راه افتادن کودکان به طور معمول بین سنین 10 تا 15 ماهگی اتفاق می افتد. شروع فرایند هیجان انگیز راه رفتن به عوامل متعددی بستگی دارد اما یکی از مهم ترین آن ها، استحکام پای کودک است؛ به این معنا که عضلات و استخوان های پای کودک باید توانایی و قدرت لازم را برای شروع راه رفتن داشته باشند.
بنابراین تقویت پای کودک برای راه افتادن از اهمیت بسیاری برخوردار است. در ادامه به مهم ترین فعالیت هایی خواهیم پرداخت که به استحکام و تقویت پای کودک کمک می کنند و راه رفتن را به فرایندی لذت بخش تبدیل می نمایند.
مهم ترین راه های تقویت پای کودک برای راه افتادن
فهرست عناوین این نوشته
- مهم ترین راه های تقویت پای کودک برای راه افتادن
- 1. پای کودک را ماساژ دهید.
- چگونه پای کودک را ماساژ دهیم؟
- 2. با کودک خود چهار دست و پا رفتن را تمرین کنید.
- 3. از چهارپایه کمک بگیرید.
- 4. پاهای کودک را ورزش دهید!
- حرکت دوچرخه
- نیم زانو نشستن (Half kneel)
- ایستادن با تکیه
- 5. با کودک خود بازی های تعادلی انجام دهید.
- 6. از مبلمان خانه کمک بگیرید.
- 7. از وسایل کمکی مناسب استفاده کنید.
- 8. برنامه غذایی کودک را تغییر دهید!
- چه مواد و غذاهایی به تقویت پای کودک برای راه افتادن کمک می کنند؟
- 9. از اسباب بازی ها نهایت استفاده را ببرید.
- نشانه های راه افتادن کودک چیست؟
- علت دیر راه رفتن کودک چیست؟
انجام فعالیت ها و تمرین هایی که در ادامه معرفی می شوند، کمک زیادی به تقویت پای کودک برای راه افتادن می کنند:
1. پای کودک را ماساژ دهید.
ماساژ پا برای کودکان مزیت های بسیاری دارد. این عمل نه تنها به تقویت پای کودک برای راه افتادن منجر می شود، بلکه به بهبود گردش خون و آرامش بیشتر کودک نیز کمک می کند.
ماساژ پا با تحریک عضلات، به رشد و تقویت آن ها کمک می کند و نیز با افزایش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به ماهیچه ها می رساند. همچنین می تواند گرفتگی و درد ناشی از تلاش برای راه رفتن را نیز در کودک کاهش دهد که در نتیجه آن کودک خواب بهتر و راحت‌تری را خواهد داشت.
چگونه پای کودک را ماساژ دهیم؟
در ابتدا لازم است از آرام و گرم بودن محیط اطمینان پیدا کنید. پس از آماده سازی محیط، کودک را روی سطحی نرم قرار دهید و با استفاده از روغن ماساژ مخصوص کودکان، ماساژ پا را شروع کنید.
با نوک انگشتان خود و با حرکات دایره‌ای، کف پا، ساق پا و ران کودک را به آرامی ماساژ دهید. سپس با کف دست خود مالش عضلات را ادامه دهید و سعی کنید فشار ملایمی را روی پاهای کودک وارد نمایید. در نهایت نیز با کششی ملایم، انگشتان پای کودک را ماساژ دهید.
همانطور که اشاره کردیم ران، ساق و کف پا مهم ترین نقاط برای ماساژ هستند. ماساژ کف پا به بهبود گردش خون و آرامش کودک کمک می کند؛ ماساژ ساق پا برای تقویت عضلات ساق و بهبود تعادل کودک کمک کننده است و ماساژ ران کمک زیادی به تقویت ماهیچه های ران و بهبود حرکت لگن می نماید.
2. با کودک خود چهار دست و پا رفتن را تمرین کنید.
به طور معمول، چهار دست و پا رفتن مقدمه ای برای راه رفتن به شمار می آید. این عمل باعث تقویت ماهیچه های ران، ساق و مچ پای کودک شده و قدرت بدنی کودک را نیز افزایش می دهد. همچنین چهار دست و پا رفتن به تقویت مفاصل زانو و مچ پای کودک منجر می شود و به بهبود تعادل کودک نیز کمک می کند.
بنابراین اگر کودک شما هنوز شروع به چهار دست و پا رفتن نکرده است، این کار را با او تمرین کنید و اگر هم کودک شما چهار دست و پا می رود، سعی کنید با بازی های گوناگون، مدت زمان آن را بیشتر نمایید.
3. از چهارپایه کمک بگیرید.
به کودک خود کمک کنید تا روی یک چهارپایه بنشیند. سپس با گرفتن یک یا هر دو دست کودک، از او بخواهید تا از روی چهارپایه بلند شود. تکرار این تمرین به تقویت پای کودک برای راه افتادن کمک زیادی می کند.
همچنین هنگامی که کودک روی چهارپایه نشسته است، می توانید یکی از اسباب بازی های او را روی زمین و کنار چهارپایه قرار دهید. سپس از او بخواهید تا خم شود، اسباب بازی را بردارد و مجددا بنشیند. در ادامه و هنگامی که کودک مهارت بیشتری پیدا کرد، می توانید از او بخواهید تا روی لبه چهارپایه بنشیند و این کار را تکرار کند. این فعالیت ها نیز منجر به تقویت ماهیچه های پشت و ساق پا می شوند.
از دیگر کارهایی که می توانید هنگام نشستن کودک روی چهارپایه انجام دهید، چسباندن برچسب به پای کودک است. سپس باید از کودک بخواهید که خم شود و برچسب را جدا کند. تکرار این فعالیت به بهبود تعادل کودک و نیز هماهنگی ماهیچه های او کمک می کند.
4. پاهای کودک را ورزش دهید!
یکی دیگر از راه های تقویت پای کودک برای راه افتادن، انجام ورزش های ساده و موثر می باشد. این ورزش ها به کودک کمک می کنند تا تعادل خود را بهتر حفظ کرده و با اطمینان بیشتری قدم بردارد. در ادامه به مهم ترین ورزش هایی که می توانید برای تقویت پای کودک انجام دهید، اشاره می‌کنیم:
حرکت دوچرخه
کودک را به پشت روی سطحی نرم قرار داده و مچ پای کودک را در دست بگیرید. به آرامی پای کودک را در یک مسیر دایره‌ای، بالا و پایین کنید به طوری که انگار کودک در حال پدال زدن است. بعد از هر چهار یا پنج بار تکرار این حرکت، چند دقیقه به کودک استراحت دهید و دوباره آن را از سر بگیرید.
نیم زانو نشستن (Half kneel)
نیم زانو نشستن یک حرکت ساده اما موثر برای تقویت عضلات مرکزی بدن و بهبود حفظ تعادل در کودکان می باشد. از کودک بخواهید یکی از زانوهایش را روی زمین قرار دهد و پای دیگرش را مطابق تصویر زیر، به صورت 90 درجه خم کند.
در ادامه و هنگامی که کودک مهارت کافی را در این تمرین به دست آورد، می توانید تمرین را به سطح پیشرفته تری ببرید:
از کودک بخواهید که در مقابل یک مبل یا میز، در وضعیت نیم زانو بنشیند؛ سپس کودک را تشویق کنید تا با دست گرفتن مبل یا میز، برای ایستادن تلاش کند. همچنین می توانید برای ترغیب کودک به ایستادن، یکی از اسباب بازی های مورد علاقه او را روی مبل قرار دهید و بنابراین کودک تشویق می شود تا برای برداشتن اسباب بازی‌اش بایستد.
ایستادن با تکیه
ایستادن با تکیه، یکی دیگر از ورزش هایی است که به تقویت پای کودک برای راه افتادن کمک می کند. از کودک بخواهید بایستد (مثلا جلوی تلویزیون) و از پشت لگن او را در دست بگیرید. شما با گرفتن لگن کودک، به حفظ تعادل او کمک می کنید. این کار را برای مدتی انجام دهید تا تعادل کودک بهبود پیدا کند.
در ادامه سعی کنید حمایت خود از کودک را کمتر نمایید: یکی از دستانتان را به آرامی به سمت مچ پای کودک حرکت دهید (با دست دیگرتان همچنان لگن کودک را بگیرید) و در نتیجه با پایین آوردن یکی از دست ها، کودک مجبور می شود برای حفظ تعادل خود بیشتر تلاش کند. کودک را برای چند ثانیه در این وضعیت (با یک دست مچ پا و با دست دیگر لگن کودک را گرفته اید) نگه دارید و سپس به پای او استراحت دهید. تکرار چند باره این حرکت علاوه بر تقویت ماهیچه های پای کودک، به بهبود تعادل او نیز کمک می کند.
اگر در حین پایین آوردن دست خود، احساس کردید تعادل کودک در حال به هم خوردن است، از ادامه این فعالیت خودداری کرده و دوباره با هر دو دست، لگن کودک را بگیرید. به عبارت دیگر کودک شما هنوز به زمان بیشتری برای بهبود تعادل خود نیاز دارد.
5. با کودک خود بازی های تعادلی انجام دهید.
بازی های تعادلی نقش بسیار زیادی در تقویت عضلات و بهبود تعادل کودک برای راه رفتن دارند. همچنین این بازی ها به مستقل راه رفتن کودک نیز کمک فراوانی می کنند. در پایین تعدادی از بهترین بازی های تعادلی کودک را معرفی می کنیم. بازی هایی مفید که می توانند کودک را ساعت ها سرگرم کنند:
- راه رفتن روی سطوح مختلف: به کودک خود کمک کنید تا روی سطوح متفاوتی مانند فرش، موکت، خاک، چمن و … راه برود. با این بازی، کودک علاوه بر شناخت و تفکیک سطوح هموار و ناهموار، حفظ تعادل در شرایط مختلف را نیز یاد می گیرد.
- بازی با توپ: از کودک بخواهید تا با کمک مبل یا دیوار بایستد. سپس یک توپ به کودک بدهید و او را ترغیب کنید تا با پا، ضربه ای به آن بزند. این بازی به کودک کمک می کند تا در حین تلاش برای حفظ تعادل با تکیه به مبل، پاهایش را نیز جابه‌جا کند که منجر به تقویت عضلات پای کودک می گردد.
- راه رفتن روی یک خط مستقیم: با استفاده از نخ یا نوار چسب، خطی مستقیم روی زمین درست کرده و به کودک کمک کنید تا روی خط راه برود. در این بازی کودک یاد می گیرد تا به مسیر حرکت خود توجه بیشتری کرده و برای حفظ بهتر تعادل خود تلاش کند.
- تاب بازی: بازی با تاب یکی از بهترین راه های تقویت پای کودک برای راه افتادن است. تاب بازی علاوه بر کمک به تقویت عضلات، به ایجاد هماهنگی بین آن ها نیز کمک می کند.
- راه رفتن روی بالش: تعدادی بالش را کنار هم بگذارید و یک مسیر بالشی برای راه رفتن کودک درست کنید! با این بازی کودک یاد میگیرد تا تعادل خود را در سطوح باریک حفظ نماید.
6. از مبلمان خانه کمک بگیرید.
از کودک خود بخواهید تا با تکیه به مبل بایستد. سپس یکی از پاهای کودک را کمی بالا ببرید تا وزن کودک روی پای دیگر بیفتد. در ادامه همین کار را برای پای دیگر او انجام دهید. با تکرار این حرکت، کودک یاد می گیرد تا تعادل خود را بهتر حفظ کند.
همچنین با کم کردن فاصله میان مبل ها، شما می توانید یک مسیر ساده برای راه رفتن کودک خود بسازید تا او با دست گرفتن و تکیه به آن ها، شروع به راه رفتن کند.
7. از وسایل کمکی مناسب استفاده کنید.
اسباب بازی ها و وسایل کمکی برای راه رفتن کودک، انواع مختلفی دارند اما به طور کلی می توان آنها را به 3 دسته تقسیم کرد:
- وسایلی که به کودک کمک می کنند تا او نشستن و ایستادن را تمرین کند. مانند: انواع میزهای بازی کودکان و تخته نقاشی.
- وسایلی که به برداشتن اولین گام های کودک کمک می کنند. از جمله: واکر های هل دادنی و سبد خرید کودک.
- وسایلی که راه رفتنِ مستقل و حفظ تعادل را به کودک آموزش می دهند که می توان به مهم ترین آن ها، یعنی اسباب بازی های نخ کش اشاره کرد.
مطلب پیشنهادی: [وسایل کمکی برای راه رفتن کودک]
8. برنامه غذایی کودک را تغییر دهید!
تغذیه مناسب و مقوی یکی از مهم ترین عوامل تقویت پای کودک برای راه افتادن محسوب می شود. در نتیجه گنجاندن غذاهای حاوی ویتامین ها و مواد مورد نیاز برای راه رفتن در برنامه غذایی کودک، به تقویت هر چه بیشتر ماهیچه ها و استخوان های کودک منجر می شود.
چه مواد و غذاهایی به تقویت پای کودک برای راه افتادن کمک می کنند؟
- غذاهایی غنی از ویتامین های K و D: این ویتامین ها برای تقویت استخوان ها و عضلات ضروری هستند و به کودک کمک می کنند تا استخوان های قوی تری داشته باشد و ماهیچه هایش برای حرکت آماده شوند. از مهم ترین این غذاها می توان به سبزیجات با برگ سبز تیره، نخود فرنگی، تخم مرغ، آب پرتقال، ماست و … اشاره کرد.
- غذاهای حاوی کلسیم: کودک برای راه رفتن به استخوان های قوی نیاز دارد و کلسیم نقش مهمی در رشد و سلامت استخوان ها بازی می کند. از مهم ترین این غذاها می توان به بادام، کنجد، کلم بروکلی، لبنیات و ماهی های کوچک اشاره کرد.
- آهن موجود در غذاها: راه رفتن فرایندی است که به انرژی زیادی نیاز دارد. آهن از موادی می باشد که در تامین این انرژی نقش مهمی را بازی می کند. غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و سفید، حبوبات و تخم مرغ به حفظ سطح انرژی کودک شما کمک می کنند.
- غذاهای غنی از ویتامین های گروه B: این ویتامین ها به عملکرد مناسب سیستم عصبی کمک می کنند و برای هماهنگی حرکات بدن و حفظ تعادل بسیار مهم هستند. از مهم ترین این غذاها می توان به موز، مرکبات، بادام، گردو، لبنیات، گوشت و … اشاره نمود.
مطلب پیشنهادی: [غذاهای مقوی برای راه افتادن کودک]
9. از اسباب بازی ها نهایت استفاده را ببرید.
شما می توانید با کمک اسباب بازی ها کودکتان را به راه رفتن ترغیب کنید. برای شروع، یکی از اسباب بازی های مورد علاقه کودک را روی میز یا مبل قرار داده و او را تشویق کنید تا به سمت اسباب بازی برود و آن را بردارد. این کار باعث می شود تا کودک به کمک میز یا مبل بایستد و برای حفظ تعادل خود تلاش کند که کمک زیادی به تقویت پای کودک برای راه افتادن می نماید.
در ادامه می توانید محل اسباب بازی را نیز تغییر دهید. با عقب تر بردن اسباب بازی، کودک تلاش می کند روی انگشتان و پنجه پا بایستد و این عمل نیز باعث تقویت پای کودک می گردد. همچنین می توانید اسباب بازی را روی زمین بگذارید و کودک را تشویق کنید تا خم شود و اسباب بازی را بردارد.
نشانه های راه افتادن کودک چیست؟
کودکان چندین مرحله مختلف و هیجان انگیز را طی می کنند تا در نهایت بتوانند اولین گام ها را بدون کمک والدین بردارند. این مراحل عبارتند از:
- بالا کشیدن خود برای ایستادن
- چرخیدن و تلاش برای مشاهده کردن اطراف هنگام ایستادن (البته با تکیه به یک شخص و یا یک شی مثل مبل)
- ایستادن مستقل (بدون تکیه دادن به چیزی)
- شروع راه رفتن با کمک گرفتن از مبل یا دیوار
- راه رفتن کودک با کمک گرفتن از والدین (ابتدا با گرفتن هر دو دست کودک و در ادامه تنها یک دست او)
- برداشتن اولین گام ها به صورت کاملا مستقل و بدون کمک والدین!
- راه رفتن روی زمین صاف و به تدریج روی زمین های ناهموار تر و در نهایت راه رفتن در بیرون از خانه
علت دیر راه رفتن کودک چیست؟
دیر راه رفتن کودک پدیده ای است که می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. گاهی اوقات کودک صرفا نیازمند کمی فرصت بیشتر و تشویق کافی از جانب والدین خود است و گاه علل مهم تری نظیر ژنتیک و وضعیت فیزیکی-عضلانی کودک در این تاخیر نقش دارند؛ زمینه ارثی و خانوادگی، محیط اطراف کودک، کم کاری غده تیروئید، مشکلات عصبی و راشیتیسم از این عوامل هستند.