سکته‌های مغزی به دو نوع «ایسکمیک» و «هموراژیک» تقسیم می‌شوند. سکته‌های مدل هموراژیک که بر اثر پارگی عروق رخ می‌دهد، داروی خاصی ندارد؛ ولی برای سکته‌های مدل ایسکمیک که ناشی از انسداد عروق هستند، می‌توان داروی تزریقی مثل رتوپلاژ یا پلاسمینوژن یا داروهای خوراکی مثل آترواستاتین، آسپرین ها و پلاویکس تجویز کرد.
در این مقاله تصمیم داریم در مورد بهترین دارو برای بیماران سکته مغزی صحبت کنیم و مناسب‌ترین داروها را برای این بیماران معرفی کنیم. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد داروهای بیماران سکته مغزی، تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید.
آشنایی با انواع سکته مغزی: هموراژیک و ایسکمیک
فهرست عناوین این نوشته
- آشنایی با انواع سکته مغزی: هموراژیک و ایسکمیک
- سکته مغزی هموراژیک
- برای درمان بیماران سکته مغزی هموراژیک، داروی خاصی پیشنهاد نمی‌شود
- سکته مغزی ایسکمیک یا ایسکمی مغزی
- معرفی بهترین داروها برای بیماران سکته مغزی (تزریقی و خوراکی)
- داروی رتوپلاژ یا رتوپلاز (تزریق مستقیم در شریان مغز)
- پلاسمینوژن؛ یک داروی تزریقی دیگر برای سکته ایسکمیک
- داروهای ترومبولیتیک؛ داروهای تجزیه‌کننده لخته خون در عروق
- آنوکساپارین سدیم؛ برای تزریق زیرپوست شکم
- آسپرین و پلاویکس؛ دو داروی خوراکی شناخته‌شده برای بیماران سکته مغزی
- مجله سلام درمانگر؛ یار و همراه شما برای توانبخشی بعد از سکته مغزی
- برخی منابع
سکته مغزی، نوعی اختلال عصب‌شناختی ناگهانی است که به دلیل بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز به وجود می‌آید. وقتی خون‌رسانی به ناحیه‌ای از بافت مغز به مشکل می‌خورد، شخص دچار سکته مغزی از نوع هموراژیک یا ایسکمیک می‌شود. در واقع ما دو نوع سکته مغزی داریم: ایسکمی مغزی و سکته مغزی هموراژیک. در ادامه، در مورد این دو نوع سکته مغزی توضیحات بیشتری خواهیم داد:
سکته مغزی هموراژیک
این نوع از سکته مغزی به دلیل فشار خون بالا، پارگی عروق و خونریزی مغزی اتفاق میفتد. قاعدتاً احتمال وقوع این عارضه، پایین‌تر از ایسکمی مغزی است. مطالعات نشان می‌دهد که تقریباً 15 درصد بیماران سکته‌ای، دچار سکته هموراژیک می‌شوند؛ ولی 40 درصد مرگ و میرهای ناشی سکته مغزی، به خاطر سکته هموراژیک است.
یکی از سوالاتی که در مورد سکته مغزی هموراژیک مطرح می‌شود این است که علت اصلی این نوع سکته مغز چیست؟
فشار خون بالا، آنوریسم مغزی، ترک خوردن عروق مغزی و ناهنجاری‌های خونی ژنتیکی جزو متداول‌ترین علل سکته هموراژیک هستند؛ به همین دلیل است که پزشکان نسبت به کنترل فشار خون هشدار می‌دهند. فشار خون، دیواره عروق خونی مغز را ضعیف می‌کند و همین ماجرا باعث شکستن عروق و خونریزی می‌شود. آنوریسم مغزی هم نوعی نقص ساختاری در عروق خونی است که باعث ضعف در عروق می‌شود. در نتیجه، دیواره عروق به طور ناگهانی پاره می‌شود و خونریزی اتفاق می‌افتد.
برای درمان بیماران سکته مغزی هموراژیک، داروی خاصی پیشنهاد نمی‌شود
معمولاً پزشکان با استفاده از روش‌های پیشرفته و کمتر تهاجمی، جلوی خونریزی مغزی این دسته از بیماران را می‌گیرند و رگ آسیب‌دیده را ترمیم می‌کنند. راهکارهای بهبود وضعیت بیمار به زمان و شرایط او در هنگام انتقال به بیمارستان بستگی دارد.
بیماران سکته هموراژیک باید خیلی دقیق مراقب فشار خون خود باشند و در رژیم غذایی خود، غذاهایی را بگنجانند که باعث کنترل فشار خون و افزایش مقاومت رگ‌های خونی در برابر پارگی می‌شود.
سکته مغزی ایسکمیک یا ایسکمی مغزی
سکته مغزی ایسکمیک یا ایسکمی مغزی، متداول‌ترین نوع سکته مغزی است که به دلیل نرسیدن اکسیژن به مغز اتفاق می‌افتد. وقتی خون در یکی از شریان‌های اصلی مغز، لخته شود، عملیات خون‌رسانی به مغز به مشکل می‌خورد و ایسکمی مغزی رخ می‌دهد. ایسکمی مغزی در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد؛ ولی افراد با سنین بالا، بیشتر در معرض خطر این نوع سکته هستند.
پزشکان برای درمان این نوع سکته، ابتدا تلاش می‌کنند که تنفس، ضربان قلب و فشار خون را به حالت طبیعی برگردانند و برای رسیدن به این هدف، از داروهای تزریقی و خوراکی استفاده می‌کنند. بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که باید درمان ایسکمی مغزی در کمتر از 3 ساعت انجام شود. در صورتی که بیش از 5 ساعت از ایسکمی مغزی بگذرد، احتمال سکته هموراژیک، معلولیت و حتا مرگ بیمار وجود دارد.
برای درمان بلندمدت سکته ایسکمیک، بیماران باید مدت‌ها از داروهای ضد انعقاد خون مثل آسپرین استفاده کنند. داروهای کنترل فشار خون نیز در این مرحله تجویز می‌شود. پزشکان برای بهبود بدن بیماران خود به آن‌ها توصیه می‌کنند که تمرین‌های ورزشی و فیزیوتراپی نیز انجام دهند؛ زیرا فیزیوتراپی و ورزش به تقویت و بازسازی عضلات ضعیف یا فلج‌شده کمک می‌کند. حتا در صورت تمایل و برای راحتی و آسودگی بیمار، می‌توانید از خدمات مراکز فیزیوتراپی در منزل استفاده کنید.
معرفی بهترین داروها برای بیماران سکته مغزی (تزریقی و خوراکی)
در ادامه این بخش از مقاله، مجموعه‌ای بهترین داروها برای بیماران سکته مغزی را معرفی خواهیم کرد. توجه داشته باشید که این داروها صرفاً برای بیمارانی مناسب است که دچار سکته مغزی ایسکمیک شدهاند:
داروی رتوپلاژ یا رتوپلاز (تزریق مستقیم در شریان مغز)
داروی رتوپلاژ یا رتوپلاز یکی از بهترین داروها برای بیماران سکته مغزی است که با روش تزریق مستقیم (آنژیوگرافی مغزی) استفاده می‌شود. پزشک برای استفاده از این بیمار، ابتدا شریان مسدود را در مغز تشخیص می‌دهد و سپس آن را در شریان مسدودشده تزریق می‌کند تا مسیر خون را بازگشایی کند. توجه داشته باشید که داروی رتوپلاژ باید در 4 ساعت نخست پس از وقوع سکته تجویز شود و در این بازه زمانی، بازدهی بسیار خوبی دارد.
کار اصلی رتوپلاژ، حل کردن لخته‌ها و چربی‌های مسدودشده در شریان است. در واقع این دارو با آب کردن چربی‌ها، از آسیب رسیدن به بافت مغز جلوگیری می‌کند.
پلاسمینوژن؛ یک داروی تزریقی دیگر برای سکته ایسکمیک
داروی پلاسمینوژن، نوعی فعال‌کننده بافتی است که روش استفاده از آن مثل رتوپلاژ، تزریق مستقیم است. هدف از استفاده از این دارو هم حل کردن چربی‌های موجود در شریان‌های مغز است.
داروهای ترومبولیتیک؛ داروهای تجزیه‌کننده لخته خون در عروق
داروهای ترومبولیتیک، داروهایی هستند که کار تجزیه لخته خون در عروق را انجام می‌دهند. این داروها تزریقی هستند و به صورت مستقیم در رگ تزریق می‌شوند تا فیبرین (پروتئین تشکیل‌دهنده لخته خون) را در خود حل و شریان مسدودشده را باز کند. از جمله داروهای ترومبولیتیک برای سکته مغزی می‌توان به آلتپلاز (Activase)، تِنکتپلاز (Tenecteplase) و روتپلاز (Reteplase) اشاره کرد.
آنوکساپارین سدیم؛ برای تزریق زیرپوست شکم
این داروها، نقش رقیق‌کننده خون را ایفا می‌کند و برای بیمارانی که دچار سکته مغزی شدهاند، مفید است. انوکساپارین سدیم با اتصال به پروتئینی به نام آنتی ترومبین 3 و افزایش توانایی آن در غیرفعال کردن فاکتور Xa (یکی از عوامل کلیدی در لخته شدن خون) به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی جدید کمک می‌کند و در کوچک شدن لخته‌های موجود نیز نقش دارد.
مطلب مفید:
مراکز فیزیوتراپی سراسر کشور
مراکز کاردرمانی در منزل
مراکز گفتاردرمانی تهران
آسپرین و پلاویکس؛ دو داروی خوراکی شناخته‌شده برای بیماران سکته مغزی
آسپرین و پلاویکس هر دو داروهای ضد پلاکتی هستند که برای کاهش خطر سکته مغزی و سایر مشکلات عروقی استفاده می‌شوند. این دو دارو با رقیق کردن خون به جلوگیری از چسبندگی پلاکت‌ها به یکدیگر و تشکیل لخته خون کمک می‌کنند.
مجله سلام درمانگر؛ یار و همراه شما برای توانبخشی بعد از سکته مغزی
در این مقاله کوشیدیم به معرفی انواع سکته مغزی بپردازیم و بهترین دارو برای بیماران سکته مغزی را معرفی کنیم. افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، ممکن است با دارو از مرگ نجات یابند؛ ولی احتمال دارد که دچار فلج در ناحیه صورت و بدن شوند یا مشکلات گفتاری برایشان پیش بیاید. در صورتی که بیمارتان به چنین مشکلاتی دچار شد، لازم است از خدمات توانبخشی بعد از سکته مغزی استفاده کنید تا بتوانید مشکلات ایجادشده را تا حد امکان بهبود ببخشید.
مجله سلام درمانگر، به عنوان یک مرکز تسهیل‌گر برای ارتباط با بهترین متخصصان توانبخشی در سراسر ایران به شما کمک می‌کند که از خدمات توانبخشی باکیفیت استفاده کنید و با خاطری آسوده به بهبود حال و وضعیت گفتاری و جسمانی بیمار خود کمک کنید.
مجله سلام درمانگر، بهترین متخصصان فیزیوتراپی در منزل، گفتار درمانی در منزل و کار درمانی در منزل در سراسر ایران را شناسایی کرده و آماده معرفی آن‌ها به شماست. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد این متخصصان، کافی است با شماره ۰۹۹۲۷۷۳۹۵۵۰ تماس بگیرید.
برخی منابع
مصاحبه با دکتر مجتبی خلیلی، متخصص و جراح مغز و اعصاب
وبسایت پاب‌مد