته پیشنهادی : دیر حرف زدن کودک دو زبانه تا چه سنی طبیعی است ؟
همچنین برخی از دیگر از منابع غیر مستند طب سنتی ، گفته اند که مصرف تخم اردک ، برای افزایش سرعت تکلم بچهها مفید است. طبق این ادعا ابتدا باید زرده عسلی تخم اردک را با روغن زیتون مخلوط کنید یا در روغن زیتون زرده آن را کمی تفت دهید و با عسل ترکیب کنید و سپس ۱۰-۱۵ روز در ماه روزی یک زرده را به کودکی که خوب حرف نمیزند، بدهید.
مجله سلام درمانگر استفاده از این موارد مطرح شده را تایید نمی کند. همچنین به جهت اینکه بسیاری از کودکان با سرگرم شدن در این روش ها ، از درمانهای علمی باز می مانند و وقت طلایی حرف زدن را از دست می دهند پیروی از این روشها را در نهایت مضر دانسته است.
نوشته پیشنهادی : آیا موز باعث دیر حرف زدن کودک میشه ؟
در این نوشته ما سعی کردیم سوال شما درباره ” برای باز شدن زبان بچه چی بخوره ؟ ” پاسخ بدهیم. گفتیم که هیچ تحقیق مستندی در این زمینه وجود ندارد و نباید تصور کنید با خوردن یک خوراکی کودک به مهارت گفتاری دست پیدا می کند.
9 تمرین برای حرف زدن کودک
ما قبلا در نوشته 9 تکنیک آموزش حرف زدن به کودکان در اینباره نوشتیم . در ادامه این تکنیک ها را بصورت مختصر نیز نوشته ایم.
- زیاد حرف بزنید : کودکان از طریق شنیدن کلمات و جملات ، حرف زدن را یاد می گیرند. هر چه قدر بتوانید با او بیشتر صحبت و تعامل داشته باشید به حرف زدنش بیشتر کمک می کنید.
- واضح حرف بزنید : کمی کشیده تر و اغراق آمیز تر حرف بزنید تا کودکتان متوجه صحبتتان شود.هر چه قدر هنگام حرف زدن لحن شما اهنگین تر باشد احتمالا یادگیری کلمات و جملات بیشتر می شود.
- کمتر سوال بپرسید : برخی از والدین بجای توصیح دادن و حرف زدن، فقط از کودک سوال می پرسند که این نه تنها کمکی نمیکند بلکه باعث کاهش اعتماد به نفس او نیز می شود.
- باز خورد مناسب بدهید : ارائه بازخوردهای ( عکس العمل ) مناسب مانند تشویق کردن ، توجه به صداها و صداسازی ها و تقلید آنها، به حرف زدن فرزندتان کمک می کند.
- کتاب داستان بخوانید : از کتاب داستانهای مصور و رنگی استفاده کنید و براساس درک کودک آن قصه را بخوانید. نوشته کتاب تاثیر کتابخوانی بر رشد گفتار وزبان نیز می تواند برای شما مفید باشد.
- در بافت مناسب با کودک حرف بزنید : در موقعیت های مختلف مانند حمام ، لباس پوشیدن ، غذا خوردن با کودکتان صحبت کنید. در مورد کارهایی که انجام می دهید ، کارهایی که می خواهید انجام بدهید و یا انجام دادید با او صحبت کنید.
- صداهای محیطی و صدای حیوانات را به کودک اموزش دهید. برای نمونه هر وقت سگ را می بینید یا تصویرش را نشانش می دهید بگوید هاپ هاپ، سگ میگه هاپ هاپ یا اگه ماشین را دیدید بگویید بیپ بیپ..
این صداها واژه ها هم برای کودک لذت بخش است هم امکان بیانشون راحتتره برای گفتن کلمات سخت باید از واژه گان ساده شروع کرد. - در ابتدای حرف زدن، برای تلفظ صحیح به کودک فشار نیاورید: در ابتدا همه کودکان در بیان کلمات مشکلات تلفظی ای دارند اما به مرور این مشکلات کمتر می شود. بنابراین اگه فرزندت به ماشین میگه ماتی ، بجای اینکه بهش ایراد بگیری یا بهش تذکر بدی ، کلماتش رو بپذیر و خودت درستش رو بعدش بگو. با این کار اعتماد به نفس فرزندت در بیان واژگان بیشتر میشه.
- به تلاش های نوزادتان برای حرف زدن توجه کنید : ممکن است نتیجه این تلاشها یک صداسازی ساده باشد. مهم نیست همین که بهش توجه کنی بهش انگیزه بیشتری میدی. اگر حتی اگه نتیجه ان چیزی نبود که شما می خواستید با این حال به تلاشهایی که برای ارتباط بر قرار کردن انجام می دهد توجه کنید. توجه کردن و تشویق کردن شما سبب تکرار مجدد این تلاشها و در نتیجه زود حرف زدن نوزاد تان می شود. برای آموزش حرف زدن به نوزاد باید صبور باشید.
ما در این نوشته قصد داشتیم به سوال شما درباره ” برای باز شدن زبان بچه چی بخوره ” پاسخ بدهیم. گفتیم که تغذیه به تنهایی به رشد حرف زدن کمکی نمی کند. می بایست برای ارزیابی دقیق تر به متخصص گفتاردرمانی مراجعه کنید. گفتاردرمانگر پس از ارزیابی وضعیت گفتار فرزندتان متناسب به مشکل او به شما برنامه می دهد.
[ نوشته پیشنهادی : گفتاردرمانی کودک 2 ساله ]
گفتار درمانی چطور است؟
گفتاردرمانی می تواند به شکل جلسات حضوری یا گفتار درمانی آنلاین برگزار شود. گفتاردرمانگر در ابتدا سوالاتی از شما می پرسد. این سوالات درباره دوران بارداری ، زایمان و وضعیت پزشکی کودک است. پس از آن تعامل شما با فرزندتان را بررسی می کند. در انتها خود درمانگر پس از برقراری ارتباط با کودک از طریق آزمونهایی ، ارزیابی همه جانبه ای از وضعیت گفتار و زبان کودک به عمل می آورد.
مهمترین بخش هر مساله ای ، شناخت آن مساله است. درمانگر در جلسه اول شناخت جامعی از وضعیت حرف زدن کودک بدست می آورد که براساس آن برنامه درمانی متناسب با وضعیت کودک را طراحی می کند. در طول جلسات بعد در کنار تمریناتی که درمانگر با کودک انجام میدهد از طریق مشاوره به والدین به انها کمک می کند تا تعامل سازنده ای را در خانه با کودک فراهم کنند.
طول دوره درمان کودک براساس سن کودک و میزان همکاری او متفاوت خواهد بود. در حالیکه برخی از کودکان فقط نیاز به چند جلسه گفتاردرمانی دارند برخی دیگر نیاز به دوره درمانی بیشتر و فشرده تر دارند.
شما می توانید جهت تماس با گفتاردرمانگر، براساس نیاز خود بر روی یکی از لینک های زیر کلیک کنید :
عوامل غذایی موثر بر باز شدن زبان بچه
1. تغذیه با شیر مادر: شیر مادر منبع بهینه تغذیه برای نوزادان است که مواد مغذی و آنتی بادی های ضروری را فراهم می کند که از رشد و تکامل سالم حمایت می کند. کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند به دلیل وجود اسیدهای چرب مفید و آنتیبادیهایی که رشد مغز را تقویت میکنند، اغلب مهارت های زبانی بهتری از خود نشان میدهند.
2. معرفی زودهنگام غذاهای جامد: معرفی انواع غذاهای جامد در اوایل زندگی کودک برای رشد مهارت های جویدن و بلعیدن سالم بسیار مهم است. این به تقویت مهارت های حرکتی دهان کمک می کند، که پیش نیازی برای گفتار واضح است.
3. رژیم غذایی متعادل: ارائه یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی های سالم به کودکان تضمین می کند که تمام مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل مطلوب از جمله گفتار را دریافت می کنند.
4. آبرسانی: آب برای عملکرد مغز و سلامت کلی حیاتی است. کم آبی بدن می تواند منجر به خستگی، اختلال در عملکرد شناختی شود و بر تولید گفتار تأثیر بگذارد.
5. اجتناب از غذاهای فرآوری شده: غذاهای فرآوری شده اغلب حاوی سطوح بالایی از قند، نمک و چربی های ناسالم هستند که می توانند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کنند و به مشکلات سلامتی کمک کنند که ممکن است بر رشد گفتار تأثیر بگذارد.
جمع بندی :
در این نوشته در ابتدا درباره به سوالی که زیاد پرسیده می شود یعنی برای باز شدن زبان بچه چی بخوره پاسخ دادیم. گفتیم که بر طبق تحقیقات مختلف که انجام شد تغذیه به تنهایی برای به کمک به حرف زدن کافی نیست. در ادامه ادعاهایی که طب سنتی مطرح کرده بود را بررسی کردیم. سپس توصیه های عملی که برای رشد حرف زدن کودک مفید هستند را نام بردیم. امیدواریم این نوشته به شما کمک کرده باشد. اگر هنوز سوالی درباره نقش تغذیه دارید در قسمت کامنت ها از ما بپرسید.
برخی از منابع :
- ASHA (American Speech-Language-Hearing Association): “Pediatric Feeding and Swallowing” https://www.asha.org/practice-portal/clinical-topics/pediatric-feeding-and-swallowing/
- مقاله تحقیقاتی در مجله Nutrients (2020): “The Role of Nutrition in Children’s Neurocognitive Development” DOI: 10.3390/nu12123531 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7760851/
- پژوهش منتشر شده در Journal of Nutrition (2019): “Essential Fatty Acids and Human Brain Development” DOI: 10.1093/jn/nxz052 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31162545/
- مطالعه در Frontiers in Nutrition (2021): “Impact of Micronutrients on Speech Development” DOI: 10.3389/fnut.2021.661456 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2021.661456/
- تحقیق در Pediatric Research (2022): “Iron Deficiency and Neurodevelopmental Outcomes” DOI: 10.1038/s41390-021-01842-7 https://www.nature.com/articles/s41390-021-01842-7
آسیب شناس گفتار و زبان ( گفتار درمانگر ) و روانشناس با بیش از ۱۵ سال کار بالینی
مدیر کلینیک های گفتار درمانی بیان و یلدا
مدیر وب سایت پزشکی مداوا
مدرس دوره های آموزش بشنو و صحبت کن
مخترع نرم افزارهای گفتار درمانی بیان
سلام بله برای ارزیابی پیش گفتاردرمانی مراجعه کنید گفتاردرمانگر فرزندتون رو ارزیابی می کنه و براساس شرایط کودک بهت تمرین توی خونه میده
سلام مشکل تلفظ به سه شکل دیده میشه خرابگویی ، جابجایی صدا و حذف صدا بچه ها توی سن 4.5 سالگی توانایی بیان با ثبات تمامی صداها رو به دست میارند اگه فرزندت مشکل تلفظ داره مهمه که به گفتاردرمانی مراجعه کنی. خیلی سریع تلفظ حروف رو یاد می گیره و اعتماد به نفس کودک آسیب نمی بینه
سلام بچه ها توی سن باید بتونند حداقل 20 کلمه بیان کنند. نگران نباش اما مهمه که برای رفع تاخیر کلامی اش اقدام کنی. تمرینات گفته شده رو انجام بده و همینطور برای ارزیابی به گفتاردرمانگر مراجعه کن
بله حتما ببرش بخدا ضرر نمیکنی بچه ت زودتر حرف میاد خواهرانه بهت میگم گفتار درمانی کمکش میکنه
سلام پسر من ۲۱ ماهش حرف نمیزنه بردیمش گفتار درمانی شما هم حتما ببرش برا بچه زمان حکم طلا رو داره
سلام خسته نباشید یه دختر یک سال و هفت ماهه دارم هنوز نمیتونه حرف بزنه خیلی نگرانشم لطفا راهنماییم کنید مرسی
سلام
منم یه بچه خواهر دارم الان ۲۱ ماهشه اصن صحبت نمیکنه
بچه تون صحبت کرد؟
دخترم ۷ ساله ولی خوب کلمات را تلفظ نمی کند لکنت ندارد ولی جملات طولانی را خوب نمیتواند بیان کنه یا تلفط کنه ولی اکثر کلمات تلفط میکنه ولی بعصی کلمات را خوب تلفط یا اشتباه تلفط می کند خواهش میکنم کمک کنید
سلام یه پسر ۲ ساله دارم هنوز حرف نمیزنه نمیدونم باید ببرمش گفتاردرمانی یا نه لطفا راهنماییم کنید