ترس های شبانه کودکان و 10 راهکار برای غلبه بر آنها

حتما شما هم به عنوان والدین با ترس های فرزندتان مواجهه شده اید. احتمالا برایتان پیش امده که در هنگام شب، کودک به پای شما بچسبد و از تنهایی خوابیدن بترسد یا مسائلی از این قبیل رفتارها. در بیشتر مواقع علت این مسئله ترسهای شبانه ای است که کودکان دارند. با ما همراه باشید تا علاوه بر بیان علل این ترس ها، 10 راهکار برای غلبه بر ترس های شبانه کودکان به شما ارائه دهیم.

عوامل به وجود آورنده ترس های شبانه کودک

علل متفاوتی می تواند منجر به ترس های شبانه کودکان شود. در کودکان بین سنین 2 تا 6 سال تصورات (تصویر سازی) با سرعت زیاد رشد می کند. اگر چه این تصورات بیش تر اوقات درباره اتفاقات خوب هستند. اما ممکن است کودک را عصبانی و موجب ترس در آن ها شوند. چرا که روند فکر و ذهن کودکان در این سنین بسیار پیچیده و اثرپذیر است.

ممکن است کودک فیلم یا کارتونی می بیند که در آن موجودات تخیلی نقش آفرینی کرده اند. یا این که شاهد تماشای صحنه های ترسناکی بوده که با توجه به سن و موقعیت کودک برایش ترس آور باشد. کودک به واسطه تخیلات قوی اش، به تصاویری که دیده، بال پر می دهد و صحنه ترسناکی در ذهنش نقش می بندد.

یکی دیگر از علل ترس های شبانه کودک می تواند داستان های باشد که در طول روز بچه ها برای همدیگر تعریف می کنند. گاهی هم در جمع بزرگسالان داستان هایی در مورد جن و پری یا اتفاقات ترسناکی که برای یک فرد دیگر اتفاق افتاده است ، گفته می شود که موجب ترس بچه ها خواهد شد.

همچنین زمانی که کودک برای اولین بار وارد محیط مهد کودک یا مدرسه می شود، ممکن است تجربیات ناخوشایندی (مانند اذیت و آزار توسط برخی همکلاسی هایش) در ذهنش ثبت شود. همین مسئله می تواند زمینه ساز ترس ازتنهایی یا تاریکی و … در کودک شود.

لازم است بدانیم که ترس بخشی از زندگی کودکان است. ترس از حیوانات ، ترس از تاریکی ، ترس از غریبه ها ، ترس از موجودات خیالی و … از جمله مواردی هستند که موجب ایجاد ترس در کودکان می شوند.

به طور کلی علل ترس های شبانه کودکان عبارتند از :

• ترس از تاریکی
• استرس های روزمره (استرس در کودکان)
• کمبود خواب
• اضطراب
• مصرف زیاد کافئین
• داروهای تاثیرگذار بر مغز
• تب
• هیجان های مثبت و منفی
• اختلافات والدین
• تصور موجودات خیالی
• صحبت در مورد موجودات افسانه ای (مانند جن و پری)
• و…

اما عمده‌ترین دلیل هراس شبانه بچه ها، تخیلات ذهنی آن ها به‌ خصوص در سنین زیر شش سال می باشد. از آنجا که کودک در این سن هنوز در حال آموختن فرق بین خیال و واقعیت است، احتمال وجود موجود نامرئی در زیر پتو یا تخت برایش کاملاً واقعی به نظر می رسد.

برای آگاهی از علائم ترس در کودکان پیشنهاد میکنیم پس از اتمام مطالعه این نوشته، مقاله زیر را از دست ندهید:
علائم ترس در کودکان (جسمی و رفتاری)

علاوه بر این، بعضی از بچه ها به طور ذاتی بیشتر از دیگران ترسو هستند. وقتی بچه ها در معرض ترس خود قرار می گیرند ممکن است در دچار آسیب فیزیولوژیکی شوند.

10 راهکار برای از بین بردن ترس های شبانه کودکان

والدین می توانند به فرزندشان کمک کنند تا با تقویت حس اعتماد به نفس و کسب مهارت های لازم با ترس های خود مقابله کنند. در زیر مهم ترین راهکارهای که به کودکان کمک می کند تا برترس ها و اضطراب هایشان غلبه کنند، بیان کردیم. این راهکارها عبارتند از:

1- جدی گرفتن ترس کودک

نباید کودک را برای ترسش مسخره یا تحقیر کرد و برایش دلیل منطقی آورد. زیرا با انجام این کارها عزت نفس او خدشه دار می شود. همچنین این حس را به کودک می دهد که شما او را درک نمی کنید و همین مسئله باعث افزایش ترس او می شود. در نهایت ممکن است تصور کند که پدر و مادرش نمی توانند از او مراقبت کنند.

2- توجه به عوامل استرس روزانه کودک

عللی که در طول روز موجب استرس و هیجانات کودک می شود را شناسایی کنید. کودکان از اضطراب های روزانه در مورد مدرسه ، جدا شدن از والدین و دیگر نگرانی ها رنج می برند. این عوامل موجب هراس شبانه کودک می شود. اگر منابع استرس روزانه کودک کنترل شود، ترس های او نیز کاهش می یابد.

3- پیش روی با تصورات کودکان

بعضی مواقع بچه ها خیال می کنند که در کمد لباس هایشان یا در زیر تخت خود یک موجود خیالی مثل هیولا یا غول وجود دارد. در این موارد بهتر است در کمد او را باز ودرون آن را جستجو کنید. با این کار به کودک نشان می دهید چیزی درون کمد برای ترسیدن وجود ندارد.

4- از بین بردن موقعیت ترس آور

یکی دیگر از راه های از بین بردن ترس کودک ، دور کردن وی از شرایط و موقعیت ترس آور می باشد. (مانند یک محیط تاریک)

5- تلقین حس شجاعت به کودک

گاهی ترس کودک ناشی از عدم اعتماد به نفس و احساس بی کفایتی است. اما در صورتی که کودک اعتماد به نفس یابد، می تواند به عنوان یک فرد شجاع بر هراس خود غلبه نماید.

هم چنین می توانید یک داستان برای کودکشان تعریف کنید که در این داستان یک شخصیت شجاع بر ترس هایش غلبه می کند.

6- فراهم نکردن اسباب ترس برای کودک

اگر شما به عنوان والدین می دانید که فرزندتان از سگ ها خوشش نمی آید، طوری از خیابان رد نشوید که با سگ رو به رو نشود. این کار موجب می شود تا کودکتان مطمئن شود که سگ ها موجوداتی ترسناک هستند. شما می توانید با مراقبت و توجه به فرزندتان طوری با او رفتار کنید تا بتواند با آن موقعیت ترس آور رو به رو شود.

در مواقعی که میبیند کودک نسبت به یک شی، موقعیت یا حیوان خاصی ترس شدید و طولانی مدت دارد. به طوریکه زندگی او را مختل کرده است. توصیه می کنیم از یک روانشناس کودک برای از بین بردن این ترس کمک بگیرید. لینک زیر به شما کمک می کند مراکز روانشناسی در شهر خود را به آسانی پیدا کنید:
لیست مراکز مشاوره و روانشناسی کشور

7- آموزش مهارت های مقابله ای از طریق نقش بازی

برای مثال برخی از بچه ها با دکتربازی به ترس خود از پزشک و آزمایش های پزشکی غلبه می کنند. شما هم می توانید این رویکرد را در مورد ترس های شبانه کودکان اعمال کنید. در طول روز، درباره ترس فرزند خود و چگونگی مقابله با آن ها صحبت کنید. به فرزندتان کمک نمایید تا تاکتیک های ذکر شده را در ذهن خود مرور کند. تمرین های آرامش بخش را تکرار و موجودات خیالی و ترسناک را به چیزی احمقانه و غیر قابل تهدید تبدیل کنید. همچنین تکنیک های تمدد اعصاب نیز کمک کننده هستند. مثل تجسم فکری (تصور غوطه خوردن روی ابرها یا دراز کشیدن لب ساحل دریا) و تنفس عمیق.

8- مقایسه نکردن کودک با همسالانش

مقایسه کردن کودک با دیگران باعث می شود که او بر ترسش غلبه نکند. به علاوه، با این کار عزت نفس او را هم خراب خواهید کرد.

9- اصرار نکردن به کودک برای غلبه بر ترسش

هر چه کودک را برای مواجهه با ترسش مجبور کنید، هراسش بیش تر خواهد شد. باید سعی نمایید تا فرزندتان کم کم با ترس خود مقابله کند.

10- درمان های پزشکی

گاهی کودک از نظر جسمی دچار ضعف های بدنی شده و این ضعف زمینه را برای ترس ایجاد کرده است. اختلالات غدد و ترشحات اضافی ممکن است با تاثیر بر سیستم بدن موجب اختلالاتی چون ترس در کودکان شوند.

اگر راهکارهای بالا برای غلبه بر ترس های شبانه کودک کارساز نبود و برای مدت طولانی کودکتان دچار این ترس ها باشد. حتما به یک روانشناس مراجعه نمایید.

با مراجعه به موقع به مراکز روانشناسی، می توانید از عواقب بعدی جلوگیری نمایید. در بسیاری از موارد ترس کودک نشان از اضطراب او از مسائل دیگری است که باید ریشه یابی شود.

ما همیشه نمی‌توانیم از رخ دادن ترس های شبانه کودکان جلوگیری کنیم، اما می‌توانیم با تلاش و کمک به آن ها ترسشان را به حداقل برسانیم. بچه ها به کسی احتیاج دارند تا به آنها را اطمینان دهند، امنیت ببخشد، و به آنها آموزش دهد که چگونه بر ترس های شبانه خود غلبه کنند.

جمع بندی

در این نوشته از مطالب مجله توانبخشی هوش کالا راهکارهایی را برای غلبه هراس شبانه کودک پیشنهاد دادیم ترس های شبانه کودک می تواند به خاطر دلایل متفاوتی باشد که مهم ترین آن تخیلات کودک است. مثلا آنها در خلوت با خود می‌اندیشند « اگر هیولایی در اتاق دختری بود که دیشب مامان داستانش را تعریف می‌کرد، پس ممکن است در اتاق من هم هیولا باشد». بنابراین پیشنهاد می کنیم خواندن كتاب و قصه، یا تماشای فیلم و سریال‌های ترسناک را برای كودكتان ممنوع كنید. یادتان باشد كه قطعا تهدیدهایی مثل «اگر درست رفتار نکنید هیولا می آید و شما را می برد» ، را تحت هیچ شرایطی به کار نبرید.

شما مخاطبان محترم وب سایت هوش کالا در صورتی که انتقاد و سوالی راجع به این مطلب دارید ، در قسمت نظرات مطرح نمایید. ما سعی خواهیم کرد تا در سریع ترین زمان ممکن پاسخ شما را بدهیم.

برخی منابع

Nightmares in Children